توکن‌سازی در آینده: یافته‌هایی از OECD

توکن‌سازی با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT)، دارایی‌های دنیای واقعی را به توکن‌های دیجیتالی تبدیل می‌کند که می‌توانند در یک بلاک‌چین معامله شوند. این نوآوری می‌تواند مالکیت بخشی از دارایی‌های غیرقابل دسترس قبلی، مانند املاک، هنر یا حتی کلکسیون‌های کمیاب را برای مردم عادی آسان‌تر کند. اما این موضوع برای سرمایه‌گذار معمولی چه معنایی دارد؟ OECD دیدگاه جامعی از این موضوع در تحلیل خود ارائه می‌دهد.

چرا دیدگاه OECD مهم است؟

سازمان OECD انجمنی منحصربه‌فرد است که در آن ۳۷ اقتصاد بازارمحور به طور منظم برای توسعه استانداردهای سیاستی با یکدیگر همکاری می‌کنند. OECD به عنوان سازمانی بین‌دولتی معتبر جهانی، تحلیل‌های سیاستی مستقل و دقیقی ارائه می‌دهد که از دانش جامع علمی، فناوری و بازار بهره می‌برد. برخلاف نهادهای سیاست‌گذاری ملی، رویکردOECD فراتر از برنامه‌های فردی کشورها است و دیدگاه‌های متعادل و چندجانبه‌ای را در مورد چالش‌های پیچیده اقتصادی جهانی ارائه می‌دهد.

گزارش OECD در سال ۲۰۲۰

در مورد توکن‌سازی، OECD چند سال پیش بررسی پتانسیل آن را آغاز کرد و گزارشی را در مورد توکن‌سازی دارایی‌ها و پیامدهای بالقوه آن برای بازارهای مالی از قبل در سال ۲۰۲۰ منتشر کرد.

گزارش سال ۲۰۲۰، وعده فناوری دفتر کل توزیع‌شده (DLT) برای متحول کردن بازارهای مالی از طریق توکن‌سازی دارایی‌ها را ارزیابی کرد و شکاف قابل توجهی بین مزایای نظری و شواهد عملی یافت. در حالی که گزارش، پتانسیل افزایش کارایی از طریق خودکارسازی و بهبود نقدشوندگی را تصدیق کرد، چالش‌های بزرگی از جمله عدم قطعیت نظارتی، محدودیت‌های فناوری و نیاز به واسطه‌های مورد اعتماد برای پل زدن بین بازارهای دیجیتال و سنتی را بیان نمود.

در گزارش سال ۲۰۲۰، OECD نتیجه گرفت که توکن‌سازی ممکن است در بازارهای غیر نقدشونده با واسطه‌های متعدد، بیشترین کاربرد را داشته باشد، در حالی که مزایای آن را برای بازارهای توسعه‌یافته با فرآیندهای کارآمد زیر سوال برد. این گزارش تأکید کرد که پیاده‌سازی باید توسط منطق تجاری واضح، و نه صرفاً تازگی فناوری، هدایت شود و اهمیت چارچوب‌های نظارتی و هماهنگی و اجرای فرامرزی را برای پذیرش موفقیت‌آمیز بیان کرد.

مقاله سیاستیOECD در سال ۲۰۲۵

در ۹ ژانویه ۲۰۲۵، OECD مقاله سیاستی جدیدی را در مورد توکن‌سازی دارایی‌ها در بازارهای مالی منتشر کرد. این مقاله سیاستی، عناصر کلیدی برای توکن‌سازی موفق دارایی‌های مالی را بیان می‌کند.

مقاله سیاستی OECD در سال ۲۰۲۵، نمونه‌هایی از مؤسسات مالی و بانک‌های مرکزی را نشان می‌دهد که ابتکارات آزمایشی در زمینه توکن‌سازی دارایی‌ها را انجام می‌دهند، اما خاطرنشان می‌کند که پذیرش واقعی در بازار هنوز در سطح پایینی قرار دارد. برای مثال، Helvetia III سوئیس با موفقیت تراکنش‌های اوراق قرضه توکن شده را با استفاده از CBDC عمده تسویه می‌کند. همچنین، Sandbox اوراق بهادار دیجیتال بریتانیا امکان انجام آزمایش‌های نوآورانه را فراهم می‌کند، قابلیتی که تنها تعداد معدودی از sandboxهای دولتی ارائه می‌دهند.

بانک‌های مرکزی استرالیا، آفریقای جنوبی، تایلند و کانادا، پروژه‌های آزمایشی را برای بررسی افزایش کارایی توکنیزاسیون انجام داده‌اند. با این حال، ابهامات حقوقی و نظارتی همچنان مانع از پذیرش گسترده می‌شود.

علی‌رغم علاقه روزافزون مؤسسات، توکن‌سازی همچنان با موانع قابل توجهی در بازار روبروست. بیشتر تلاش‌های فعلی آزمایشی باقی می‌مانند و پروژه‌های زنده کمی به مقیاس معناداری می‌رسند. ابتکارات شامل تراکنش‌های repo توکن شده، توکن‌سازی سهام صندوق بازار پول و ضمانت‌های بانکی مبتنی بر قرارداد هوشمند است.

موانع موجود

توکن‌سازی علی‌رغم وعده‌هایش، همچنان با موانع قابل توجهی روبروست:

عدم قطعیت نظارتی: فقدان چارچوب‌های نظارتی جهانی منسجم، باعث ایجاد تفرقه در بازار می‌شود. حوزه‌های قضایی مختلف، قوانین متفاوتی را در مورد طبقه‌بندی و تجارت دارایی‌های توکنی شده حفظ می‌کنند که مانع از پذیرش گسترده می‌شود.
توسعه زیرساخت: این اکوسیستم به پلتفرم‌های معاملاتی قوی، خدمات حضانت و کیف پول‌های امن نیاز دارد. در حالی که پیشرفت‌هایی حاصل شده است، زیرساخت‌های پشتیبان همچنان در مراحل اولیه توسعه قرار دارند.
شکاف‌های چارچوب حقوقی: رابطه بین مالکیت توکن و حقوق دارایی‌های زیربنایی پیچیده باقی می‌ماند. سیستم‌های حقوقی برای همگام شدن با نوآوری‌های فناوری تلاش می‌کنند و عدم اطمینان در مورد اجرای حقوق و مالکیت ایجاد می‌کنند.
نقدینگی بازار: بازارهای موفق دارایی‌های توکنشده نیازمند حضور تعداد قابل توجهی از شرکت‌کنندگان هستند. بدون حجم معاملات کافی و سرمایه‌گذاری زمان و منابع مالی توسط سرمایه‌گذاران و شرکت‌های متعدد در این محصولات، مزایای نقدینگی وعده داده شده ممکن است محقق نشوند.

علیرغم موانع ذکر شده در بالا، چندین تحول، نشان دهنده افزایش شتاب است:

اوراق قرضه دیجیتال در اسلوونی: انتشار اولین اوراق قرضه دیجیتال کشور در سال ۲۰۲۴.
ادغام صرافی‌های معتبر: پلتفرم‌هایی مانند SIX Digital Exchange و Deutsche Börse به طور فزاینده‌ای ابتکارات توکن‌سازی را ادغام می‌کنند.
آزمایش‌های CBDC: پروژه Helvetia سوئیس و تلاش‌های مشابه از سوی سایر بانک‌های مرکزی، نقش توکن‌سازی را در نظام‌های پولی آینده نشان می‌دهد.

مسیر توکن‌سازی، نیازمند همکاری چندجانبه بین دولت‌ها، مؤسسات مالی، محققان و نوآوران فناوری است. سیاست‌گذاران باید چارچوب‌های نظارتی واضحی را ایجاد کنند که نوآوری را با حمایت از سرمایه‌گذار متعادل کند، در حالی که بخش خصوصی زیرساخت‌های لازم برای حمایت از پذیرش در مقیاس بزرگ را می‌سازد.

همانند سال ۲۰۲۰، OECD پتانسیل توکن‌سازی را در سال ۲۰۲۵ نیز می‌بیند. پتانسیل کلیدی، فرصتی برای مدرن‌سازی و دموکراتیزه کردن بازارهای مالی، ارائه شفافیت بیشتر، افزایش نقدینگی و دسترسی گسترده‌تر است. با این حال، اجرای موفقیت‌آمیز آن نیازمند پیمایش دقیق یک چشم‌انداز پیچیده با مسائل فراوان است که فناوری به تنهایی به سادگی نمی‌تواند آنها را حل کند.

در حالی که چارچوب‌های نظارتی موجود و ابزارهای سنتی در بسیاری از موارد قابل اجرا هستند، ویژگی‌های منحصربه‌فرد مالی مبتنی بر DLT و توکن‌سازی، ریسک‌های جدیدی را معرفی می‌کنند که نیازمند ملاحظات سیاستی اضافی هستند. این خطرات شامل، آسیب‌پذیری‌های فناوری و امنیت سایبری، مبارزه با پولشویی (AML) و مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) و نگرانی‌های مربوط به حمایت از سرمایه‌گذار و بازار است.

همانطور که OECD اشاره می‌کند، حتی زمانی که ابزارهای نظارتی موجود می‌توانند به طور نظری این خطرات را برطرف کنند، تفاوت‌های مشخص در نحوه عملکرد مالی مبتنی بر DLT در مقایسه با سیستم‌های مالی سنتی، ممکن است منجر به شکاف‌های اجرایی در برخی حوزه‌های قضایی شود. برای مثال، مقرراتی که برای امور مالی متعارف طراحی شده‌اند، ممکن است به دلیل تفاوت در نحوه نگاشت نهادها یا فعالیت‌ها، تراکنش‌های توکن شده را ثبت نکنند. جمع‌آوری داده‌ها چالش دیگری را ایجاد می‌کند، زیرا ابهام فعالیت‌های خارج از زنجیره، تفسیر محدود داده‌های روی زنجیره و طرف‌های شبه‌نام، مانع از نظارت بر بازار و نظارت بر ریسک می‌شود. فعالیت‌های رخ داده در چندین بلاک چین، توانایی تنظیم‌کننده‌ها را برای ارزیابی ارتباطات متقابل و خطرات در حال تکامل، بیشتر پیچیده می‌کند.

در نهایت، پذیرش توکن‌سازی، تغییرات قابل توجهی را در شیوه‌های بازار مالی، مانند تسویه لحظه ای دارایی‌های توکنی شده، معرفی می‌کند. در حالی که این نوآوری‌ها کارایی بالقوه را ارائه می‌دهند، ممکن است چارچوب‌های معاملاتی و تسویه موجود را نیز مختل کنند و شرکت‌کنندگان را ملزم به تطبیق مدل‌های عملیاتی و شیوه‌های مدیریت ریسک خود بر اساس آن کنند. سیاست‌گذاران، تنظیم‌کننده‌ها و ناظران مالی نقش مهمی در پیگیری این تحولات و اطمینان از کافی بودن و سازگاری چارچوب‌های نظارتی برای پرداختن به این خطرات نوظهور دارند.