معرفی خط کوفی بنایی و انواع سبک آن

خوشنویسی در اسلام
خوشنویسی در بین هنرهای اسلامی از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. از این رو جایگاه خاصی در آثار گوناگون، به ویژه در تزیین بناهای مذهبی دارد. خط کوفی بنایی (معقلی) به واسطه انطباق با آجر به سبب راست گوشه بودن در تزیین بناها استفاده شد. این خط یک هنر ترسیمی اسلامی برگرفته از خط کوفی و نقوش معقلی است که بر زیر نقش‌های مختلف هندسی، به ویژه مربع و مستطیل، با رعایت تناسب فضای سیاه وسفید و در یک چارچوب معیّن طراحی و ترسیم می‌شود.
این امر باعث شده تا گونه‌های متعدد بر اساس شیوه های مختلف طراحی و روشهای اجرایی در این خط به وجود آید. اما تقسیم بندی‌هایی که دربارۀ این خط صورت پذیرفته، عموما ناقص و در بردارندۀ همه ابعاد این خط نیست. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد شیوۀ طراحی و روش‌های اجرایی، متناظر به هم‌اند؛ یعنی نحوۀ اجرای کوفی بنایی، تابع شیوۀ طراحی خوشنویسی کوفی بنایی است، و از دیگر سوی معکوس آن نیز صادق است.

معرفی خط بنایی
این خط که با نام‌های دیگری همچون مَعْقِلی یا خط هزار باف هم شناخته می‌شود نوعی از خط کوفی زاویه‌دار می‌باشد که از ترسیم شکل‌های هندسی همچون مربع، مستطیل، لوزی یا خطوط موازی و متقاطع تشکیل می‌شود. خط بنایی مشتق از خط کوفی و نوع تزئین نشده و هندسی کوفی است که بر اساس خانه‌های شطرنجی طراحی می‌شود.اگرچه ظاهر خط بنایی ساده به نظر می‌رسد اما ترسیم آن بسیار پیچیده، دشوار و با قوانین سخت گیرانه‌ای است. با این حال خوش نویسان این خط با کمک هندسه و ریاضی سعی می‌کنند تا حد ممکن حروف خوانا و زیبا باشند که در خروجی خوب تاثیر بسزایی دارد. ممکن است از این خط در کنار خط هایی همچون ثلث، کوفی تزئینی، نسخ و... هم استفاده شود.(استاد حبیب الله فضایلی)

🔸جهت مطالعه بیشتر این مبحث به پرتال فرهنگی راسخون مراجعه فرمایید...🔸