معرفی کتاب: سال‌های سگی و کتاب‌های دن کامیلو

این مطلب در پیوست کلک ادب شماره ی دوم مجله ی دانشجویی «مداد» در مهر و آبان 1389 چاپ شد. نشریه‌ی مداد به صاحب امتیازی، مدیر مسئولی و سردبیری امیرحسین مجیری در دانشگاه صنعتی اصفهان منتشر می شد. سردبیر پیوست «کلک ادب» مرحوم محسن رجبی بود.

در جستجوی ذره ای آرامش: کتاب «سال‌های سگی»

معرفی‌کننده: سیدمحمد میر

«سال های سگی» نام رمانی از «ماریو بارگاس یوسا»، نویسنده‌ی آمریکای جنوبی، است. درون مایه و ساختار رمان بر پایه‌ی فساد و خشونت است. یوسا با قلمی روان داستان را پیش می‌برد. او به شخصیت های داستان به خوبی پرداخته است. در این داستان شخصیتهای زیادی وجود دارد. آلبرتویی که یک آدم معمولی و نرمال است. جاگواری که تماد خشونت است. سروان گامبوا که برای درست اجرا شدن حاضر است به هر کاری دست بزند، برده «ریکاردو آنا» که نماد درستکاری و مظلومیت است و... .

یوسا در این داستان فساد موجود در ادارات کشور پرو را هم مطرح کرده است. ارتش این کشور، که یکی از پایه‌های اداره آن است دچار فساد و بی عدالتی است. یکی از هدف های یوسا از این داستان به نظر من این بود که: اگر در جامعه ای زندگی کردی و اخلاق و کردارت با جامعه سازگاری نداشت، جامعه تو را از خودش حذف خواهد کرد.

از ویژگی های داستانی رمان سال های سگی، روایت موازی داستان، با زاویه دید شخصیت های متفاوت است. درست کاری در ویلیام فاکنر در کتاب »گور به گور« آن را انجام داده است. هرچند که در ابتدای داستان، هماهنگی و ذهن خوانی شخصیت‌های داستان برای خواننده کمی دشوار است، ولی با پیشرفت داستان تجربه‌ای بس جالب و متفاوت ایجاد می‌شود، و در نهایت داستان پخته‌تر و یک دست‌تر در ذهن خواننده می‌نشیند.

دیگر ویژگی جالب این کتاب، مخفی بودن یکی از شخصیت های اصلی داستان تا اواخر کتاب است که رنگ و بویی دیگر به سبک معمول داستان نویسی داده است.

چشیدن لذت طنز با نویسنده‌ای چکمه پوش: «کتاب‌های دن کامیلو»

معرفی‌کننده: مرحوم محسن رجبی

جیووانی گووارسکی، نویسنده چندان مشهوری در دنیا، و به خصوص در ایران نیست، اما این نویسنده ایتالیایی، با داستان هایی که تحت عنوان دنیای کوچک نوشته، راه دیگر طنز نویس ایتالیی، ایتالو کالوینو را به خوبی ادامه داده است. مجموعه کتاب های دن کامیلو، که نویسنده، خود به آن‌ها «دنیای کوچک» لقب داده، داستان هایی هستند که شما با طنزشان باید بخندید، ناراحت شوید و به فکر فرو روید. سبک این سه کتاب به گونه ای است که مجموعه داستان های کتاب، در عین حال که دارای ارتباطی کلی با هم هستند، مشخصات و ویژگی های خاص خودشان را دارند و کمتر داستانی پیدا می شود که از نظر وقوع حادثه به داستانهای بعدی مرتبط شود. به عبارت دیگر، برای خواندن این سه کتاب، نه تنها نیازی به خواندن کل آنها نیست، بلکه نیازی به رعایت ترتیب خواندنشان هم نیست، و به راحتی می توانید کتاب را باز کنید و داستانی را از ابتدا شروع کنید. ویژگی دیگر این داستان ها، کوتاه بودنشان هست (به ندرت داستانی بیش از ده صفحه می شود) که این خود برای ذهن های خسته و کرخت جامعه ما، مزیتی به حساب می آید. به هرحال، مطمئنم هیچ کس نمی تواند از خیر داستان‌ها و جملات طنز گونه این کتاب بگذرد، و فقط نقطه ای برای شروع لازم است.

اما وجه مشترک داستان ها را می توان چهار چیز دانست: منطقه ای که بستر حوادث داستان است و سه شخصیت مشترک در همه داستان ها:

منطقه‌ی داستان، روستایی است در کنار رود پو، تنها رود کشور ایتالیا، که نویسنده خود به آن دنیای کوچک می‌گوید. دست مایه بسیاری از حوادث این سه کتاب دو مساله است که اولین مساله، شرایط تاریخی، فرهنگی و جغرافیایی خاص این منطقه است.

و اما شخصیت‌ها. اولی کشیشی است به نام دن کامیلو، دومی بخشداری کمونیست است به نام پپونه و سومی هم در کمال تعجب، مجسمه مسیح است که با دن کامیلو صحبت می کند. دومین مساله ای که باعث رقم خوردن و ایجاد موقعیت‌های اکثرا طنز داستان می شود، گفت‌وگوها و اتفاقاتی است که میان این سه نفر می افتد.

پیشنهاد می کنم لااقل چند داستان از این سه کتاب را حتما بخوانید و مطمئن باشید لذتی که از خواندن این داستان ها می برید، از خیلی از فیلم هایی که این روزها با نام طنز موجود است، بیشتر خواهد بود؛ به عبارتی دیگر، طنز را تجربه خواهید کرد.