زندگی در سال ۲۰۲۵: مدلی جدید برای نقش‌های نوظهور

حالا که کمی از دوران صنعتی فاصله گرفته ایم، می‌توانیم عصر صنعتی‌ را با نگاه بهتری بازنگری کنیم. دوران صنعتی سازی، دوره‌ی رشد سرمایه‌داری، تولید انبوه، مصرف انبوه، و سامان‌دهی سبک زندگی های مدرن توسط نهاد‌های بزرگ قرن بیستمی یعنی دولت‌ها و بنگاه‌های بزرگ بوده است.

در طول دوره صنعتی‌سازی، افراد جوامع روستایی و جمعی خود را ترک کرده، به شهرها و نواحی شهری نقل مکان و زندگی کاری خود را از زندگی شخصی‌شان جدا کردند، بیش از قبل پول درآوردند، استاندارد زندگی‌شان را بالا بردند و از ثمرات بازارهای آزاد بهره بردند.

اما با ورود به عصر جدید سوال اینجاست که این ساختارها دچار چه تغییراتی شده اند؟ چه اتفاقی در حال حاضر برای زندگی و سبک‌های زندگی در حال رخ دادن است؟ ما به کدام سو می‌رویم؟ ارزش‌ها و نگرش‌ها به چه نحوی در حال تغییرند؟ و اینکه ما شاهد ظهور چه دسته‌بندی‌هایی از سبک‌های مختلف زندگی هستیم؟ این‌ها پاره‌ای از سوالاتی است که در سلسله مباحث زندگی در سال ۲۰۲۵ به جستجوی پاسخ آن رفته‌‎ایم.

این تحقیق که مبتنی بر پژوهش اریکسون است در یک چارچوب کلی ساختار جامعه جدید را در دو بعد تقسیم بندی می کند. بعد اول نحوه حضور گروه های مختلف جامعه در بازار سنتی کار را نشان می دهد. بر این اساس افراد ممکن است هم چنان درون سیستم سنتی بازار کار که مربوط به عصر صنعتی شدن است قرار بگیرند و یا ممکن است خارج از آن فعالیت کنند. بعد دومی که جامعه بر اساس آن تقسیم بندی شده است آن است که افراد در ساختار جدید وابسته تر هستند یا مستقل تر. عامل مستقل بودن در این مدل میزان کنترلی است که افراد بر شرایط خود دارند، هر قدر شرایط بیشتر تحت کنترل فرد باشد، وابستگی کمتری هم خواهد داشت.

این چارچوب چهار گروه کلان را در کانون توجه قرار می‌دهد: مبتکران، اجتماعی ها، بازیگران و لنگر انداخته‌ها. با این حال می توان گروه پنجمی را هم وارد این مدل کرد که انتظار ظهور آن را در جامعه‌ی شبکه‌ای داریم و آن عبارت است از گروه موبایلی‌ها که در نهایت مدل زیر را به ما می دهد.

تمامی این گروه‌ها دارای شرایط زندگی مختلفی هستند، سبک‌های زندگی، ارزش‌ها، و نگرش‌هایشان با هم متفاوت است. لذا، این مدل بیشتر چارچوبی برای تفکر و تحلیل محسوب می‌شود تا اینکه تصویری کمّی از جهان را به ما بدهد. اندازه این چهارگانه‌ها و اینکه چه تعداد از مردم در دو قطبی توانمندها در برابر وابسته‌ها قرار خواهند گرفت تا حد زیادی یک سوال سیاسی و ایدئولوژیک است و در کشورهای مختلف متفاوت خواهد بود. در پنج مطلب آتی (از سلسله گزارش‌های زندگی در ۲۰۲۵)، با ما همراه باشید تا در آنجا سبک‌های مختلف زندگی را یک به یک برای شما ارائه دهیم.