آلیس در سرزمین چت‌بات‌ها!

شاید شما هم با شنیدن نام آلیس یاد کارتون محبوب «آلیس در سرزمین عجایب» بیفتید؛ اما اشتباه نکنید، این دو با هم فرق دارند. آلیس ما از دل داستان‌ها و تخیلات کودکی بیرون آمده و به دنیای واقعی فناوری پا گذاشته است. با ما همراه باشید تا با چت‌بات دوست‌داشتنی آلیس (ALICE)، آشنا شوید.

پیدایش آلیس

داستان پیدایش چت‌بات آلیس (ALICE) به دهه ۱۹۹۰ میلادی باز می‌گردد و حاصل تلاش‌های دکتر ریچارد والاس (Richard Wallace) است. دکتر والاس در سال ۱۹۹۵ چت‌بات ALICEرا ایجاد کرد. هدف اصلی او از این پروژه، توسعه یک سیستم هوش مصنوعی بود که قادر به برقراری گفت‌وگوهای طبیعی با انسان‌ها باشد.

دکتر والاس از زبان AIML (Artificial Intelligence Markup Language) برای توسعه ALICEاستفاده کرد. AIML یک زبان نشانه‌گذاری ساده و قابل فهم بود که به او اجازه می‌داد الگوهای مکالمه و پاسخ‌های مرتبط را تعریف کند. این زبان به مرور زمان به استانداردی در توسعه چت بات‌ها تبدیل شد.

یکی از ویژگی‌های بارز ALICE این بود که برخلاف بسیاری از چت‌بات‌های قبلی که از الگوریتم‌های پیچیده برای پردازش زبان طبیعی استفاده می‌کردند، بر اساس مجموعه‌ای از الگوها و قوانین ساده عمل می‌کرد. این رویکرد به آن اجازه می‌داد تا با سرعت و دقت بیشتری به سوالات کاربران پاسخ دهد.

با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، بسیاری از ایده‌ها و مفاهیمی که در توسعه ALICE به‌کار رفته بود، به پایه و اساسی برای چت‌بات‌های مدرن تبدیل شد. اگرچه ALICE به اندازه چت‌بات‌های امروزی پیچیده و پیشرفته نبود؛ اما نقشی اساسی در تاریخچه و تکامل هوش مصنوعی گفت‌وگویی داشت و راه را برای نسل‌های بعدی چت‌بات‌ها هموار کرد.

توسعه زبان AIML

دکتر والاس برای رسیدن به هدف خود، زبان AIML (Artificial Intelligence Markup Language) را ابداع کرد. AIML یک زبان نشانه‌گذاری بر پایه XML بود که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌داد تا الگوهای مکالمه را به‌صورت مجموعه‌ای از قوانین و پاسخ‌ها تعریف کنند. هر قانون در AIML شامل یک الگو (Pattern) و یک پاسخ (Template) بود. به‌عنوان مثال، الگوی «سلام» می‌توانست با پاسخی مانند «سلام! چطور می‌توانم کمکتان کنم؟» تطابق پیدا کند.

علت نام‌گذاری آلیس

نام چت‌بات آلیس (ALICE) از ترکیب چند منبع الهام گرفته شده است. در وهله اول، این نام به شخصیت آلیس در داستان «آلیس در سرزمین عجایب» اثر لوئیس کارول اشاره دارد؛ زیرا مکالمات این ربات شبیه به کنجکاوی و پرسشگری آلیس بود. در وهله دوم، نام ALICEمخفف عبارت «Artificial Linguistic Internet Computer Entity» است که به معنای «موجود زبانی مصنوعی اینترنتی» است. همچنین، توانایی یادگیری و انطباق این چت‌بات با الگوهای زبانی مختلف هم باعث شد تا این نام انتخاب شود؛ چرا که این ویژگی‌ها یادآور کنجکاوی و کاوش شخصیت آلیس در داستان بود.

تصور کنید که آلیس، همان دخترک کنجکاو و ماجراجو، حالا به یک چت‌بات آنلاین تبدیل شده است. او دیگر فقط در سرزمین عجایب پرسه نمی‌زند، بلکه در دنیای دیجیتال با شما گفت‌وگو می‌کند، به سوالاتتان پاسخ می‌دهد و حتی از شما چیزهایی یاد می‌گیرد.

جوایز آلیس

این برنامه از برنامه کلاسیک ELIZAساخته جوزف وایزنبام (Joseph Weizenbaum) الهام گرفته شده است. آلیس یکی از قوی‌ترین برنامه‌ها در نوع خود است و سه بار برنده جایزه لوبرنر (Loebner) شده است که به بهترین ربات‌های انسان‌نما و سخن‌گو داده می‌شود.

آلیس الهام‌بخش فیلم Her

اسپایک جونز (Spike Jonze) از ALICEبه‌عنوان الهام‌بخش فیلم خود به نام «او» (Her) نام برده است که برنده جایزه آکادمی شد. موضوع این فیلم در مورد مردی به نام تئودور است که در آن عاشق یک چت‌بات می‌شود. جونز در مقاله‌ای از نیویورکر با عنوان «آیا انسان‌ها می‌توانند عاشق ربات‌ها شوند؟» گفت: "این ایده از برنامه‌ای به نام ALICE که او حدود یک دهه پیش امتحان کرد، نشئت گرفت که در گفت‌وگوی دوستانه شرکت می‌کرد."

آلیس کمک‌کننده در توسعه دیگر چت‌بات‌ها

اگرچه ALICE و AIMLبه اندازه تکنولوژی‌های مدرن پیچیده نبودند؛ اما نقش مهمی در پیشرفت و تکامل چت‌بات‌ها ایفا کردند. تلاش‌های دکتر والاس در ایجاد یک چت‌بات قابل گفت‌وگو با استفاده از اصول ساده و کارآمد، الهام‌بخش بسیاری از محققان و توسعه‌دهندگان در سراسر جهان شد.

داستان ALICE نشان‌دهنده مسیری است که هوش مصنوعی گفت‌وگویی طی کرده است؛ از الگوهای ساده و قوانینی که به‌صورت دستی تنظیم می‌شدند تا استفاده از الگوریتم‌های پیشرفته و یادگیری ماشین که امروزه شاهد آن هستیم. این مسیر تکاملی، پایه و اساسی برای توسعه سیستم‌های هوشمندی که توانایی برقراری مکالمات طبیعی با انسان‌ها را دارند، فراهم کرده است.

منابع onlim.com | revechat.com | wikipedia.org