عادات اتمیِ ما، شخصیت ما است!

اگر به دنبال تبدیل عادات منفی خود به عادات مثبت هستید، این کتاب را بخوانید!

در کنار عادات خوب و مفید، همه‌ی ما عادت‌هایی در زندگی داریم که دلمان نمی‌خواهد داشته باشیم. اما بعضی از عاداتِ بد هستند که ما حتی نمی‌دانیم به آن‌ها مبتلا هستیم. مثلاً یک نفر موقع غذا خوردن دهانش را باز می‌کند، یک نفر با درآوردن صدای قلنج انگشتانش دیگران را آزار می‌دهد، و یک نفر دیگر مدام همه چیز را چک می‌کند تا مبادا چیزی را فراموش کرده باشد. اگر کسی به رویمان بیاورد که این جور کارها را انجام می‌دهیم، تازه متوجه می‌شویم که چه‌قدر از داشتنشان ناراضی هستیم!

عادت اتمی یعنی چه؟

عادات اتمی، عادات کوچکی هستند که ما سال‌ها به طور ناخودآگاه گرفتارشان هستیم، اما نمی‌دانیم که تا چه حد می‌توانند روی زندگیمان اثر بگذارند. این‌ها تصمیمات کوچکی‌اند که منجر به انجام دادن کارهایی تکراری و روزمره‌ می‌شوند. بخش زیادی از زندگی ما را عادات اتمی ما تشکیل می‌دهند. حتی عقاید و علایقمان هم متأثر از عاداتمان هستند. بنابراین، تغییر هر کدام از عادت‌‌ها، می‌تواند زندگی‌مان را تغییر بدهد.

عادت‌‌ های اتمی تغییرات کوچک؛ نتایج قابل توجه!

جیمز کلییر، در کتاب موفق خود که به "عادت های اتمی" شناخته شده، راه‌هایی را به ما می‌شناسانَد که از طریق آن‌ها می‌توانیم عادات بد را با عادت خوب جایگزین کنیم. این کتاب، یکی از پرفروش ‌های نیویورک‌ تایمز و یکی از معروف‌ترین کتاب‌ها در حوزه کسب‌و‌کار است. او با کمک گرفتن از داستان‌‌هایی واقعی از افراد موفق و سرشناس در حوزه‌های مختلف، به ما نشان می‌دهد که برای جهت دادن به زندگیمان چه‌طور می‌توانیم روی عادت هایمان کار کنیم.

نویسنده معتقد است همیشه گرفتاری در عادات بد، مشکل ما آدم‌ها نیست. خیلی اوقات این سیستمِ اشتباه است که ما به کار می‌گیریم و باعث می‌شود نتوانیم عادات بد خودمان را بهبود ببخشیم.

هدف یا سیستم؟ مسئله این است

از نگاه کلییر، تفاوت‌هایی بین اهداف و سیستم وجود دارد. برای مثال، اهداف به نتایجی مربوطند که ما به دنبالش هستیم؛ اما سیستم نشانگر فرآیندهایی است که در نهایت منجر به نتایجی می‌شوند. پس ممکن است ما هدفی داشته باشیم ولی به دلیل یک سیستم اشتباه، به آن نرسیم.

اهداف، به راه و روش زندگی ما جهت می‌دهند و سیستم، همان راه و روش‌ها را پیش می‌برد. تفاوت میان افراد موفق و ناموفق، در داشتن یا نداشتن هدف نیست؛ در سیستم‌هایی است که آن‌ها برای اهدافشان انتخاب می‌کنند.

برای تغییر عادات و رفتارها، لازم است بدانیم که در چه سطحی باید تغییراتی اِعمال کنیم؛ سطح اهداف یا سیستم؟

لایه‌هایی که رفتار را تغییر می‌دهند

کلییر می‌گوید که انسان‌‌ها در مسیر تغییر عادات با دو چالش بزرگ روبه‌رو هستند: تغییر عادت اشتباه و تغییر عادت به روشی اشتباه.

تغییر عادات در سه لایه می‌تواند رخ بدهد:

لایه اول نتایجی (هدفی) را تغییر می‌دهد؛ مثل لاغر شدن، موفقیت در کنکور و....

لایه دوم فرایندی (سیستمی) را تغییر می‌دهد؛ مثل اصلاح رژیم غذایی، مرتب نگه داشتن میز در حین تست زدن و....

لایه سوم که عمیق‌ترین سطح است، هویت را تغییر می‌دهد؛ مثل پیدا کردن عقاید متفاوت، تغییر در جهان‌بینی، خودشناسی و.....

عادات اتمی در نهایت به هویت ما مرتبط می‌شوند. برای تغییر دادن عادات منفی، باید روی هویتی تمرکز کنیم که می‌خواهیم به آن برسیم. باید حواسمان باشد که مسیر انتخابی‌مان با هدفمان هم‌خوانی داشته باشد. مثلاً کسی که می‌خواهد کنکور قبول بشود، نمی‌تواند مدام استراحت کند یا به مهمانی و سفر برود و همچنان امیدوار باشد که موفق می‌شود!

راه هایی برای تغییر عادات اتمی

روشی که کلییر در کتاب خود توصیه کرده، این است که در دو ستون مجزا، عادت روزانه و اتفاقات روزانه را لیست کنیم. با بررسی هر دوی این‌ها می‌توانیم بهترین لایه را برای تغییر کردن پیدا و انتخاب کنیم. این که بدانیم کجای کار می‌لنگد، قدم خیلی بزرگی برای شروع فرایند تغییر مثبت است.

برای این که راحت‌تر بتوانیم عاداتمان را لیست کنیم، بهتر است محیطمان را تغییر بدهیم. تغییر محیط، کمک بزرگی به خالی شدن ذهن از افکار مزاحم می‌کند و بنابراین با آسودگی خاطر بیشتری می‌نویسیم.

در برنامه تغییراتمان نباید فراموش کنیم که عنصر "تکرار" بسیار حیاتی است. عادت از تکرار جدا نیست. یک کار به شرطی تبدیل به عادت می‌شود که مدت‌ها آن را تکرار کرده باشیم.

تأثیر عادات اتمی بر زندگی

ما با عاداتمان تعریف می‌شویم. وقتی درباره خودمان حرف می‌زنیم، در واقع داریم درباره عاداتی حرف می‌زنیم که ما را به این نقطه رسانده‌اند. چیزهایی که به دست می‌آوریم یا از دست می‌دهیم، مقدار پولی که توی حساب بانکی‌مان داریم، لباس‌ها و وزنمان، سوادمان، نشاط یا کسالتمان همه و همه تحت تأثیر کارهای ریز و درشتی است که در طول روزهای زیادی تکرار کرده‌ایم.

از نگاه کلییر، هر آن‌چه را که روزانه تکرار می‌کنیم، دریافت می‌کنیم.

پس باید حسابی مراقب کارهای روزانه‌مان باشیم!

سخن آخر

کتاب "عادت های اتمی، تغییرات کوچک؛ نتایج قابل توجه" راهی آسان و اثبات شده برای ترک عادت‌های بد و جایگزینی عادت‌های خوب است. راه‌های مختلفی که برای حذف عادات بد و ایجاد عادات خوب در این کتاب پیشنهاد شده، از آن‌جا که با زندگی هر کدام از ما ارتباط دارد، می‌تواند در مسیر توسعه فردی، کمک مهمی به ما بکند.