آشپزخانه اسلامی ایرانی | تولیدی واحد معماری و شهرسازی مصاف

آشپزخانه اسلامی ایرانی | تولیدی واحد معماری و شهرسازی مصاف

با توجه به اهميت حياء و ميهمان‌نوازي در دين مبين اسلام، آشپزخانه‌هاي اُپن امروزي براي يک خانم اصيل ايراني محل تناقضات شده است! خانم ايراني از طرفي مي‌خواهد يک غذاي خوش عطر و بوي متناسب با شاءن و  شئونات مسلمانِ ايراني را براي ميهمانان خود فراهم نمايد و از طرفي حفظ حجاب و حياء براي او مشقت‌هاي زيادي ايجاد مي‌کند!

اهميت حياء در دين اسلام:
قال رسول الله صلي الله عليه و آله: «انَّ لِکلِّ دينٍ خُلْقاً وَ انَّ خُلْقَ الْاسْلامِ الْحَياءُ».
هر ديني خُلقي دارد و خُلق اسلام حياء است.
(کنزالعمال، 5757)

جانمايي آشپزخانه:
در روايات تاکيد شده است که همسايه‌ات را با بوي غذايت آزار ندهيد! بنابراين نبايد آشپزخانه را رو به باد غالب جانمايي نماييم. يا فضاي آشپزخانه در مکاني جانمايي نشده باشد که همسايه ها را آزار دهد!

قال رسول الله صلي الله عليه و آله: «لَا تُؤْذِهِ بِرِيحِ قِدْرِکَ الِاّ أنْ تغرِفَ لَهُ مِنهَا». 
با بوي غذايت، او (همسايه‌ات) را ناراحت نکن، مگر آنکه مقداري از آن غذا را براي او بفرستي.
ميزان الحکمه، ج 2، ص 920

آيا خبر مهمانان ارجمند و بزرگوار ابراهيم به تو رسيده است؟ زماني که بر او وارد شدند، پس سلام گفتند. گفت سلام، مردمي ناشناسيد! پس به سوي خانواده اش بازگشت و گوساله اي فربه (بريان) آورد. پس آن را نزديکشان برد(ولي ديد نميخورند)؛ گفت: مگر نميخوريد؟ (ذاريات 24-27)

تفسير:
«فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاء بِعِجْلٍ سَمِينٍ» پس به سوي خانواده اش بازگشت و گوساله اي فربه آورد. از اين آيه چنين برداشت مي شود که در منزل حضرت ابراهيم (ع)-که از پيامبران اولوالزم هستند- فضاي پذيرايي از فضاي مطبخ کاملا جدا بوده است زيرا کلمه «روغ» که مصدر فعل ماضي «راغ» است-به طوري که راغب گفته- ديگران گفته اند به معناي رفتن پنهاني است ولي برگشت معناي اولي هم به همان معناي دوم است. (الميزان. ج18)

«فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ» هم تاکيدي مضاف است. زيرا اين عبارت به معناي نزديک بردن گوساله اي بريان شده به سوي مهمانان است که لازمه ي اين امر، آن است که مکان طبخ گوساله در نزديکي مکان پذيرايي از مهمانان نباشد.

نکته: در سراسر قرآن کريم تنها از دو نفر به عنوان الگو و اسوه براي مومنان در همه عصرها ياد شده:پيامبر اکر(ص)(احزاب:21)- حضرت ابراهيم و يارانش (ممتحنه:4-6)

اما با توجه به متراژ پايين خانه‌هاي امروزي امکان اين وجود ندارد که آشپزخانه در محلي خيلي دور از پذيرايي قرار بگيرد، بنابراين حفظ حريم که نکته اصلي اين آيه است با جداسازي محل «طبخ غذا» و «آشپزخانه تميز» فراهم مي‌شود.

متراژ آشپزخانه:
از عبارت «عِجْلٍ سَمِينٍ» در آيات فوق که به معناي گوساله فربه و بريان شده است چنين برداشت مي شود که مکان آشپزخانه، علاوه بر آنکه بايستي کاملا از مکان پذيرايي مجزا باشد بايستي از وسعت قابل توجهي نيز برخوردار باشد.

پ.ن: البته آشپزخانه فوق با متراژ 23 متر است که امکان کوچکتر و بزرگتر شدن آن هست که انشالله در طراحي هاي بعدي با متراژ کوچکتر طراحي خواهيم کرد. احتمالا تا حدود 12 الي 14 متر امکان کوچک تر شدن آن است.

حوضچه:
با توجه به تمايل افراد به شستن در حالت نشسته، يک حوضچه کوچک نيز در محل طبخ تعبيه شده است. البته دو سينک و دو اجاق گاز، يکي در محل طبخ غذا و يکي در سمت آشپزخانه تميز تعبيه شده است. سينک و اجاق گاز بزرگتر در محل طبخ غذا براي هنگامي است که ميهمانان حضور دارند و زماني که ميهمانان نيستند، به سادگي در آشپزخانه تميز هم امکان شست و شو و هم امکان پخت و پز وجود دارد.

روانشناسي رنگ‌هاي آشپزخانه:
استفاده از تعداد بالاي رنگ ها بويژه استفاده از رنگ هاي گرم همچون قرمز و زرد موجب افزايش اشتها مي شود

واحد معماری و شهر سازی

موسسه مصاف ایرانیان