ادیب شمیل زاده؛ علاقمند به پایتون
مکعب دربسته روبیکا / چه کسانی پشت کسب‌وکار ناشناخته روبیکا هستند که یک‌شبه حضور میلیاردی پیدا کردند؟
عادت کرده‌ایم که شاهد ظهور یک‌شبه کسب‌وکارهای اینترنتی باشیم که هیچ‌گاه خودشان را درست معرفی نمی‌کنند. درگذشته رسم بود وقتی‌که کسب‌وکاری در این ابعاد راه بیفتد، نشست خبری برگزار کند تا مجموعه و پدیدآورندگان آن معرفی شوند و بعد شروع به تبلیغات می‌کردند؛ اما چند سالی هست که این رویه برعکس شده است.
سلام دوستان
این داستان از یه کنجکاوی ساده ی من شروع شد
لایک و کامنت یادتون نره
به گزارش عصر ارتباط، در حال حاضر ما با انبوهی از اپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا مواجه هستیم که مشخص نیست پدیدآورندگان آن‌ها چه کسانی هستند و هرچه می‌گردید، اطلاعات کمتری درباره آن‌ها به دست می‌آورید.
این ماجرا وقتی پیچیده‌تر و عجیب‌تر می‌شود که این کسب‌وکارهای نوپا تبلیغات میلیاردی، از ارزان‌ترین محیط‌های تبلیغ گرفته تا گران‌ترین محیط‌های تبلیغی را یک‌شبه اشغال می‌کنند.
کار به همین‌جا ختم نمی‌شود و درحالی‌که کسی نمی‌داند این کسب‌وکارهای نوین کیست‌اند، به کجا وابسته‌اند و مدل تجاری‌شان چیست و چگونه این حجم از تبلیغات را مدیریت مالی می‌کنند هر شب وعده قرعه‌کشی‌های لاکچری نیز می‌دهند.
این مقدمه در مورد بسیاری از کسب‌وکارهای امروزی مصداق دارد که در متن حاضر سراغ روبیکا رفته‌ایم؛ اپلیکیشنی که این روزها و در شرایط سخت اقتصادی که بسیاری از شرکت‌های قدمی، بزرگ و شناسنامه‌دار در حاشیه هستند، به هر طرف که سر می‌گردانید تبلیغات آن را می‌بینیم اما درعین‌حال چیز زیادی از آن نمی‌دانیم.
ما نیز همچون شما هیچ اطلاع دقیقی از این شرکت و مالکان آن به دست نیاوردیم، اما ظاهراً روبیکا برای برخی مسئولان و نهادهای دولتی ازجمله وزیر ارتباطات و سازمان فناوری اطلاعات شناخته‌شده هستند.
جالب اینکه نام شرکت توسعه دهنده در گوگل پلی psdk ثبت شده.
همچون بسیاری از اپ‌های نوظهور دیگر، روبیکا هم یک مکعب دربسته است که هیچ‌کس اطلاع چندانی از درون آن ندارد و صرفاً با بمباران تبلیغاتی یک‌طرفه و اصرار به نصب چیزی مواجه هستیم که تنها سطح این مکعب را به مردم معرفی می‌کند.
ازآنجاکه مدیران این شرکت حاضر به پاسخگویی نشدند، در گزارش حاضر تلاش کرده‌ایم تا در حد امکان خود از این اپ تازه به میدان آمده و اسرار کاری آن رمزگشایی کنیم و ببینیم آیا می‌توان این مکعب روبیک را درست جور کرد و شناخت؟
تبلیغات فوق گسترده روبیکا
از ایام نوروز و با پخش تبلیغات گسترده روبیکا در ابتدای سریال پایتخت توجه بسیاری به این اپ جلب شد و قابلیت‌های مختلف، از ارائه فیلم و موسیقی گرفته تا امکان ارتباط با هنرمندان در این اپ در کنار رایگان بودن اینترنت، برای بسیاری پرسش‌های زیادی را در خصوص پدیدآورندگان و حامیان احتمالی آن به وجود آورد.
روبیکا همچنین در سایر برنامه‌های صداوسیما و نیز در تبلیغات محیطی نیز فعالیتی گسترده داشته است و بدون آنکه پشتوانه مالی و سرمایه‌گذاران آن مشخص شود، هرروز شاهد تبلیغات گسترده‌تری برای این اپ بوده‌ایم.
در این میان اما برای همه روشن است که هزینه تبلیغات در جام‌جهانی فوتبال و اسپانسرینگ برنامه جام ۲۱ که این روزها از صبح تا شب آنتن شبکه سوم سیما را در دست خود داشته و بینندگان بسیار زیادی نیز دارد، از همه تبلیغات قبلی روبیکا به‌مراتب گران‌تر است.
در جام جهانی قبل صداوسیما برای ۲۰۰ دقیقه آگهی مبلغ ۲۰۰ میلیارد تومان گرفته بود که با این حساب به عبارتی هر ثانیه ۱۶ میلیون تومان برآورد می‌شد؛ بنابراین حتی با فرض محال ثابت ماندن هزینه تبلیغات آن‌هم پس از چهار سال! یک جمع و تفریق ساده برایمان روشن می‌کند که یک آگهی ۲۵ ثانیه‌ای برای پخش قبل از بازی فوتبال آن‌هم برای فقط یک‌بار ۴۰۰ میلیون تومان برای روبیکا آب‌خورده است؛ آن‌هم در شرایطی که هنوز به‌درستی مدل تجاری و بازگشت سرمایه این اپلیکیشن مرموز روشن نیست.
ناشناخته بودن مالکان روبیکا
باوجود تبلیغات گسترده در صداوسیما، تبلیغات محیطی و صرف هزینه‌های میلیاردی برای این اپ اما هیچ اطلاعات دقیقی از مالکان و سرمایه‌گذاران این اپ وجود ندارد.
طبق اطلاعات مندرج در سایت رسمی روبیکا، شرکت طراح این اپلیکیشن به نام شرکت فناوران نوین هوشمند پارسی ثبت‌شده است که البته هیچ اطلاعات مشخصی از مالکان و سرمایه‌گذاران آن (خصوصی، دولتی یا عمومی) در دست نیست.
برای اطلاع از سرمایه‌گذاران و صاحبان این اپ که خدمات عمومی ارائه می‌کند و لذا می‌بایست شناسنامه مشخص داشته باشد، تماسی با شماره اعلامی در سایت روبیکا گرفتیم. نکته قابل‌توجه آنکه بعد از تماس یک پیام صوتی به این شرح ضبط‌شده است: «با سلام شما با مرکز ارتباط و مشاوره ایران، ICT تماس گرفته‌اید!».
برخی داخلی‌های دیگر مرتبط با شماره تلفن اعلام‌شده از سوی شرکت روبیکا نیز ازاین‌قرار است، داخلی یک ازاین‌قرار است: ارتباط با CRM (داخلی ۱) که ظاهراً مربوط به این شرکت است.
- سامانه ملی آموزش الکترونیک (داخلی ۲)
- مرکز مشاوره سبک زندگی سالم (داخلی ۳)
- ساماندهی پایگاه‌های اینترنتی (داخلی ۴)
- مرکز مشاوره خانواده (داخلی ۵)
- مرکز مشاوره مدیریت بحران (داخلی ۶)
- مرکز مشاوره غذا و دارو (داخلی ۷)
- شرکت توسعه فناوری کوشا افزار قرن (داخلی ۸)
- ارسال فکس (داخلی ۹)
چنان‌که پیداست، با توجه به تنوع و بی‌ارتباطی موضوعات، ظاهراً روبیکا حتی ارتباطات تلفنی خود را برون‌سپاری کرده و حتی شماره اعلام‌شده در سایت این شرکت متعلق به روبیکا نیست.
اما پس از ارتباط با داخلی مربوطه (عدد ۱)، اپراتور پاسخگو ضمن اعلام آنکه نمی‌داند سرمایه‌گذاران و مالکان این شرکت کیست‌اند و اگر هم می‌دانست اجازه نداشت اطلاعاتی از این اپ را در اختیار ما قرار دهد، شماره خبرنگار ما را گرفته و اعلام کرد سؤالات طرح‌شده را با مدیران مطرح می‌کند تا در صورت تمایل تماس گرفته و پاسخ دهند که البته تا لحظه تنظیم این گزارش تماسی گرفته نشده و هیچ پاسخی نیز ارائه نشده است.
(اگرچه از طریق سایت ثبت شرکت‌ها و منابع دیگر می‌توان اطلاعات دقیق‌تری از شرکت، مدیران و سهامداران به دست آورد که در آینده و گزارشی دیگر بیشتر به آن خواهیم پرداخت.)
شائبه نقض حریم خصوصی
فارغ از فلسفه شکل‌گیری و کار اپلیکیشن روبیکا اگر سری به اینترنت بزنید، به ابهامات دیگری در خصوص این اپلیکیشن نیز برخورد می‌کنید. برای مثال، یکی از انتقادها کپی لوگوی روبیکا از یک شرکت خارجی است.
در این میان اما برخی از منتقدان این اپ معتقدند دسترسی‌هایی که در سورس این اپلیکیشن به دیگر برنامه‌های کاربران وجود دارد، شائبه انگیز است. گفته می‌شود دسترسی‌هایی به تلگرام و سایر اپ‌های شبکه‌های اجتماعی در روبیکا وجود دارد که همین شائبه باعث شد برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی از وزیر ارتباطات بخواهند به وضعیت رعایت حریم شخصی در این اپ رسیدگی کند.
به همین دلیل ازآنجاکه احتمالاً خود این شرکت در مورد مذکور پاسخگو نبوده برخی کاربران چندی پیش سراغ وزیر ارتباطات رفتند تا شاید او بتواند پاسخی از مدیران روبیکا به دست بیاورد. محمدجواد آذری جهرمی در صفحه توییتر خود در این خصوص نوشت: «در خصوص نرم‌افزار (روبیکا) که این روزها از صداوسیما تبلیغ می‌شود، پیگیری شد و پاسخی از سوی تولیدکنندگان این اپلیکیشن ارائه‌شده است.»
جهرمی گزارش مردمی و نیز پاسخ فنی واصل‌شده از سوی روبیکا را به یکی از مراکز آپا برای بررسی دقیق فنی ارسال کرد که کمی بعد نتایج این بررسی توسط ماهر سازمان فناوری اطلاعات ایران اعلام شد.
مرکز ماهر نیز در بخشی از گزارش خود اعلام کرد: «مشاهده شد کدهای منبع نسخه اندرویدی تلگرام به‌صورت کامل در این نرم‌افزار (روبیکا) قرارگرفته است. دلیل این امر استفاده از واسط گرافیکی مبتنی بر Fragments پیاده‌سازی شده در نرم‌افزار تلگرام بوده و بخش عمده باقی‌مانده اساساً بی‌استفاده مانده است.
ازنظر عملکردی نیز قابلیت‌های شبکه‌های اجتماعی مشابه تلگرام در این نرم‌افزار پیاده‌سازی نشده است و صرفاً خدمات ارائه‌شده توسط این اپلیکیشن بر اساس قابلیت WebView اندروید و شامل ارائه محتوای شماری از سایت‌ها است.» مرکز ماهر در ادامه به‌صراحت عنوان می‌کند که این نرم‌افزار دسترسی به محتوای اطلاعات سایر اپلیکیشن‌ها ازجمله تلگرام را ندارد.
امکانات گسترده روبیکا
یکی از سایت‌های اینترنتی در توصیف امکانات و قابلیت‌های گسترده‌ای که روبیکا ارائه می‌دهد، چنین می‌نویسد: (روبیکا یک نرم‌افزار چندکاره است که فقط برای شما چای نمی‌ریزد!) در ادامه، قابلیت‌ها و امکاناتی که برای روبیکا اعلام‌شده و نیز نقدهایی را که بر آن‌ها وارد است را باهم مرور می‌کنیم.
رایگان بودن اینترنت موبایل: یکی از نکات جالب‌توجه روبیکا، امکان بهره‌مندی از اینترنت رایگان است که بسیاری از کاربران را برای استفاده از آن ترغیب کرده است. برای استفاده از این ویژگی کافی است کاربر به اینترنت مستقیم یکی از دو اپراتور اصلی موبایلی متصل شود.
روبیکا برخلاف برخی دیگر از اپلیکیشن‌ها شرط اینترنت رایگان، ثبت‌نام یا اتصال به اینترنت سیم‌کارت به‌صورت مستقیم، کسر هزینه اشتراک درازای ترافیک رایگان و مواردی ازاین‌دست را مطرح نکرده است و صرف استفاده از اینترنت همراه اول و ایرانسل، مبنای محاسبه ترافیک رایگان قرار داده‌شده است.
البته نظرات کاربران در خصوص رایگان بودن اینترنت در استفاده از این اپ متفاوت است و برخی از کاربران معتقدند وقتی از روبیکا استفاده کرده‌اند از حجم اینترنتشان کاسته شده است (موضوعی که به شکل مستقل امکان تأیید آن را نداریم). همچنین اطلاعی از اینکه روبیکا چه قراردادی با دو اپراتور اصلی داشته که از کاربرانش که قصد تماشای فیلم، یا گوش دادن به موسیقی و درنتیجه مصرف حجم زیاد اینترنت دارند پولی بابت ترافیک نگیرند، در دست نیست.
مشاهده رایگان فیلم و سریال: در روبیکا بخشی وجود دارد که امکان مشاهده و پخش فیلم‌ها و سریال‌هایی که توسط عرضه‌کنندگان مختلف ازجمله آیو، فیلیمو، فیلم نت، تی‌وی‌نت، سیمای همراه، فن‌آور، اپیدو و آکواریوم ارائه‌شده وجود دارد. این درحالی‌که است که برای استفاده از خدمات این عرضه‌کنندگان به‌صورت مستقیم و بدون استفاده از روبیکا باید هزینه‌ای ماهانه پرداخت شود!
امکان ارتباط با هنرمندان: در این بخش نیز بنا بر تبلیغاتی که روبیکا می‌کند، امکان برقراری ارتباط به‌صورت یک شبکه اجتماعی مانند اینستاگرام با هنرمندان و کاربران دیگر برقرار است. کاربر پس از ورود به این بخش با فهرست برنامه‌های مختلف و همچنین بازیگران و هنرمندان گوناگون روبه‌رو می‌شود که می‌تواند با ورود به هرکدام از آن‌ها، با برنامه یا هنرمند موردعلاقه خود ارتباط داشته باشد.
البته کاربران انتقادهای زیادی به این بخش وارد و این ابهام را مطرح کرده‌اند که صفحات هنرمندان در بهترین حالت توسط یک ادمین مشترک و نه توسط خود هنرمندان اداره می‌شود (موضوعی که به شکل مستقل امکان تأیید آن را نداریم).
امکان گوش دادن رایگان به موسیقی: پس از ورود به بخش موزیک این اپلیکیشن نیز کاربر با فهرستی از خواننده‌های مختلف در سبک‌های گوناگون روبه‌رو می‌شود که می‌تواند با انتخاب هرکدام از آن‌ها به ساخته‌هایشان دسترسی داشته باشد و به‌رایگان از آن‌ها استفاده کند.
البته مشخص نیست در این بخش نیز هزینه‌های کپی‌رایت و مالکیت معنوی چگونه رعایت شده و در صورت رعایت شدن حق مالکیت معنوی، چطور و با چه پشتوانه مالی و توجیه اقتصادی این هزینه‌ها پرداخت می‌شود.
امکان دسترسی به آموزش‌های رایگان: بخش آموزشی روبیکا از دیگر بخش‌های این برنامه است که شامل برگزاری کلاس‌های آنلاین، پخش زنده و مستقیم کلاس‌های آموزشی و سایر روش‌های آموزشی است که فعلاً در بیشتر این بخش‌ها چیز خاصی عرضه نشده است (اگرچه اخیراً کار تبلیغات گسترده و روبیکایی برای این بخش نیز در شبکه‌های صداوسیما مشاهده می‌شود).
ارائه خدمات پرداختی: در این اپ امکان ایجاد کیف پول، مدیریت حساب شخصی، پرداخت به‌صورت دونگی و خرید شارژ برای اپراتورهای مختلف ازجمله ایرانسل، همراه اول و رایتل در نظر گرفته‌شده است.
این در حالی است که سال‌ها است بر سر استفاده از کیف پول مجادلات فراوانی وجود داشته و بانک مرکزی همواره از ارائه مجوز برای کیف پول الکترونیکی طفره رفته است، لذا مشخص نیست روبیکا بر چه اساسی و بنا بر چه مجوزی آن‌طور که خود مدعی است چنین خدماتی را ارائه می‌کند.
پخش آنلاین و آفلاین برنامه‌های تلویزیونی: امکان تماشای برنامه‌های تلویزیونی بیشتر شبکه‌های صداوسیما به‌صورت آنلاین در این اپ در نظر گرفته‌شده است. همچنین امکان مشاهده برنامه‌های پخش‌شده در صداوسیما است که باعث می‌شود کاربران بتوانند در هر زمان که تمایل داشتند به مشاهده برنامه‌های دلخواه خود بپردازند، از دیگر قابلیت‌های این اپ است. البته در این خصوص نیز مشخص نیست که روبیکا بر اساس چه پشتوانه و چه شکل تفاهمی با صداوسیما چنین امکانی را فراهم کرده است.
منابع درآمدی روبیکا
اکنون این پرسش مطرح می‌شود که هزینه تبلیغات یا سرمایه‌گذاری‌های تبلیغاتی روبیکا که روی ارائه خدمات رایگان تمرکز کرده از کجا و چگونه باز می‌گردد. آیا این شرکت پشتوانه‌هایی دارد که به‌واسطه آن خدمات خود را اصطلاحاً سوبسیدایز کرده است؟ آیا هدف در فاز نخست جذب حداکثری کاربران ایرانی است؟
آیا این شرکت به‌عنوان یک هاب و واسطه میان چند خدمات دهنده کوچک‌تر قرارگرفته و با تجمیع امکانات فنی و مالی آن‌ها خدمات تجمیعی ارائه می‌کند؟ آیا این اپلیکیشن در حال نقض بی‌طرفی اینترنتی است؟
اصولاً بیزینس‌مدل یا طرح تجاری این شرکت برای درآمدزایی و بازگشت میلیاردها تومان هزینه تبلیغاتی این شرکت چیست؟ همان‌طور که ذکر شد، قصد طرح بی‌واسطه و مستقیم این پرسش‌ها و بسیاری دیگر از سؤالات و ابهامات را از مسئولان این شرکت داشتیم که این امکان باوجود تأکید بر قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و ارائه خدمات گسترده عمومی از سوی مدیران این شرکت محقق نشد.
پس چاره‌ای جز گمانه‌زنی و در نظر گرفتن احتمالات نمی‌ماند و چنانچه مدیران این شرکت نیز پاسخی دارند، می‌توانند ارائه کنند. اما در حال حاضر بسیاری از شرکت‌های خدمات میزبانی هستند که باهدف افزایش ترافیک به‌رایگان سایت‌ها و اپ‌های پربازدید را هاست می‌کنند، پس این امکان وجود دارد که میزبانی سرورهای روبیکا رایگان باشد.
از چند سال قبل در کشور ما نیز رقابتی میان ISPها شروع شد و برخی از آن‌ها اعلام کردند که سایت‌های پربازدید داخلی را رایگان روی سرورهای خود میزبانی می‌کنند.
نکته دیگر آنکه در مدل تجربه‌شده شرکت‌هایی مثل یوتیوب راهنمای ویژه‌ای برای کاربران این سایت تهیه و اعلام‌شده که اگر کانالشان حداقل ۱۰ هزار بازدیدکننده داشته باشد، می‌توانند از سایت یوتیوب و تبلیغات موجود در آن کسب درآمد کنند. برای درآمدزایی با یوتیوب کافی است که کاربر یک حساب کاربری AdSense ایجاد کند و درخواستش را برای پذیرش درآمدزایی ثبت کند.
جالب آنکه اگر افراد دارای حق اشتراک قرمز یوتیوب که برای دیدن فیلم‌های بدون تبلیغات ثبت‌نام و پول پرداخت کرده‌اند از مطالب یک کانال بازدید کنند، یوتیوب مبلغ بیشتری را به صاحب محتوا یا کانال پرداخت می‌کند.
با توجه به این مدل اقتصادی برای جذب محتوا، می‌توان چنین گمانه‌زنی کرد که روبیکا نیز از مدل مشابهی استفاده کرده باشد. همچنین این امکان وجود دارد که روبیکا باواسط شدن میان کاربر و سرویس‌های کوچکی که به فروش محتوای ویدیویی و صوتی می‌پردازند، درصدی از درآمدهای آن‌ها را به ازای کاربرانی که به سمتشان هدایت کرده، دریافت کند.
این احتمال وقتی قوت می‌گیرد که بدانیم برخی از فیلم‌ها و سریال‌های عرضه‌شده در روبیکا متعلق به سایت‌های اشتراک‌گذاری ویدیو هستند و در خصوص برخی از این فیلم‌ها کاربر باید بابت مشاهده آن‌ها مبالغی را پرداخت کند.
برای روشن‌تر شدن موضوع باید سری به ترکیه و ماجرای رونق گسترده صنعت توریسم آن بزنیم. در ترکیه چند سال قبل دولت از هتل‌ها و کسب‌وکارهای مرتبط با توریسم حق شارژ اندکی دریافت کرد و برای رونق کسب‌وکار آن‌ها این پول را به سوبسیدایز کردن پول بلیت هواپیماها تخصیص داد تا مسافران را به ارزان‌ترین قیمت ممکن از کشورهای هدف به سمت ترکیه و هتل‌ها، فروشگاه‌ها، خدمات حمل‌ونقل این کشور سرازیر کنند.
به نظر می‌رسد که روبیکا هم از روش تجربه‌شده و مشابهی استفاده می‌کند و با ارائه تمام محتواهای سایت‌های اشتراک ویدیو و موسیقی و گرفتن درصدی از آن‌ها یا با کاهش و تجمیع هزینه تبلیغاتی آن‌ها به‌نوعی برای این شرکت‌ها بازاریابی می‌کند.
بخشی دیگر از راز کسب درآمد روبیکا می‌تواند از طریق داده‌کاوی باشد، یعنی همان روشی که فیس‌بوک، گوگل و سایر ابر سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی که با کاربران زیاد سروکار دارند از آن استفاده می‌کنند.
بیشتر شبکه‌های اجتماعی، اپ‌ها و سایت‌های پربازدید درواقع با داده‌های کاربران و کاوش آن‌ها (Mining) درآمد دارند. داده‌هایی مانند اطلاعات شخصی کاربران، روابط میان دوستان، موضوعات موردعلاقه، تعداد و محتوای نوشته‌ها، زمان حضور افراد در شبکه اجتماعی، سرگرمی‌ها و مواردی ازاین‌دست که با کاوش و فروش آن‌ها می‌توان درآمدهای بالایی به دست آورد.
بر اساس همین اطلاعات به‌دست‌آمده، سایت‌های پرطرفدار به آگهی‌دهندگان اعلام می‌کنند که آگهی‌ها را برای افرادی که با تجارت آن‌ها مرتبط است، می‌فرستند. برای مثال، آگهی فروش دستکش بوکس فقط برای طرفداران ورزش‌های رزمی نمایش داده می‌شود یا آگهی فروش آلبوم موسیقی سنتی فقط برای طرفداران این سبک موسیقی و کسانی که صفحات خواننده‌های سنتی را دنبال می‌کنند، نمایش داده می‌شود. با همین معیار است که اینستاگرام و فیس‌بوک در حال حاضر آگهی‌های خود را نشان می‌دهند.
اگرچه به شکل رسمی فروش داده‌های کاربران از سوی روبیکا نه قابل‌تأیید است و نه قابل رد، لذا این احتمال نیز وجود دارد که روبیکا نیز چنین اهداف بلندمدتی را دنبال کند و قصد داشته باشد، پس از جذب تعداد بالای مخاطب با داده‌کاوی اطلاعات کاربران و جذب و ارسال آگهی‌های هدف‌دار کسب درآمد کند.
نمایش آگهی‌های درون برنامه‌ای برای کاربران در بخش‌های مختلف اپ از دیگر راه‌های درآمدی است که می‌توان متصور بود روبیکا در آینده از طریق آن کسب درآمد کند.
یکی دیگر از منابع باارزش سایت‌ها، اپ‌ها و شبکه‌های اجتماعی پربیننده دنیا، کسب درآمدهای بالا و اثرگذاری آن‌ها بر نتایج و کمپین‌های انتخاباتی است. اتفاقی که اخیراً در مورد فیس‌بوک و در جریان ظهور دونالدترامپ شاهد آن بودیم و همچنان این غول فضای سایبری در حال رفت‌وآمد به مجلس سنا و اتحادیه اروپا برای پاسخگویی به ماجرای رسوایی فروش اطلاعات کاربران خود است.
درمجموع و با توجه به تنوع مدل‌های احتمالی کسب درآمد از یک‌سو و متفاوت بودن رفتار و توان اقتصادی کاربران ایرانی از دیگر سو، امکان اینکه گفته شود روبیکا فعلاً در فاز زیان‌دهی (به عبارتی سرمایه‌گذاری)، یا در نقطه سربه‌سر یا احتمال به مرحله درآمدزایی رسیده فراهم نیست.
جمع‌بندی
در این مطلب سعی کردیم معمای رایگان بودن خدمات روبیکا را حل کنیم تا تصویر درستی از این اپ ناشناخته به وجود آید. اگرچه برای بررسی نقاط نه‌چندان روشن پیرامون فعالیت‌ها، صاحبان و روش کسب درآمد روبیکا با این مجموعه تماس گرفتیم، اما پاسخگو نبودن آن‌ها شائبه این احتمال را قوت می‌بخشد که احتمالاً این شرکت در جایگاهی قرار دارد که می‌تواند به منابع مستقل و احتمالاً رسانه‌ها پاسخگو نباشد.
در تمام دنیا رسم بر این است که در خصوص کسانی که درزمینهٔ کسب‌وکارهایی که با خدمات عمومی سروکار دارند اطلاعات دقیق و مشخصی وجود داشته باشد تا مردم بتوانند به آن‌ها اعتماد کنند.
در خصوص فیس‌بوک کاملاً مشخص است که در ظاهر مارک زاکربرگ، مؤسس و هدایتگر این شبکه اجتماعی است، گوگل نیز ظاهراً توسط لری پیج و سرگئی برین ایجادشده، مالک توییتر جک دورسی است و یوتیوب توسط سه کارمند سابق «پی‌پل» یعنی چاد هرلی، استیو چن و جاوید کریم راه‌اندازی شده است.
حتی در مورد پیام‌رسان تلگرام که همواره انتقادهای زیادی به دلیل نداشتن دفتر مشخص و رسمی برای این اپ موبایلی مطرح‌شده، مالک آن نیز ظاهراً پاول دوروف است.
درحالی‌که در کشور ما نیز بر اساس قانون دسترسی آزاد به اطلاعات کسانی که خدمات عمومی ارائه می‌دهند می‌بایست خود را معرفی کرده و اطلاعات هویتشان مشخص باشد، اما اپلیکیشن روبیکا در این چارچوب عمل‌نکرده است. درواقع نه‌تنها با جست‌وجوی اینترنتی و مراجعه به سایت روبیکا نمی‌توان فهمید که چه شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی پشت این اپ هستند، بلکه در سایت روبیکا نیز هیچ آدرس ثبت‌شده‌ای از دفتر آن‌ها وجود ندارد.
تمام این‌ها در کنار خدمات گسترده‌ای که روبیکا عموماً به‌صورت رایگان ارائه می‌کند باعث شده تا ابهامات زیادی در خصوص این اپ که صدها میلیارد هزینه تبلیغات کرده است وجود داشته باشد. ما در تحریریه هفته‌نامه عصر ارتباط آمادگی خود را برای درج پاسخ روبیکا یا حتی انجام مصاحبه با صاحبان و ایجادکنندگان این اپ برای رفع ابهام‌های موجود اعلام می‌کنیم و آمادگی داریم برای روشن شدن اذهان عمومی و انجام تکالیف رسانه‌ای خود در این خصوص اطلاع‌رسانی کنیم.
اگرچه همان‌طور که وعده دادیم، در آینده به بررسی ابعاد و احتمالات دیگر در خصوص این مکعب دربسته خواهیم پرداخت.
مطلبی دیگر از این انتشارات
کتابخونه پیام‌رسان گپ
مطلبی دیگر از این انتشارات
آیا برنامه گپ برای جایگزینی واتساپ خوب است؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
راه‌های کسب درآمد از گپ: سودیش کوجیس؟