قسمت بیست و چهارم - تولدت مبارک

سلام. به پادکست مترونوم خوش‌اومدید. من پیام مقدم هستم و شما به بیست و چهارمین قسمت پادکست مترونوم گوش می‌کنید که در اسفند ۱۳۹۹ ضبط‌ شده. مترونوم پادکستیه درباره‌ داستان ساخته شدن ترانه‌ها و اینکه ترانه‌های مشهور چه مسیری رو طی کردن تا به گوش ما برسن. مترونوم رو می‌تونید روی اپلیکیشن‌های مختلف پادکست گیر گوش کنید. پادکست بعدا روی کانال تلگرام مترونوم هم قرار می‌گیره. همچنین کلیه اپیزودها بر روی وبسایت مترونوم به آدرس www.metronom.co هم قرار می‌گیره که برنامه‌های مترونوم رو علاوه بر جاهایی که قبلا گفتم از روی وبسایت مترونوم هم می‌تونید گوش کنید.

برای کمک مالی به مترونوم، می‌تونید در خارج ایران کمکتون رو به پیپل مترونوم و در داخل ایران به آدرس صفحه‌ مترونوم در سایت حامی باش واریز کنید و پادکست مترونوم را حمایت کنید. لینک هر دوی این سایت‌ها را در وبسایت مترونوم و در توضیحات هر اپیزود می‌تونید پیدا کنید. با تشکر از همه‌ محبت‌ها و کمک‌های شما.

و اما بریم سراغ قسمت ۲۴ پادکست مترونوم.

داستان این بار از روزهایی مثل امروز و از اواخر اسفند ۱۳۴۸ شروع میشه. وقتی سینماهای کشور، مثل همیشه شروع به اکران فیلم‌های ویژه‌ نوروز ۱۳۴۹ کردن. در یکی از فیلم‌های تبلیغاتی که قبل از شروع فیلم اصلی و اصطلاحا در پیش پرده سینماها نمایش داده می‌شد، یک پیکان قرمز آلبالویی، از دل کیک تولد بزرگی بیرون میومد و عده‌ای دختر و پسر جوان با یک موسیقی شاد دور اون می‌چرخیدن.

سنت گرفتن جشن تولد، عمری به اندازه‌ عمر بشر داره. انسان‌ها از وقتی متوجه شدن گذر روزها باعث تغییرات میشه و بسیاری چیزها با اون عوض میشه، با مفهوم زمان آشنا شدن و بعدتر با اختراع تقویم، متوجه این چرخه‌ بی‌انتها و بی‌بازگشت شدن. از توالی روزها و شب‌ها گرفته تا چرخش فصل‌ها که باعث تغییرات در خودشون و محیط اطرافشون می‌شد.

در مورد اینکه دقیقا چه قوم و ملتی سنت جشن در روز تولد را پایه‌گذاری کرد، حرف‌ها و روایت‌های زیادی هست. عده‌ای مصری‌ها را پایه‌گذاری این کار می‌دونن. وقتی فرعون قبلی می‌مرد و فرعونی جدید بر تخت می‌نشست، یک شبه از مقام انسانی به مقام الوهیت می‌رسید و روز بر تخت نشستنش به عنوان روز تولد ثبت و جشن گرفته می‌شد.

هرودوت، مورخ یونانی، به جشن گرفتن ایرانی‌ها در روز تولد و اهمیت این روز برای اون‌ها اشاره می‌کنه. احتمالا این مورد هم مثل خیلی چیزها مورد مناقشه است و هر ملتی خودش و فرهنگش رو بنیان‌گذار این کار می‌دونه.

در بسیاری از دین‌های بزرگ دنیا هم روز تولد بنیان‌گذار اون دین، توسط پیروانش جشن گرفته میشه. معروف‌ترینش روز کریسمس برای پیروان مسیحیته و یا روز تولد پیامبر اسلام برای مسلمون‌ها، یا روز تولد بودا برای بودایی‌ها و روز تولد کریشنا برای هندوها.

اما ظاهرا سنت درست کردن کیک و گذاشتن شمع روی اون، به یونانی‌های باستان برمی‌گرده. یونانی‌ها، هر ماه برای نیایش آرتمیس «Artemis» الهه ماه، کیک گردی به نشانه‌ تبدیل هلال ماه به ماه کامل درست می‌کردند و بر روی اون شمع روشن می‌کردند که نور این شمع‌ها نشانه‌ای از نور مهتاب بود. یونانی‌ها معتقد بودند دود شمع، نیایش‌ها و آرزوهای اون‌ها رو به آسمان و پیش خدایان می‌بره.

اما گویا این رومی‌های باستان بودند که سنت جشن تولد برای افراد معمولی رو به راه انداختن. البته این جشن تولد مخصوص مردان بود و هنوز برای زن‌ها تولد گرفته نمی‌شد. رومی‌ها کیک‌های ساده‌ای با آرد و میوه جات و عسل درست می‌کردن و در جشن تولد با اون از مهمان‌ها پذیرایی می‌کردند.

اولین مدرک مستند درباره‌ کیک تولد و شمع روی اون، به سال ۱۷۶۴ میلادی برمی‌گرده. وقتی یه کنت آلمانی به نام لودویک فون زینزندورف «Ludwig von Zinzendorf» در خانه‌اش جشن تولد مفصلی برگزار می‌کنه و به تعداد سال‌های عمرش روی کیک شمع می‌ذاره. بعدا این سنت شمع گذاشتن به تعداد سال‌های عمر، ابتدا در آلمان و بعدتر در کل اروپا همه‌گیر میشه و به سایر جاهای دنیا میره.

حدود ۱۲۸ سال پیش در شهر لوییس ویل «Louisville» ایالت کنتاکی «Kentucky» آمریکا، دو خواهر به نام پتی‌ هیل «Patty Hill» و میلدرد هیل «Mildred Hill» زندگی می‌کردند. این دو خواهر در اون زمان معلم موسیقی کودکستان بودند و در عین حال به بچه‌ها موسیقی هم یاد می‌دادن.

پتی و میلدرد، در سال ۱۸۹۳ کتابی چاپ می‌کنند به نام «داستان‌های ترانه برای کودکستان». این کتاب حاوی نت و شعر ترانه‌ها، برای معلم‌ها بوده تا در کلاس هاشون و برای آموزش کودکان استفاده کنن. از کتاب استقبال زیادی به عمل میاد و حتی به چاپ هجدهم می‌رسه و در همان سال‌ها شعرهاش به فرانسه و آلمانی و اسپانیایی و حتی چینی و ژاپنی و کلی زبان دیگه ترجمه میشه.

یکی از ترانه‌های این کتاب آهنگی بود به نام «صبح بخیر همگی». البته شعر این ترانه خیلی ساده بود.

Good morning to you , good morning to you , good morning dear childern, good morning to you

ولی شما ملودی این ترانه رو حتما می‌شناسید.

از سال ۱۹۱۲ شعرهای مختلفی که برخی مال شادباش تولد بوده و روی همین ملودی گذاشته میشه و سرانجام در سال ۱۹۲۴، شخصی به نام رابرت کلمن «Robert Colema» کتاب چاپ می‌کنه که همین ملودی را با شعر جدید تولد تلفیق می‌کنه که به سرعت باعث فراموشی شعر قدیمیش میشه و به عنوان «Happy Birthday to You» همه جا شناخته میشه.

ترانه زادروزت شاد یا هیپی برث دی تو یو، معروف‌ترین ترانه‌ تولد در جهان شناخته میشه. در عین حال کتاب رکوردهای گینس در سال ۱۹۹۸ اون رو مشخص‌ترین آهنگ در دنیای انگلیسی زبان اعلام کرد. ترانه‌ای که شعرش به بیش از هجده زبان ترجمه و اجرا می‌شه. این ترانه بعدها در اوایل قرن بیستم به ثبت رسید. کمپانی برادران وارنر «Warner Bros» برای سال‌ها حق کپی رایت اون رو داشت و بر سرش در جر و بحث بود.

تا اینکه سرانجام چند سال پیش در سال ۲۰۱۶، طبق حکم دادگاه، اصطلاحا جزو پابلیک دامین «public domain

» شد و این رایت برداشته شد و الان این ترانه بدون پرداخت حق مولف قابل اجراست.

و اما جشن تولد در ایران.

دقیقا مشخص نیست. رسم گرفتن جشن تولد به سبک جدید، از چه زمانی و چطور وارد فرهنگ ایرانی شده؟

همونطور که گفتیم از زمان‌های قدیم، روز تولد پیامبر اسلام و امامان از اعیاد محسوب می‌شد. به خصوص بعد از صفویه و با تبدیل شدن تشیع به مذهب رسمی کشور، پانزده شعبان و تولد امام دوازدهم شیعیان، بدل به یکی از مهم‌ترین اعیاد ملی و مذهبی در ایران میشه. مراسم جشن تولد برای شاهان و امرا و بزرگان کشور هم به نوعی از قدیم وجود داشته. اما ظاهرا این ناصرالدین شاه بوده که رسم جشن روز تولد شاهانه را باب کرده.

گفته میشه ناصرالدین شاه در روز تولد خود به دیگران خلعت و پاداش می‌داد و یا کارت دعوتی برای جشن تولد ناصرالدین شاه وجود داره که متعلق به ۱۳۸ سال پیشه. ۷ صفر سال ۱۳۰۱ قمری، برابر با ۷ دسامبر سال ۱۸۸۳.

« به میمنت موقع مولود مسعود اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاه خلدالله ملکه و سلطانه. شب شنبه هفتم شهر صفر المظفر، در عمارت مخصوص خودمان و اطاق نظام مجلس جشنی برای این عید سعید منعقد خواهد بود. قرین مسرت خواهم بود که مقرب السلطان، سه ساعت از شب گذشته با لباس رسمی برای صرف شام حاضر شوند.»

ولی به احتمال زیاد، جشن تولد در ایران به طوری که ما اون رو امروز می‌شناسیم، رسمیه که به صد سال اخیر بر می‌گرده و از فرهنگ‌های اروپایی و غربی وارد فرهنگ ایرانی شده. تاریخ تولد ایرانی‌ها که پیش از این در صفحات آخر قرآن و حافظ نوشته می‌شد، با ایجاد اداره‌ ثبت احوال، حالت دقیق و منظم گرفت و با تبدیل تاریخ رسمی کشور از قمری به شمسی، حالتی ثابت پیدا کرد و کم‌کم با گسترش رسانه‌هایی مثل سینما و رادیو و تلویزیون و آشنایی مردم با فرهنگ‌های دیگه، باعث همه‌گیری و رواج جشن تولد شد.

بنا به گفته‌ انوشیروان روحانی، در اواخر دهه‌ سی و اوایل دهه‌ چهل بیشتر از آهنگ مشهور هپی برث دی جشن تولد ایرانی‌ها و بریدن کیک و شادی استفاده می‌شده و حتی اون رو با ریتم شش و هشت که به گوش ایرانی‌ها بیشتر آشناست اجرا می‌کردند.

از اواخر دهه سی و در دهه چهل خورشیدی، با واریز شدن درآمد سرشار نفت به ایران و به ثمر رسیدن طرح های اقتصادی و فرهنگی، تغییرات زیادی را در امور فرهنگی و هنری شاهد هستیم و اتفاقات زیادی طی این بازه زمانی رخ می دهد.

آغاز مونتاژ خودروی پیکان، در سال ۱۳۴۶ در کارخانجات ایران ناسیونال نقطه‌ عطفی در تاریخ صنعت ایران بود. برادران خیامی با اتکا به تجربه‌ قبلی و شم اقتصادی خودشون، این خط تولید به راه انداختن. اتفاقی که اثرات اقتصادی اجتماعی و فرهنگی زیادی بر روی جامعه‌ ایرانی گذاشت.

(۱۴:۴۰-۱۵:۲۸) صدای ضبط شده

شرکت فاکوپا، یکی دیگه از موسساتی بود که در سال ۱۳۳۵ به وجود آمده بود و پیشرو امر تبلیغات و آگهی به صورت حرفه‌ای در ایران بود. فرهاد هرمزی موسس و مدیر فاکوپا، با ایده‌های خلاقانه خود باعث شد که این شرکت به یکی از مشهورترین و پیشروترین شرکت‌های تبلیغاتی در ایران و منطقه بدل بشه و کارهای به یاد ماندنی زیادی در زمینه‌ تبلیغات انجام بده.

مثلا یکی از مشهورترین این کارها، هوا کردن یک بالن بسیار بزرگ به شکل فیل در تهران بود. می‌دونیم که فیل سمبل محصولات کفش ملیه و به این طریق فاکوپا با استفاده از ضرب‌المثل مشهور فارسی فیل هوا کردن به معنی کار ناممکن و بسیار دشوار محصولات کفش ملی رو تبلیغ می‌کرد. فاکوپا پس از شروع تولید و مونتاژ خودروی پیکان، عهده‌دار تبلیغات اون به بازار ایران شد.

شرکت ایران ناسیونال تصمیم می‌گیره به مناسبت چهارمین سال تولد پیکان، اقدام به تولید فیلمی مستند و تبلیغاتی کنه. هرمزی به این منظور با آقای کامران شیردل کارگردان سینما و مستندساز معروف تماس می‌گیره و از اون می‌خواد عهده‌دار ساختن این مستند تبلیغاتی بشه. کامران شیردل اقدام به ساخت دو فیلم مستند در مورد پیکان می‌کنه که هنوز از درخشان‌ترین فیلم‌های تبلیغاتی تاریخ سینمای ایران محسوب میشه که یکی از اون‌ها خوشبختانه به صورت کامل در اینترنت موجوده که در لینک در قسمت توضیحات می‌ذارم که اگه دوست داشتید تماشا کنید.

همزمان فرهاد هرمزی از انوشیروان روحانی می‌خواد ترانه‌ای به این مناسبت بسازه و به او اطلاع می‌ده مبلغ پنجاه هزار تومن به این امر تخصیص داده شده. برای مقایسه شاید براتون جالب باشه در اون تاریخ یک دستگاه پیکان صفر کیلومتر هجده هزار تومان قیمت داشت.

انوشیروان روحانی که از مدت‌ها قبل در فکر ساخت یک ترانه‌ تولد ملی و ایرانی بود و ایده‌هایی هم برای این کار در ذهن داشته از این فرصت استفاده می‌کنه و کار رو شروع می‌کنه. او ابتدا با پرویز خطیبی، ترانه‌سرای مشهور تماس می‌گیره و از اون می‌خواد شعری برای این ترانه بگه. خطیبی در صفحه‌ ۳۵۷ کتاب خاطرات هنرمندان ماجرا را اینطور تعریف می‌کنه.

کارخانه‌ پیکان قصد داشت سالگرد مونتاژ اتومبیل‌های خود را جشن بگیرد و از انوشیروان روحانی خواسته بودند تا در مقابل دریافت پنجاه هزار تومان دستمزد، آهنگی را که مناسبت داشته باشد بسازد و در این مراسم با گروه کر اجرا کند او باز به یاد من افتاد و در یک مکالمه تلفنی گفت که می‌خواهم آهنگ تازه‌ای بسازم و آن را جانشین آهنگ هپی برث دی کنم که این روزها در جشن تولد بچه‌های ایرانی مرتبا خوانده‌ می‌شود.

شعر مورد نظر انوش را دو سه روز بعد به او تحویل دادم. البته فقط بیت اول ترانه، سروده پرویز خطیبی بود و بیت دوم سروده‌ نوذر پرنگ هستش.

در سال ۹۳ از آقای کامران شیردل در مورد ساخت فیلم مستند پرسیدم که ایشون این توضیحات رو برام نوشتن. «بعد از بحث‌های طولانی من طرح و پیشنهاد کردم و همان شب به منزل انوشیروان روحانی رفتیم و برایش توضیح دادیم. ایشان با خوشحالی استقبال کرد و شروع به کار کرد. کار نسبتا خیلی سریع آماده شد. ما هم کار سخت آماده‌سازی دکور تمرین با گروه باله باشگاه آرارات یا همان باشگاه ارامنه را شروع کردیم.

کل فیلمبرداری در یک شب تا دم صبح انجام شد و بعد کار تدوین و صداگذاری خیلی سریع در استودیو فیلمساز انجام گرفت و در عید سال ۱۳۴۹ در اغلب سینماهای مهم تهران و شهرستان‌ها به نمایش درآمد و طبعا با استقبال عجیبی روبرو شد. ایده و طراحی و تدوین از من بود. فیلمبرداران هوشنگ بهارلو، جمشید الوندی، محمود نصیری و کامران شیردل بودند و همکار تدوین، کاظم راجی نیا.»

فیلم تبلیغاتی، سرانجام حاضر میشه و در صحنه پایانی فیلم تبلیغاتی تولدت مبارک، هنگامی که یک خودروی پیکان آلبالویی از دل کیک تولد عظیمی بیرون میاد، آهنگ تولدت مبارک پخش میشه و فیلم تبلیغاتی تاثیرگذاری رو به وجود میاره.

گفته میشه اون زمان چهارصد کپی از این فیلم تکثیر شده و در برنامه‌ نوروزی سینماهای سراسر کشور قبل از فیلم اصلی پخش می‌شده. ترانه‌ تولدت مبارک به سرعت همه‌گیر میشه و همزمان صفحه‌های ۴۵ دور با طراحی مخصوصی روی جلد و برچسب روی صفحه‌ گرام در تعداد وسیع تکثیر و به فروش می‌رسد. طراحی جلد این آلبوم بر عهده‌ نصرالله روحانی عموی انوشیروان روحانی بوده.

در اولین اجرای این ترانه، ابتدا صدای آذر پژوهش، گوینده‌ مشهور رادیو رو می‌شنویم که چند جمله رو دکلمه می‌کنه.

و سپس بالا الوندی به همراهی گروه کر کودکان ترانه را می‌خونن.

در اینجا باید پرانتزی باز کنم و توضیح مختصری درباره‌ خانوم بلا الوندی بدم. بلا الوندی از بچگی و تقریبا پنج سالگی در برنامه کودکان رادیو، به همراه خواهر خود آلیس الوندی آواز خونده بود و برنامه اجرا کرده بود. برنامه‌ای که مانند برنامه گل‌های رادیو به همت داود پیرنیا شکل گرفته بود و پسر داوود پیرنیا یعنی بیژن پیرنیا که اون زمان بچه کوچکی بیش نبود، جزو مجریان این برنامه بود.

پدر بلا و آلیس، زنده‌یاد نیکل الوندی سرپرستی ارکستر کودکان را به عهده داشت و شعر و اجرای بسیاری از ترانه‌های این برنامه را او ساخته بود.

نیکول الوندی دایی ویگن دردریان بود و به او بسیار نزدیک بود. همچنین معروف که نیکول الوندی، نخستین کسی بود که درام یا اصطلاحا جاز رو وارد موسیقی ایران کرد و حتی میشه گفت ویگن ورودش به عرصه‌ موسیقی و فعالیتش در این رشته را مرهون نیکول الوندی بود.

همونطور که در اپیزود چهارم و قسمت مربوط به ترانه‌ مهتاب ویگن هم گفتم، اولین ضبط ترانه مهتاب توسط ارکستر نیکول الوندی اجرا شد.

بلا الوندی، طی سال‌های فعالیت‌های هنری، علاوه بر رادیو در فیلم‌های بسیاری هم در نقش بازیگران خردسال آواز خونده‌ بود. از جمله چند سال قبل‌تر از این داستان هم اجرای یکی از ترانه‌های سلطان قلب‌ها به بلا الوندی سپرده شده بود. ترانه‌ای که لیلا فروهر در فیلم با اون لب زد و خوند.

نکته‌ جالب این بود که وقتی انوشیروان روحانی، از بلا برای خواندن ترانه تولدت مبارک دعوت می‌کنه، او ابتدا با فکر اینکه این ترانه، ترانه‌ کودکان است، نظر مثبتی به اون نداشته. البته این خبر خوب رو بدم که بالاخره بعد از سال‌ها موفق شدم خانم بلا الوندی رو پیدا کنم و باهاشون مصاحبه کنم. داستان رو از زبان خود خانم الوندی بشنوید.

به داستان خودمون برگردیم.

همچنین در یکی دیگر از اجراهای همین مجموعه، صدای حمید قنبری، پدر شهیار قنبری، گوینده‌ رادیو و دوبلور معروف جری لوییس رو می‌شنویم که با همان لحن و صدای جادویی در این اجرا صحبت می‌کنه.

تولدت مبارک در عین زیبایی و منحصر به فردی، ساختار ساده‌ای داره. شعر اون به آسانی در خاطر می‌مونه. آهنگ ترانه‌ای در دستگاه ماهوره و از همین رو با سازهای غربی هم قابل اجراست. ترانه در واقع دو قسمت داره که یک اصطلاحا رنگ شاد و بی‌کلام این دو قسمت و به هم وصل می‌کنه. بعد مدت کوتاهی، اجرای دیگه‌ای از این ترانه بیرون میاد. این دفعه عهدیه بدیعی ترانه را اجرا می‌کرد و تنظیم کار همونطور که از سازبندی ارکستر هم معلومه کار جناب شهرداد روحانی بود.

یکی دیگه از کارهایی که انوشیروان روحانی اون زمان انجام داد، این بود که در همان ایام به یک شرکت در ژاپن، سفارش ساخت وسایلی مثل جعبه‌ جواهر و موزیک باکس میده که موقع استفاده، ترانه‌ تولدت مبارک را بنوازند و همین باعث همه‌گیرتر شدن این ترانه میشه.

مدتی بعد هم وقتی محمدرضا شاه و ملکه در روز تولد شاه۷ یعنی روز چهارم آبان وارد تالار رودکی می‌شن، ارکستر سمفونی تالار، شروع به نواختن آهنگ تولدت مبارک می‌کنن. دیگه این آهنگ به ترانه‌ رسمی تولد در ایران بدل شده بود.

بعدتر هم اجراهای مختلفی از این ترانه توسط خوانندگان مختلفی از جمله هایده خونده شد. آلبومی نیز با این نام با مجموعه‌ای از اجراهای مختلف این ترانه به بازار اومد و ایران به معدود کشورهایی پیوست که ترانه‌ مختص جشن تولد خودش رو داره.

طی گذر این سال‌ها، گرفتن جشن تولد و بریدن کیک تولد هم بدل به رسم همه‌گیری شد و جاش رو بین طبقات مختلف اجتماعی باز کرد. امروزه در همه‌ میهمانی‌های تولد و به هنگام بریدن کیک و شادی حضار، مهمانان ترانه‌ «تولدت مبارک» رو با هم می‌خونن. این ترانه پخش میشه و این آهنگ رفته رفته به یکی از ترانه‌های فولکلوریک «folkloric» و مردمی ایران تبدیل شده و عملا به فرهنگ عامه‌ ما پیوسته.

تولدت مبارک، نخستین ترانه‌ ایرانی برای تولد نبود و قبل از اون هم ترانه‌هایی برای این مناسبت خونده شده بود. مثل این ترانه‌ قدیمی با صدای ویگن:

همونطور که بعد از اون نیز، خوانندگان بسیاری با الهام از این ترانه و یا خود اقدام به خوندن ترانه‌ تولد با ملودی و اشعار دیگه‌ای کردن. امروز ترانه‌های بسیاری درباره تولد وجود داره و خوانندگان زیادی ترانه‌ مربوط به تولد رو خوندن. از اندی مددیان و حسن شماعی زاده و فتانه تا جلال همتی و محمد نوری و این اواخر علی مولایی. ولی مسلما هیچ کدوم از اون‌ها به ماندگاری و اشتهار ترانه‌ تولدت مبارک نمی‌رسن.

در این روزهای پایانی سال ۹۹، بیش از نیم قرن از خلق این ترانه می‌گذره و سازنده‌اش اون رو بهترین کارش در بین پانصد اثری که ساخته می‌دونه.

این بود بیست و چهارمین قسمت پادکست مترونوم که در اسفند ۱۳۹۹ ضبط‌ شده. برای تهیه‌ این قسمت از کتاب «خاطراتی از هنرمندان» از پرویز خطیبی، مقاله‌ ترانه‌ تولدت مبارک از سایت بی بی سی، ویکی‌پدیا و سایر منابع آنلاین استفاده شده.

پوستر این قسمت، کاریست از حمید پارساییان و موسیقی مترونوم ساخته‌ رضا روحانیه که مثل همیشه زحمت تنظیم و لول کردن صدا رو کشیده. با تشکر فراوان از استاد انوشیروان روحانی، برای بزرگواری و وقت و مهربانی همیشگی‌شان و همچنین استاد کامران شیردل.

یه تشکر خیلی ویژه هم دارم از سرکار خانم بلا الوندی که دعوت به مصاحبه رو قبول کردن و همچنین از آقای آلن الوندی پسر ایشون هم ممنونم که باعث شدن این مصاحبه انجام بشه و از هیچ کمکی دریغ نکردن. ضمن اینکه خانوم الوندی پیغامی برای همگی شما هم داشتن.

سال گذشته، سال سختی برای همگی بود. با تشکر از همه‌ شما دوستان مهربان که در طی این سال سخت و پر از بلا و غم، با پادکست مترونوم بودیم و با کمک‌ها و پیغام‌های محبت‌آمیز صمیمی خودتون، ما رو به ادامه‌ کار امیدوار و دلگرم کردید و می‌کنید و همچنین با آرزوی خوشی، امنیت و مهم‌تر از همه سلامت برای همگی شما عزیزان در هر جای دنیا که هستید.

روز و روزگار خوش. ایام به کام و نوروزتون مبارک!