خودروهای برقی؛ تنها یارانه‌های زیاد سهم بازار را از کف 1.5% بالا می‌آورند

مقدمه[i]

تنها نیاز است که ایالات متحده را با نروژ مقایسه کنید تا ببینید که چگونه محرک اصلی برای فروش وسایل نقلیه‌ی برقی دارد از یارانه‌های دولتی می‌آید. کل مشوق‌های نروژ برای وسایل نقلیه‌ی برقی، هزینه‌ی استفاده از یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی را از بیش از 200 دلار به ازای هر کیلوات‌ساعت به منفی 336 دلار بر کیلووات‌ساعت پایین می‌آورند. مشوق‌های ایالات متحده آن را به منفی 23 دلار بر کیلووات‌ساعت پایین می‌آورند. نتیجه واضح است: نروژ با دست‌ودل‌بازی خود می‌بیند که وسایل نقلیه‌ی برقی 31% سهم بازار را در خودروها به دست می‌آورند. در ایالات متحده این عدد برابر 1.4% است. این وسایل نقلیه‌ی برقی را در ایالات متحده (مانند بسیاری از کشورهای دیگر) به یک چیز لوکس تبدیل می‌کند: وسایل نقلیه‌ی برقی مقرون‌به‌صرفه‌ی زیر 40 هزار دلار، هنوز حوالی 0.3% از سهم بازار هستند. در نروژ این عدد 25% است.

نکات برجسته

  • ایالات متحده و نروژ به ترتیب در سال 2018 به سهم بازار 1.4% و 31% رسیدند.
  • این فروش‌ها به مقدار زیادی با مشوق‌هایی پیش رانده شده‌اند که هزینه‌های موثر را برای یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی به منفی 23 دلار بر کیلووات‌ساعت در ایالات متحده و منفی 336 دلار بر کیلووات‌ساعت در نروژ کاهش می‌دهند.
  • به بیان دیگر، مشتریان در ایالات متحده و (به خصوص) در نروژ در حال حاضر می‌توانند خودروهای برقی را با قیمتی بسیار کمتر از مقداری که هرگز در یک بازار باز ممکن می‌بود، بخرند.
  • اولین چهارماهه‌ی سال 2019 تاثیر کاهش نسبتا اندک مشوق‌ها برای تسلا در ایالات متحده را که منجر به کاهش‌های زیاد در فروش و سود گشت، نشان می‌دهد.

معرفی

هزینه‌ی باتری عموما به عنوان مهمترین فاکتور در تعیین رقابتی‌بودن وسایل نقلیه‌ی برقی باتری‌ای (BEV) پذیرفته شده است. پشتیبانان این وسایل نقلیه اظهار می‌کنند که کاهش‌های هزینه‌ی باتری به زودی وسایل نقلیه‌ی با موتور احتراق داخلی (ICE) را غیررقابتی خواهد کرد، که منجر به یک تغییر پله‌ای از ICEها به BEVها می‌گردد.

این مقاله، تلاش خواهد کرد که قدری واقع‌نگری به این نگاه افراطی بیاورد. امروزه، توسعه‌ی BEVبه طور سنگینی وابسته به مشوق‌های گوناگون است. بنابراین ما می‌توانیم دیدی راجع به رقابتی‌بودن آینده‌ی BEVها با کم کردن این مشوق‌ها از هزینه‌ی جاری پک باتری برای محاسبه‌ی هزینه‌ی موثر پک باتری که امروز توسط خریداران خودرو دیده می‌شود، پیدا کنیم. حین انجام این کار، می‌توانیم چیزی راجع به تقاضای آینده‌ی BEVاز آمار فروش امروز بیاموزیم.

هزینه‌ی موثر پک باتری برای یک باتری 60 کیلووات‌ساعتی برای دو بازار مهم BEV با داده‌های واضح و آزاد کمی‌سازی خواهد گردید: بازار ایالات متحده و بازار نروژ.

داده‌ها از ایالات متحده

پس از چالش‌های اولیه‌ی تولید، مدل 3 تسلا در بازار ایالات متحده در نیمه‌ی دوم 2018 طوفانی به پا کرد. فروش پس از دو و نیم سال تقاضای سرکوب‌شده، شدت زیادی به خود گرفت. چنان که در پایین نشان داده شده است، میانگین متحرک (Moving Average) 12 ماهه‌ی ایالات متحده حالا در 1.5% سهم بازار BEVایستاده است.

شکل 2 اعداد فروش BEV از InsideEVs
شکل 2 اعداد فروش BEV از InsideEVs

به جز مدل 3، تغییر ناچیز بوده است. BEV های مقرون‌به‌صرفه هنوز حول 0.3% سهم بازار هستند که نشان می‎دهد که خودروهای برقی هنوز یک کالای لوکس در ایالات متحده هستند.

مشوق‌های ایالات متحده عمدتا شامل 7500 دلار بخشودگی مالیاتی فدرال، حوالی 2500 دلار بازپرداخت در سطح ایالتی، و بخشودگی‎های مقرراتی مختلف به مقدار حوالی 2000 دلار به ازای هر وسیله‌ی نقلیه می‌گردند. BEV ها همچنین هیچ مالیات سوختی نمی‌پردازند، که باعث صرفه‌جویی حوالی 300 دلار در سال می‌گردد. یک مقاله‌ی‌ پیشین جزئیات بیشتری را راجع این تخمین‌ها در اختیار می‌گذارد.

چنان که در پایین نشان داده شده است، این مشوق‌ها هزینه‌ی موثر باتری را تا منفی 23 دلار بر کیلووات‌ساعت پایین می‌آورند. توجه کنید که مشوق‌ها ممکن است اندکی بزرگ‌تر باشند، چرا که ارزش دسترسی به باند جاده‌ی HOV (وسیله‌ی نقلیه‌ی با اشغال بالا) و شارژ رایگان در نظر گرفته نشده است.

شکل 3 هزینه‌ی موثر (هزینه‌ی واقعی منهای مشوق‌ها) برای یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی
شکل 3 هزینه‌ی موثر (هزینه‌ی واقعی منهای مشوق‌ها) برای یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی

بنابراین واضح است که مشوق‌های ایالات متحده با اساسا دادن پک باتری به رایگان به مشتریان، قیمت خودروهایی مثل شِوی ولت، مدل 3 و هیوندای کونا را پایین‌تر از پایین‌ترین نقطه‌ای می‌آورند که آن‌ها هرگز می‌توانستند در یک بازار باز به آن برسند.

همین که مدل‌های بیشتری به بازار می‌آیند و زیرساخت شارژ گسترش می‌یابد، فروش وسایل نقلیه‌ی برقی باید افزایش یابد، اما این داده‌ها نشان می‌دهند که یک گذار سریع از ICEبه BEV نامحتمل است.

داده‌ها از نروژ

نروژ نیز یک افزایش شگفت‌انگیز در سهم بازار در سال 2018 به خود دید. دو فاکتور عمده می‌تواند برشمرده شود: نیسان لیف خیلی خوب فروخت، در حالی که عوارض و مالیات‌های سوخت بر خودروهای معمولی حتی بیشتر افزایش یافت. در ماه مارس امسال، مدل 3 همه‌ی رکوردها را با گرفتن سهم 30% از همه‌ی خودروهای فروخته‌شده شکست، اما فروش در ماه آوریل به 6% پایین آمد.

شکل 4 داده‌های فروش از OFV
شکل 4 داده‌های فروش از OFV

افزایش در تعداد ایستگاه‌های عوارض و قیمت‌های عوارض، به خصوص حول ناحیه‌ی اسلو، قابل توجه بوده است. چنان که با چند مثال در این مقاله‌ی نروژی نشان داده شده است، خانواده‌ها در ناحیه‌ی اسلو حالا حوالی 2000 دلار در هر سال عوارض می‌پردازند. هر چند، BEVها نیز مجبورند حوالی یک چهارم این هزینه را از ژوئن امسال بپردازند. محاسبات مشوق‌ها فرض می‌کند که در هر سال 1000 دلار در عوارض صرفه‌جویی خواهد شد. جزئیات بیشتر راجع به این و مشوق‌های دیگر می‌تواند در مقاله‌ی پیشین یافت شود.

شکل 5 هزینه‌ی موثر (هزینه‌ی واقعی منهای مشوق‌ها) برای یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی
شکل 5 هزینه‌ی موثر (هزینه‌ی واقعی منهای مشوق‌ها) برای یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی

سر جمع، کل مشوق‌های BEV نروژ هزینه‌ی یک پک باتری 60 کیلووات‌ساعتی را به منفی 336 دلار بر کیلووات‌ساعت می‌رسانند. بنابراین خرید یک BEV در نروژ همچنان یک تصمیم آسان برای هر کسی است که می‌تواند یک سبک زندگی مطابق با BEV را اختیار کند. این، آن نوع مشوقی است که لازم است تا به پیاده‌سازی عمومی BEV دست یابیم.

داستان تسلا و مشوق‌ها

در آغاز سال 2019، تسلا نیمی از بخشودگی مالیاتی فدرال (3750 دلار در هر خودرو) را از دست داد. چنان که پیش‌تر نشان داده شد، این با یک کاهش 60 درصدی در فروش تسلا از فصل 4 سال 2018 تا فصل 1 سال 2019 همراه شد. فروش جهانی نتوانست این کسادی و رکود را جبران کند و تسلا یک فصل اول ناامیدکننده داشت که منجر به پایین آمدن سهام آن به مقدار 25% تاکنون در امسال شده است.

قطعا فاکتورهای دیگری از کاهش یارانه‌ها وجود دارد که این افت در فروش ایالات متحده‌ی تسلا را توضیح می‌دهد. شاید مهم‌ترین آن این است که 3 سال تقاضای سرکوب‌شده برای مدل 3 حالا دارد تمام می‌شود.

تسلا قیمت‌ها را به طور جدی در فصل 1 سال 2019 کاهش داد تا بیشتر اثر کاهش بخشودگی مالیاتی را کنسل کند. بیانیه‌های مالی اخیر نشان می‌دهد که بخشی از کاهش حاشیه که در نتیجه رخ داد با فروش (ناپایدار) به طور نامعمولی زیاد بخشودگی‌های مقرراتی که به 4000 دلار در هر خودرو می‌رسید، جبران شد. در نتیجه، هزینه‌ی موثر باتری خودروهای تسلا برای مصرف‌کنندگان، تغییر زیادی نکرد:

یک مشوق پنهان مهم دیگر نیز دارد با گذشت زمان بیش‌ازپیش آشکار می‌گردد: تامین مالی ضرر توسط سرمایه‌گذاران خوشبین.

تسلا یک برند لوکس است، جایی بین نام‌هایی مثل بی‌ام‌و و مرسدس (که خودروهایی به قیمت متوسط 45000 دلار با سود خالص 3500 دلار در هر خودرو می‌فروشند) و پورشه (که خودروهایی به قیمت متوسط 110000 دلار با سود خالص 18000 دلار در هر خودرو می‌فروشد). در سال 2018، فروش عالی ترکیب‌های با بالاترین حاشیه‌ی مدل 3 به علاقمندان مشتاق، ضررهای خالص را به 3500 دلار در هر خودرو در یک قیمت فروش متوسط 75000 دلار محدود کرد. در فصل 1 سال 2019، ضررها به مقدار زیادی تا 10000 دلار در هر خودرو گسترده‌تر شد، که مقدار زیادی به دلیل قیمت‌های فروش پایین‌تر بود (60000 دلار در هر خودرو).

تسلا چنین ضررهایی را برای سال‌های زیادی می‌داده است، با تکرار این قول که سوددهی بلندمدت نزدیک است. حالا، مدل 3 دارد بیرون داده می‌شود و تسلا هنوز بیش از 10000 دلار در هر خودرو کمتر از مقداری که برای یک کسب‌وکار پایدار لازم است، دارد در می‌آورد.

برای منظر دادن، یک نمودار در پایین داده شده است که چنین «یارانه سرمایه‌گذار»ی را به مقدار 10000 دلار در هر خودرو در آن آمده است. داده‌های مالی از باقیمانده‌ی سال 2019 برای تخمین بهتر اندازه‌ی این یارانه، بسیار اطلاع‌دهنده خواهد بود.

عملکرد مالی سوال‌برانگیزش به کنار، تسلا هنوز دارد به طرز قابل‌توجهی خوب عمل می‌کند. چنان که در پایین نشان داده شده است، فروش تسلا حالا در همان سطح رقبای لوکس آلمانی در ایالات متحده است، اگر چه هنوز جایگزینی برندهای آلمانی قابل مشاهده نیست. اگر یارانه‌ها دوباره افزایش نیابند، فروش تسلا احتمالا در سال 2019 کاهش خواهد یافت، اما این برند همچنان یک بازیگر عمده در فضای لوکس در ایالات متحده باقی خواهد ماند.

شکل 6 داده‌های فروش از carsalesbase.com
شکل 6 داده‌های فروش از carsalesbase.com

خودروهای برقی مناسب برندهای لوکس هستند، جایی که هزینه‌های باتری کسر کوچکتری از کل هزینه‌ی خودرو هستند و گشتاور در لحظه و عملکرد بی‌صدای موتورهای الکتریکی ارزش بالایی دارد. جالب خواهد بود که تماشا کنیم آیا تسلا می‌تواند در تلاشش برای آوردن وسایل نقلیه‌ی برقی باتری‌ای برای خریداران عمومی خودرو، احتمالات را به نفع خود تغییر دهد.

منبع

[i] https://energypost.eu/electric-cars-only-big-subsidies-lift-market-share-off-the-1-5-floor/