تفسیر عکس رادیوگرافی قفسه سینه - بخش اول

این مطلب راهنمایی برای کمک به تفسیر CXRهای غیرطبیعی در هنگام آنکال است. با این حال، مهم است که یک رویکرد سیستماتیک برای خواندن CXR ایجاد کنید تا بتوانید تمام اطلاعات در دسترس‌تان را بدست آورید.

تاکید بر تفسیر عکس رادیوگرافی شرایط معمولی است که در هنگام فراخوانی به بخش مشاهده خواهید کرد. از آنجایی که اکثر بیماران نیازمند به فیزیوتراپی اورژانسی تنگی نفس یا تبادل گاز زیر حد مطلوب دارند، بیشتر یافته‌ها، ابنرمالیتی‌های ریه‌ها و فضاهای پلور می‌باشد. فقط x-ray های فرونتال (posteroanterior (PA) و (anteroposterior (AP مورد استفاده قرار می‌گیرند، بنابراین از شما خواسته می‌شود این موارد را تفسیر نمایید.

به یاد داشته باشید که یک عکس قفسه سینه کامل (CXR) به وضعیت دهی صحیح بیمار و دوز مناسب X-ray نیاز دارد(شکل ۱-۵). نقص در هر یک از اینها به  X-ray نامطلوب منجر می‌گردد و ظاهری همانند آسیب ریه را می‌تواند شبیه‌سازی کند.

?

شکل5-1 عکس نرمال قفسه سینه: ۱) تراشه ۲) شکاف افقی ۳) زاویه کوستوفرنیک ۴)دیافراگم راست ۵)دیافراگم چپ ۶)سایه قلب ۷)قوس آئورت ۸) هیلوم راست ۹)هیلوم چپ

آناتومی نرمال لوب

● ریه راست شامل سه لوب، بالا (RUL)، وسط (RML) و پایین (RLL) (شکل ۲-۵).

● در سمت راست، شکاف افقی، RUL را از RLL بالای شکاف افقی و RML را از RLL زیر آن جدا می‌کند.

● شکاف افقی RUL را از RML جدا می‌کند.

هنگامی که به CXR فرونتال نگاه می‌کنید: 1- RUL در بالای شکاف افقی است 2- RML در پایه قدامی زیر شکاف افقی قرار دارد 3- RLL خلف است.

● ریه چپ شامل دو لوب است، بالا (LUL) و پایین (LLL). لینگولا پایین‌ترین بخش از LUL است(شکل ۲-۵).

● شکاف مورب در سمت چپ LUL و LLL را جدا می‌کند.

LUL قدام است و LLL خلف است.

ریه‌ها در CXR به سه منطقه تقسیم می‌شوند:

● منطقه بالایی(فوقانی)

● منطقه میانی

● منطقه پایین(تحتانی)

این تقسیمات آناتومیک نیستند. به عنوان مثال، آپکس لوب تحتانی در هر طرف در منطقه میانی است.

نحوه تفسیر ابنرمالیتی ها در  CXR

اساسا این مناطق غیرطبیعی هستند زیرا آنها ممکن است به اشکال زیر به نظر برسند:

● بیش از حد سفید یا

● بیش از حد سیاه

?

شکل ۲-۵ تقسیم بندی شماتیک ریه

بیش از حد سفید

بیشتر ابنرمالیتی‌ها در بخش‌های بستری، مناطقی هستند که بیش از حد سفید هستند و رایج ترین علل عبارتند از:

● کلاپس یا آتلکتازی

● consolidation

● افيوژن پلورال

● ادم ریوی

بیش از حد سیاه

هنگامی که مناطقی وجود دارند که بیش از حد سیاه می‌شوند، مهم ترین علل عبارتند از:

● پنوموتوراکس

● COPD

هر یک از این موارد در زیر شرح داده شده است.

کلاپس یا آتلکتازی

کلاپس یا آتلکتازی ، به یک منطقه از ریه که بی‌هوا است و ریه در این منطقه کلاپس کرده اشاره دارد.

آتلکتازی  کل لوب یا حتی کل ریه را ممکن است درگیر کند.

CRX از دست دادن حجم ریه را نشان می‌دهد. به این معنا که مساحت ریه کمتر از حد انتظار است.

ساختارهای دیگر ممکن است حرکت کنند تا فضای خالی را پر کنند، بنابراین ممکن است:

● تغییر ساختارهای مدیاستن مانند قلب یا تراشه

● بالا آمدن دیافراگم یک سمت نسبت به طرف دیگر.

ناحیه‌ای از ریه که کلاپس شده مانند یک منطقه سفید یا "متراکم" به نظر می‌رسد و این نشان‌دهنده بافت ریه بدون هوا است. هنگامی که این، حجم کوچکی از ریه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ظاهر آن یک خط سفید است و اغلب در پایه‌های ریه در بیماران پس از جراحی دیده می‌شود. هنگامی که کل لوب کلاپس می‌کند، هر یک ظاهر خاصی ایجاد می‌کنند(جدول ۱-۵).

جدول ۱-۵ ظاهر کلاپس لوب

کلاپس لوبظاهرکلاپس  RUL

● افزایش تراکم بالا در ریه راست  و کم در شکاف افقی

● این شکاف به سمت بالا حرکت می‌کند و وضعیت تقریبا عمودی می‌تواند بگیرد.(شکل 5-3)

کلاپس RML

● RML در برابر لبه راست قلب به پایین کلاپس می‌کند که نامشخص است.(شکل 5-4)

● لبه راست قلب به وضوح در CXR معمولی دیده می‌شود، زیرا در مجاورت لوب میانی پر از هوا قرار دارد.

کلاپس RLLیک تراکم سه گوش در ریه راست وجود دارد اما لبه راست قلب هنوز به وضوح دیده می‌شود.(شکل 5-5)کلاپسLUL

● ریه چپ کمی سفید تر از راست است

● LUL قدام است و در برابر دیواره قدامی قفسه سینه کلاپس می‌کند. بنابراین، هوا را در LLL از طریق LUL متراکم کلاپس شده می‌بینید.(شکل 5-6)

کلاپسLLL

● یک سه گوش متراکم پشت قلب دیده می‌شود(شکل 5-7)

● بخشی از سایه قلب در سمت چپ ستون فقرات سفیدتر از سمت راست ستون فقرات است.

هنگامی که کل ریه کلاپس می‌کند، تراکم کل همی توراکس آن سمت افزایش می‌یابد. این ظاهر گاهی به نام «سفید کردن» نامیده می شود، گرچه علل دیگری نیز برای آن وجود دارد. پنومونکتومی در واقع یک شکل شدید از کلاپس کامل ریه است و بنابراین CXR مشابهی دارد اما ممکن است بی‌نظمی دنده در محل توراکوتومی را مشاهده نمایید.

?

شکل ۳-۵ کلاپس لوب فوقانی راست. شکاف افقی مایل شده است. تراشه به سمت راست منحرف شده که نشانه شیفت مدیاستین است.

?

شکل ۴-۵ کلاپس لوب میانی راست. لبه راست قلب نامشخص است و یک ظاهر مبهم سفید نسبت به ریه مجاور دارد.

?

شکل ۵-۵ کلاپس لوب تحتانی راست. سفیدی غیرطبیعی با یک لبه خارجی مستقیم در ریه راست (فلش) لبه راست قلب هنوز دیده می‌شود.

?

شکل ۶-۵ کلاپس لوب فوقانی چپ.  سفید شدن بیش از حد همی توراکس سمت چپ. لبه چپ قلب نامشخص است.

?

شکل ۷-۵ کلاپس لوب تحتانی چپ. افزایش سفیدی در پشت قلب با یک لبه خارجی مستقیم مشاهده می‌شود.(فلش ها)

?

شکل ۷-۵ کلاپس ریه چپ. سفیدی غیر طبیعی در همی توراکس سمت چپ. قلب به سمت چپ در فضای غر طبیعی شیفت یافته است.

?

شکل ۹-۵ پنومونکتومی. سفیدی غیر طبیعی در همی توراکس چپ دیده می‌شود. تراشه و قلب به سمت چپ شیفت یافته‌اند.

?

شکل ۱۰-۵ کلاپس ریه چپ و لوب فوقانی راست. به نوک لوله ET که در برونش میانی راست قرار دارد توجه نمایید.

به یاد داشته باشید هنگامی که کلاپس کامل ریه‌های چپ را همراه با کلاپس RUL در بیماران ونتیله شده مشاهده می‌نمایید، همواره وضعیت لوله اندوتراکئال(ET) را بررسی کنید. اگر لوله به سمت پایین برونش اصلی راست رفته است پس تنها RML و RLL هوادهی می‌شوند. (شکل ۱۰-۵)

consolidation

consolidation زمانی رخ می‌دهد که هوا در ریه با مایع جایگزین شود. توزیع این consolidation ممکن است تکه تکه باشد یا یک سگمان یا لوب کامل را ممکن است درگیر سازد. ترکیب این مایع به علت بستگی دارد:

● مایع عفونی، به عنوان مثال در پنومونی (شایع‌ترین علت که شما خواهید دید)

● محتویات بزاق یا معده در موارد آسپیراسیون دیده می‌شود.

● خون، در موارد کانتیوژن تروماتیک ریه

● ترشح سروز که در ادم ریوی آلوئولار دیده می‌شود. اگرچه توزیع به روشن شدن علت ممکن است کمک کند، اما نمای رادیولوژیک consolidation برای همه اینها یکسان است.

تفسیر رادیولوژیک

● سفید شدن یا سایه زدن در ریه بصورت ضعیفی مشخص می‌شود. دیدن لبه‌های این مناطق دشوار است. سایه در تفسیر «کرکی» توصیف شده است.

● بر خلاف آتلکتازی، از دست دادن حجم وجود ندارد، زیرا کلاپس ریه وجود ندارد(شکل ۱۱-۵).

● برونکوگرام هوا ممکن است دیده شود، به خصوص زمانی که consolidation گسترده وجود دارد. این ناشی از consolidation بافت ریه در مجاورت برونش پر از هوا است که از این رو به عنوان یک لوله سیاه در میان سایه‌های consolidative به نظر می‌رسد(شکل ۱۲-۵). دانستن آناتومی لوب، کمک می‌کند تا consolidation را محدود به یک ناحیه کنید همانگونه که با آتلکتازی انجام می شود(شکل ۱۳-۵). نحوه برخورد شما با بیمار مهم است و همچنین ممکن است سرنخ هایی در مورد علت بیابید:

● آسپیراسیون به ویژه لوب تحتانی راست را به دلیل آنکه زمان قائم بودن بیمار برونش لوب تحتانی و اصلی راست مستقیم‌ترین حالت است، را درگیر می‌سازد(شکل ۱۴-۵).

?

شکل ۱۱-۵  consolidation تروماتیک لوب فوقانی راست. سفیدی ابنرمالی در لوب فوقانی راست وجود دارد. شکاف افقی در وضعیت نرمال است بنابراین حجم از بین نرفته است. به شراپنل(گلوله‌ها) در بافت نرم دقت نمایید.

?

شکل۱۲-۵ consolidation لوب تحتانی راست. سفیدی ابنرمال در لوب تحتانی راست و منطقه میانی به طور ضعیفی مشخص شده است(کرکی). یک شفافیت سه بعدی وجود دارد که برونکوگرام هوا (فلش) است. مرز قلب راست قابل مشاهده است.

?

شکل ۱۳-۵ consolidation لوب میانی. افزایش سفیدی  fluffy با وضوح کم در مجاورت شکاف افقی. حجم از دست نرفته است.

?

شکل ۱۴-۵ consolidation لوب تحتانی راست. محدوده فوقانی این سفیدی ابنرمال محل سگمان آپیکال لوب تحتانی راست را نشان می‌دهد، که در منطقه میانی است.

● آسپیراسیون بویژه در سگمان‌های آپیکال لوب‌های تحتانی دیده می‌شوند هنگامی که بیمار در حال طاقباز است، که این برونش‌ها به سمت عقب هدایت می‌شوند و بنابراین بیشترین وابستگی را به صاف خوابیدن بیمار دارد.

● کانتیوژن ریه در وضعیت تروما رخ می‌دهد، بنابراین کبودی پوست ممکن است وجود داشته باشد و شما شکستگی‌های دنده را در CXR ممکن است مشاهده کنید (شکل ۵-۱۵).

● در ادم ریوی آلوئولار، consolidation در منطقه میانی اطراف هیلوم‌ها قرار دارد.

?

شکل 5-15 consolidation تروماتیک لوب تحتانی راست. به شکستگی دنده توجه نمایید(فلش‌ها)

در کودکان consolidation عفونی اغلب به شکل دایره‌ای است. این پنومونیای دایره‌ای نامیده می‌شود(شکل ۱۶-۵).

?

شکل ۱۶-۵ پنومونیای دایره ای. ناحیه  تکه تکه سفید دایره ای در منطقه تحتانی راست نشانه consolidation است.

در واقعیت، consolidation و آتلکتازی معمولا با یکدیگر اتفاق می‌افتند، اما با تحلیل مناطق سفید غیرطبیعی در CXR، شما متوجه خواهید شد که یکی از این‌ها تمایل به غلبه بر آن یکی دارد و بنابراین احتمالا هنگام درمان بیمار  مهم‌تر است.

جهت مشاهده ادامه مطلب و تصاویر هر بخش بر روی عبارت زیر کلیک نمایید:

تفسیر عکس رادیوگرافی قفسه سینه - بخش دوم

جهت مشاهده کتاب به لینک زیر مراجعه نمایید :

فیزیوتراپی تنفسی در بخش های بستری