آشنایی با هزینه سرمایه و اجزای مختلف آن

برای کسب و کارهای کوچک، سرمایه در واقع همان پولی است که صرف تهیه و کار با ابزار می‌شود. همچنین به هزینه‌ کسب آن پول یا هزینه‌ تامین منابع مالی به منظور کسب‌وکارهای کوچک، هزینه سرمایه گفته می‌شود. نام دیگر هزینه سرمایه، «نرخ مانع» می‌باشد. توجه کنید که کسب‌وکارهای کوچک نیز بایستی نگران هزینه سرمایه خود باشند. می‌توانیم بگوییم حتی کسب ‌و کارهای خیلی کوچک نیز به منظور فعالیت احتیاج به سرمایه داشته و قطعا تأمین آن سرمایه هزینه‌ای را به همراه خواهدداشت؛ شرکت‌ها دوست دارند این هزینه تا حد ممکن کاهش پیدا کند.

در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم هزینه سرمایه چیست و چه اجزایی دارد.

چیستی سرمایه

سرمایه پولی است که کسب‌وکارها برای تأمین هزینه‌ فعالیت‌هایشان به آن نیاز دارند. هزینه سرمایه همان اجاره یا نرخ بهره است؛ هزینه‌ای است که کسب‌وکارها برای تأمین منابع مالی باید بپردازند.

برای درک مفهوم هزینه سرمایه، ابتدا باید مفهوم سرمایه را بدانید. سرمایه‌ کسب‌وکارهای بسیار کوچک ممکن است صرفا اعتبار تأمین‌کننده‌ای باشد که به آن متکی هستند. برای کسب‌وکارهای بزرگ‌تر، سرمایه ممکن است اعتبار تأمین‌کننده، وام و بدهی‌های بلندمدت یا بدهکاری‌های شرکت باشد. در شرکت‌های عام یا شرکت‌هایی که سرمایه‌گذارانی دارند، سرمایه شامل سهام عادی شرکت هم می‌شود. سایر حساب‌های سهام عبارتند از سود انباشته، سرمایه‌ی پرداخت‌شده و شاید سهام ممتاز.

اهمیت سرمایه

کسب‌وکارها برای ساخت کارخانه‌های جدید، خرید تجهیزات جدید، توسعه محصولات جدید و ارتقای فناوری اطلاعات باید پول یا سرمایه داشته باشند. هر صاحب کسب‌وکار یا مدیر ارشد مالی (CFO) در چنین مواقعی باید بررسی کند که آیا بازده‌ سرمایه‌گذاری از هزینه سرمایه یا هزینه‌‌ای که برای سرمایه‌گذاری در پروژه لازم است، بیشتر است یا نه. صاحبان کسب‌وکار معمولا روی پروژه‌های جدید سرمایه‌گذاری نمی‌کنند مگر اینکه بازده‌ سرمایه‌ی این پروژه‌ها بیشتر یا حداقل برابر با هزینه‌ای باشد که برای تأمین مالی آنها صرف می‌شود. هزینه سرمایه کلید همه‌ی تصمیمات تجاری است.

هزینه سرمایه

هزینه سرمایه همان هزینه‌‌ای است که شرکت برای تأمین منابع مالی می‌پردازد. اگر شرکت فقط از بدهی‌های جاری و وام بلندمدت برای تأمین هزینه‌ی فعالیت‌هایش استفاده کند، در واقع از وام استفاده کرده و هزینه سرمایه معمولا نرخ بهره‌ آن وام است.

در شرکت‌های عام که سرمایه‌گذارانی دارند، بحث هزینه سرمایه پیچیده‌تر می‌شود. اگر شرکت فقط از منابع مالی‌ای استفاده کند که سرمایه‌گذاران تأمین کرده‌اند، هزینه سرمایه همان هزینه‌ی فروش سهام است. معمولا این نوع شرکت‌ها بدهی دارند، اما با تأمین مالی از طریق فروش سهام یا پولی که سرمایه‌گذاران تأمین می‌کنند هم می‌چرخند. در این صورت، هزینه سرمایه همان هزینه‌ی وام و هزینه‌ سهام است. ترکیبِ «تأمین مالی از طریق وام» و «فروش سهام برای شرکت»، ساختار سرمایه‌ آن شرکت را تشکیل می‌دهد.

بازگشت سرمایه

بازگشت سرمایه در یک معامله‌ تجاری یا یک پروژه‌، میزان سودی است که در مقایسه با سرمایه‌ای که هزینه کرده‌اید، به‌دست می‌آورید. نکته‌ی کلیدی در ارتباط با هزینه سرمایه این است که بازگشت سرمایه برای هر پروژه، همیشه باید برابر یا بیشتر از هزینه‌ای باشد که در آن پروژه سرمایه‌گذاری می‌شود. به عبارت دیگر، نرخ بازگشت سرمایه باید از هزینه سرمایه بیشتر باشد یا با آن برابر باشد تا شرکت به سود برسد.

اجزای هزینه سرمایه

یکی از اجزای هزینه سرمایه، هزینه‌ دریافت وام است. برای کسب‌وکارهای بزرگ‌تر، وام معمولا به معنای بدهی‌ها یا اوراق قرضه کلان است. برای شرکت‌های بسیار کوچک هم وام می‌تواند به معنای اعتبار تجاری باشد. برای هردوی اینها، هزینه‌ وام همان نرخ بهره‌ای است که شرکت روی آن می‌پردازد.

یکی دیگر از اجزای هزینه سرمایه در شرکت‌های عام، هزینه‌ تأمین مالی از طریق فروش سهام است؛ به‌عبارت دیگر، سرمایه‌گذارانی در شرکت دارید که در ازای سهام مالکیت، پول می‌پردازند.

هزینه سرمایه سهام چندین جزء دارد:

⦁ هزینه‌ سود انباشته یا پولی که شرکت به‌جای پرداخت سود سهام، دوباره در شرکت سرمایه‌گذاری می‌کند؛

⦁ هزینه‌ سهام عادی جدید یا سهامی که شرکت برای بالاتر بردن موجودی منتشر می‌کند؛

⦁ سهام ممتازی که شرکت می‌تواند برای افزایش موجودی منتشر کند.

برای شرکت‌های بسیار کوچک، هزینه سرمایه می‌تواند بسیار ساده‌تر باشد.

تأمین منابع مالی از طریق وام یا فروش سهام، هرکدام مزایا و معایبی دارند و صاحبان کسب‌وکارها پیش از اضافه نمودنِ آنها به ساختار سرمایه‌ی شرکت، باید این مزایا و معایب را مورد توجه قرار بدهند. شرکت‌های بسیار کوچک ممکن است فقط از وام کوتاه‌مدت استفاده کنند که در این صورت باید هزینه‌ای برای این جزء سرمایه هم در نظر بگیریم.

میانگین هزینه سرمایه شرکت

وقتی صاحب کسب‌وکار متوجه مفاهیم سرمایه و هزینه سرمایه شد، در قدم بعدی باید مفهوم «میانگین هزینه سرمایه» را درک کند.

هریک از اجزای سرمایه، درصد مشخصی از ساختار سرمایه‌ی شرکت را تشکیل می‌دهد. برای دست یافتن به هزینه‌ی واقعی سرمایه، صاحب شرکت باید سهم هریک از اجزای تشکیل‌دهنده‌ ساختار سرمایه‌ی شرکت را (برحسب درصد) در هزینه‌شان ضرب و سپس آنها را با هم جمع کند.

خلاصه

قبل از آنکه شرکت درگیر خرید ملزومات یا تأمین منابع مالی فعالیت‌هایش شود، باید تکلیف هزینه سرمایه را روشن کند. تأمین همه‌ی منابع مالی موردنیاز شرکت، واقعا چقدر هزینه دارد؟ این هزینه‌ تأمین مالی هرگز نباید از مقدار بازگشت سرمایه فراتر برود.

منبع : وبسایت ممتاز سرمایه