سرمایه‌گذاری قانونی و حلال چه ویژگی‌هایی دارد؟

ممکن است برایتان این سوال در ذهن ایجاد شود که سرمایه‌گذاری چیست؟ اصلا چرا سرمایه‌گذاری قانونی و حلال؟! آیا سرمایه‌گذاری غیرقانونی هم داریم؟ در پاسخ به این سوال بهتر است اول با یک مقدمه‌ای برویم سراغ این‌که موضوع سرمایه‌گذاری را باید کجا بحث کنیم. موضوع سرمایه گذاری یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسائل حوزه اقتصاد است که بدون آن تولید صورت نمی‌گیرد و ثروت بدست نمی‌آید. پس اول باید بدانیم مفهوم سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه گذاری چیست؟

سرمایه‌گذاری یعنی در نظر گرفتن پول برای چیزی به امید سود و منفعت آن در آینده است. سرمایه گذاری در جاهای مختلف، معانی متعددی دارد. مثلا در علم اقتصاد، منظور از آن این‌که یک فرد کالایی را بخرد که اکنون به آن نیاز ندارد اما در آینده به آن احتیاج پیدا خواهد کرد و آن کالا برای او سود خواهد داشت.

و در علم مالی هم، منظور از سرمایه‌گذاری این است که فردی یک دارایی مالی مثل سهام را بخرد و پیش‌بینی کند که آن مال برای او در آینده سود خواهد داشت.

پس نتیجه این‌که سرمایه فقط شامل پول نمی‌شود، بلکه شامل کلیه منابع مالی انسان اعم از: مسکن، طلا، خودرو، زمین و … می‌شود.

اکنون که معنای سرمایه‌گذاری را فهمیدیم باید بدانیم چه نوع سرمایه‌گذاری برای ما مفید است و ما را به هدف می‌رساند. در پاسخ به آن چنین سوال می‌کنیم

سرمایه‌گذاری قانونی و حلال چیست؟

سرمایه‌گذاری حلال، به سرمایه‌گذاری گفته می‌شود که سود و زیان حاصل از سرمایه‌گذاری بین فرد سرمایه‌گذار و سرمایه‌دار تقسیم شود.

بنابراین اغلب مردم به‌دنبال کسب‌ و کارهایی هستند که از راه قانونی و حلال و شرعی باشد. چون اگر چنین نباشد و سرمایه گذاری به نفع یک طرف باشد طرف مقابل به هدف خود نمی­رسد و این سرمایه گذاری قانونی نیست.

باز ممکنه در اینجا سوال بشود که برای رسیدن به این نوع سرمایه گذاری چکار  باید کرد؟ ما جواب می دهیم با رعایت ویژگیهایی که می گوییم می توانید به این نوع سرمایه گذاری دست یابید. این ویژگیها عبارتند از:

آشنایی با ویژگی‌های حلال معامله‌ها:

هر فردی اگر بخواهد سرمایه‌گذاری قانونی و حلال، داشته باشد باید هم در کارش مهارت داشته باشد و هم قوانین الهی را در ارتباط با شغلش رعایت کند.

امام علی علیه‌السلام در این زمینه می‌فرمایند: «ای تجار! نخست فقه بیاموزید سپس تجارت کنید.»

منظور از فقه در کلام امام علی علیه السلام آشنایی با احکام سرمایه‌گذاری قانونی و حلال است.

امانت‌داری و اعتماد سازی:

از ویژگی‌های دیگر سرمایه‌گذاری حلال و قانونی، امانت‌داری است. یعنی فرد باید با رعایت این ویژگی اعتماد دیگران خصوصاً طرف معامله را جلب کند.

صداقت:

از ویژگی‌هایی که در بحث سرمایه‌گذاری قانونی و حلال تأکید فراوانی بر آن شده، صداقت است یعنی یک سرمایه‌گذار برای این‌که سرمایه‌گذاری قانونی داشته باشد باید در نیت، رفتار و عمل، صادق و راست‌گو باشد. به تعبیر پیامبر صلی ‌الله‌ علیه و اله و سلم پاکیزه‌ترین درآمد کسب تاجرانی است که در دادوستد دروغ نمی‌گویند و راست‌گو هستند.

نکته جالب اینکه نتیجه صداقت و راست‌گویی در سرمایه‌گذاری احساس آرامش دو طرف معامله خواهد بود چراکه پنهان ساختن اطلاعات آن‌هم به‌صورت آگاهانه موجب خطایی جبران‌ناپذیر و عدم اعتماد طرف مقابل شده و آرامش را از طرف معامله می‌گیرد.

انصاف:

از دیگر ویژگی‌های سرمایه‌گذاری قانونی و حلال این است که انسان فقط به فکر سود شخصی نباشد، بلکه با دیگران انصاف را رعایت کند.

در سرمایه‌گذاری قانونی و حلال، ضرر برای خودش و دیگران را در نظر بگیرد.

حدیثی از پیامبر صلی ‌الله ‌علیه و آله و سلم در تأیید این ویژگی هست که می‌فرمایند: «لاضرر ولا ضرار علی مؤمن.»

در سرمایه‌گذاری قانونی و حلال نباید ربا وجود داشته باشد.

مهم‌ترین تفاوت بین اقتصاد اسلامی و دیگر اقتصادهای دنیا، رعایت همین ویژگی است. چون دین اسلام با شدت زیاد ربا را در سرمایه‌گذاری قانونی و حلال نهی کرده‌است به‌طوری ‌که آن را از گناهان بزرگ شمرده و کسی که مرتکب چنین عملی شود را در دنیا و آخرت شایسته عذاب می‌داند.

جلوگیری از توافق و تبانی دو طرف معامله در سرمایه‌گذاری قانونی و حلال برای بالا بردن قیمت‌ها

در توضیح این ویژگی چنین می توان گفت که اگر در سرمایه‌گذاری توافق بر بالابردن قیمت‌ها باشد چون در این‌ صورت شفافیت و انصاف رعایت نشده‌ پس سرمایه گذاری قانونی و حلال اتفاق نمی افتد.

در سرمایه‌گذاری قانونی نباید سرمایه از بین برود.

یعنی نباید ویژگی غفلت، ندانستن و ناآگاهی در معامله موجب از بین رفتن مال یکی از طرفین معامله باشد.

در اسلام نیز به این ویژگی تاکید شده همان‌جا که پیامبر صلی ‌الله‌ علیه و اله و سلم از خرید و فروش و معامله غرر نهی کرده‌اند.

در سرمایه گذاری قانونی و حلال، شخص نباید مال حرام را به مال حلال خود مخلوط کند.

در توضیح این ویژگی لازم است دو نکته اساسی بیان شود:

اول: کسی که با یک فردی وارد معامله می‌شود نباید در آنچیزی که معامله می‌کند از اموال مردم در آن وجود داشته باشد. مثلاً اموال دزدی را معامله نکند یا مثلاً آنچه که از رشوه به دست آورده معامله نکند.

دوم: اگر کسی از طریق تجارت (قانونی) اموالی از مردم به دست آورده ‌است را بخواهد مورد معامله قرار دهد، صحیح است.

نتیجه این‌که براساس آموزه های دینی، اگر سرمایه‌گذاری از راه قانونی و حلال باشد آثار فراوان مادی و معنوی مانند: رفاه خانواده، بیکار و سربار نبودن، حفاظت الهی، قبولی اعمال، اجابت دعا و همراهی با پیامبران در قیامت را دربر خواهد داشت.

نکته مهم دیگر اینکه سرمایه‌گذاری قانونی و حلال وسیله خدمت به مردم است زیرا اگر دست انسان از اموال و نعمت‌های دنیوی و مادی خالی باشد، هرگز نمی‌تواند به مردم کمک و یاری کند و نتیجه نهایی اینکه سرمایه‌گذاری قانونی و حلال از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.

منابع

1. عیش و معاش- امیرحسین بانکی پور
2. الکافی، ج5، ص 150.
3. نهج الفصاحه، ص 273.
4. کارایی بازار اسلامی و کسب روزی حلال، نفیسه صالح نیا

site:MomtazmmMoney