مایکت از نگاه زیرساخت در سال ۱۴۰۰

گفتگو با کمیل کمال، مدیر فنی مایکت پیرامون تغییرات زیرساخت و فنی این استور در سال ۱۴۰۰

برای هر کسب‌وکار آنلاین یا فعال در حوزه آی‌تی، بررسی تغییرات و بهینه‌سازی‌های انجام شده طی یک سال، معیار و ابزار مناسبی جهت تحلیل عملکرد فنی و زیرساخت محسوب میشه. بعد از انجام این تحلیل‌ها و بررسی عملکرد فنی طی یک سال گذشته، افراد می‌تونن بهتر متوجه سطحی که بیزینس در اون قرار گرفته باشند و در نتیجه بهتر و واقع‌بینانه‌تر برای اهداف آینده برنامه‌ریزی کنند.

علاوه بر مشخص شدن مسیر برای افراد خود سازمان، ارائه یک گزارش کلی از تغییرات و بهینه‌سازی‌های انجام شده و انتشار اون برای افراد خارج از سازمان هم سبب میشه تا یک تصویر مشخص و کامل از سازمان به مخاطبین نمایش داده بشه.

از این رو من همراز آهنگرزاده، در این یادداشت ویرگول به سراغ کمیل کمال، مدیر فنی مایکت رفتم تا با او در خصوص هرآنچه از حیث فنی و زیرساخت در این استور اندرویدی در سال ۱۴۰۰ اتفاق افتاد گپ و گفتی داشته باشم.

می‌دونم که سال ۱۴۰۰ برای مایکت از نظر فنی و زیرساخت پر از چالش و دستاورد بوده که قطعا همه اون‌ها در این گفت‌وگو قابل عنوان کردن نیست. بنابراین بیا از بزرگترین تغییری که توی این زمینه در سال ۱۴۰۰ برای مایکت حاصل شد شروع کنیم. ما سراپا گوشیم.

بله همونطور که اشاره کردی و به طور کلی می‌تونم بگم در سال ۱۴۰۰ کارهای کوچک و بزرگ زیادی در تیم فنی، زیرساخت و دیتای مایکت انجام شد که بررسی تک به تک اون‌ها قطعا زمان زیادی رو لازم داره. برای همین من موارد پررنگ سال ۱۴۰۰ رو دسته‌بندی کردم و اگه بخوام چند مورد مهم و قابل پردازش در این گفت‌وگو رو عنوان کنم می‌تونم از Scale شدن شروع کنم.

در واقع به دلیل اینکه در سال ۱۴۰۰ هم مث سال‌های قبل با رشد کاربر مواجه بودیم، کل سرویس‌های ابری مایکت از همه جهت بزرگ‌تر یا به اصطلاح scale شده. برای مثال اگه بخوایم خیلی ساده به این موضوع بپردازیم باید بگیم که مجموع ترافیک مایکت در فروردین ۱۴۰۰ عددی حدود ۷۰۰۰ ترابایت بوده ولی در فروردین ۱۴۰۱ عددی نزدیک به ۱۲هزار ترابایت شده. این یعنی ما قطعا زیرساخت رو scale کردیم که تونستیم این ترافیک رو هندل کنیم.

حالا این رشد و بهینه‌سازی فقط درباره زیرساخت به اصطلاح CDNهامون بود. بقیه زیرساخت‌های مایکت هم دقیقا مثل همین مورد، رشد چند برابری داشته تا بشه به طور کلی افزایش ترافیک یوزرها رو هندل کرد.

بسیار هم عالی. قبل از اینکه به بقیه موارد رشد و بهینه‌سازی مایکت در سال ۱۴۰۰ بپردازیم، آیا موردی بوده که بتونی بگی از ایده تا اجرا و رسوندنش به یک مرحله پایدار رو در سال ۱۴۰۰ آغاز کرده و پیش بردید؟

بله، درباره این سوال می‌تونم به بحث بعدی یعنی راه اندازی زیرساخت Streaming و VOD که شامل پخش زنده هم میشه اشاره کنم که همه تیم‌های مایکت اعم از تیم‌های محصول، زیرساخت و Backend رو درگیر خودش کرد. این مورد، از ایده تا اجرا توی سال ۱۴۰۰ شکل گرفت و الان توی وضعیت استیبلی هست که توسعه پیدا کرده و کاملا میشه گفت که این بخش هم به زیرساختمون اضافه شده.

اگر هم بخوام یه مقدار در این زمینه آمار و ارقام ارائه کنم باید بگم که طی این یکسال ما تونستیم ۷۰۰۰ فیلم و سریال اضافه کنیم و در حال حاضر هم عددی حدود ۱۰۰ میلیون دقیقه پخش ماهانه داریم که مشخصه این ترافیک داره در زیرساخت فنی مایکت serve میشه.

می‌دونم که همیشه بیشترین تلاش رو برای حفظ مایکت در شرایط پایدار انجام می‌دید. در سال ۱۴۰۰ چه فعالیت‌هایی در این زمینه انجام دادید؟

همونطور که اشاره کردی یکی از مواردی که در سال ۱۴۰۰ تمرکز بیشتری رو بهش اختصاص دادیم اصطلاحا بهش میگن Multi-Site شدن یا Multi Data Center شدن. در واقع یکی از مواردی که ما در مایکت همیشه در راستای تحقق و توسعه اون قدم برداشتیم و همواره مورد توجه ما بوده همین Multi-Site شدن بوده. اما به عنوان یکی از اقدام‌های متمرکز سال ۱۴۰۰ می‌تونم اینجا بهش بپردازم چون به نوبه خودش یکی از قدم‌های بزرگ ما در راستای حفظ مایکت در وضعیت پایدار بوده و هست. درواقع ما سعی کردیم بیشتر حوزه‌های مایکت Multi-Site بشه. البته این پروژه هنوز تکمیل نشده و ادامه داره چون یه جاهایی هنوز Multi-Site نیست و قراره که در ادامه سال جاری این اتفاق بیفته.

کمکی که Multi-Site بودن به ما میکنه اینه که ما رو از وابستگی به یک شبکه یا یک دیتاسنتر خاص رها میکنه و اگر مشکلی برای اون دیتاسنتر خاص پیش بیاد ما میتونیم به صورت اتوماتیک ترافیک و بار یوزرها رو منتقل کنیم به یه دیتاسنتر دیگه. این کار سبب میشه که از دید کاربران، سیستم مایکت همیشه در دسترس باشه و هیچ وقت اصطلاحا Down نشه.

در ادامه این بحث لازمه که اشاره کنم با توجه به اقدامات همیشگی ما در زمینه Multi-site یا Multi Data Center بودن، اگر دقایق و مواقعی که مایکت در سال ۱۴۰۰ Down بوده رو جمع کنیم عددی کمتر از 2 ساعت حاصل میشه و میشه گفت این یعنی هیچ کاربری متوجه این موضوع نشده.

درباره تیم‌های فنی و زیرساخت بهمون بگو لطفا. در سال ۱۴۰۰ چه تغییراتی در زمینه تیم‌ها، نیروهای انسانی یا همون دولوپرها و استراتژی مطرح برای اون‌ها رخ داد؟

خب ما با توجه به توسعه نیروی انسانی (Developers) و همچنین راه‌اندازی ورتیکال‌های جدید مثل VOD یا همون سرویس فیلم و سریال، تصمیم گرفتیم که به سمت طراحی Micro-service بریم. این هم باز یکی از اون مواردی است که همیشه مورد تمرکزمون بوده ولی حالا تصمیم‌گیری اصلیمون زمانی رخ داد که خواستیم تیم‌ها رو از هم جدا کنیم و الان قسمت‌های خوبی از زیرساختمون به سمت طراحی میکروسرویس رفته و همچنان هم ادامه داره که به نوبه خودش انرژی قابل توجهی رو به خودش اختصاص داده.

خیلی هم عالی. با این حال من می‌دونم که یک سری تسک و به طور کلی یک سری نکاتی هستند که همیشه و در هر سال مورد توجه تیم‌های فنی مایکت هستند و همواره داره روی اون‌ها کار میشه. درباره اون تسک‌های روتین و کلی برامون بگو.

تیم Sys-Admins و تیم Devops ما، همیشه درگیر اتوماتیک کردن روال‌های دستی بوده و هر روال جدید دستی هم که اضافه میشه ما سعی می‌کنیم اون رو به یک روال اتوماتیک تبدیل کنیم.

به انضمام اینکه تیم Sys-admins هم همیشه در حال بهبود بخشیدن به وضعیت Monitoring، نگهداری یا Maintenance سرویس‌هامون بوده و هست.

در واقع می‌خوام بگم که این دو تا کار، از جمله تسک‌های روتین ما در مایکت بود که هر سال و همیشه انجام میشه و سال ۱۴۰۰ هم در کنار بقیه کارها انجام شد.

خدا قوت می‌گم. می‌دونم که روزهای آخر سال ۱۴۰۰ رو هم با release نسخه جدید مایکت سپری کردید و حجم کارتون فوق‌العاده بالا بود. یک آپدیت کلی هم درباره وضعیت فعلی مایکت بهمون میدی لطفا؟

ممنون از تو، بله ما در اسفند ۱۴۰۰ نسخه جدید مایکت رو منتشر کردیم که اونم چالش‌های خودش رو داشت برامون. ولی درباره سوالت باید بگم در حال حاضر سرویس مایکت با بیش از ۳۰ میلیون کاربر فعال رو به راهه. این ۳۰ میلیون کاربر، ۱۲۰ میلیون بار در ماه به مایکت سر می‌زنند و ۷۵ میلیون دانلود ماهانه انجام میدن.

این کاربران در ماه ۸۰ میلیون سرچ انجام میدن و ترافیکی نزدیک به ۱۲ هزار ترابایت رو ایجاد می‌کنند.

کمیل از وقتی که برای این گفت‌وگو در نظر داشتی ازت صمیمانه سپاسگزارم. به عنوان آخرین سوال می‌شه به ما بگی که وضعیت جذب نیرو در تیم‌های زیرساخت و Devops شما در حال حاضر به چه صورت است؟

از وقتی که به خاطر دارم رویکرد ما در مایکت این بوده که برای همه تیم ها همیشه در حال مصاحبه و گسترش بودیم. الان رویکرد ما نسبت به تیم Devops هم دقیقا همینه. برای همین همیشه مایکت از گپ زدن با نیروهای جدید و بررسی امکان همکاری در یکی از تیم‌های فنی استقبال میکنه و در حال حاضر در تیم Devops پوزیشن باز هم داریم و در حال جذب نیرو هستیم.