کشت و پرورش به‌ لیمو

به‌لیمو نام یک گیاه دارویی معطر است که بوی خوشایند لیمو را دارد. برگ‌های به لیمو در موقع تماس خشن می‌باشد و اگر مالش داده شوند بوی عطر دلپذیری مانند بوی لیمو از آن می‌آید. این گیاه بومی آمریکای جنوبی بوده و به‌طور طبیعی رویش آن در آرژانتین، شیلی و پرو گزارش شده‌است و از آن جا به سایر نقاط جهان از جمله ایران رفته‌است و کشت می‌شود. در ایران این گیاه در استان‌های شمالی و باغ‌ها کشت می‌شود.

به‌لیمو در قرن هفدهم به وسیله دانشمند ایتالیایی Augustin Lippi به اروپا برده شد و این گیاه به افتخار او نامگذاری گردید.

ویژگی‌ها

درختچهٔ این گیاه ۱٬۵ تا ۲ متر است که گاهی بیشتر هم می‌شود. و دارای برگ‌های ساده سرنیزه‌ای به طول ۷ تا ۱۰ سانتی‌متر با قاعده گره‌ای و عموماً به‌صورت دسته‌های سه تایی در هر گره است. گل‌آذین انتهایی و به صورت خوشه‌های باریک، جام گل کوچک و به‌طور مشخص واجد دو لب، ارغوانی رنگ پریده، میوه هستکی و دارای ۲۱ عدد بذر است.

به‌لیمو درختچه‌ای است همیشه‌سبز. برگ‌های آن سبز، بیضی شکل و نوک تیز بوده و ۳ تا ۴ برگ از یک نقطه ساقه منشعب می‌شود. رنگ داخل جام آن آبی مایل به بنفش و خارج آن سفید است و به صورت سنبله‌های متعدد در قسمت انتهای ساقه ظاهر می‌شود.

خواص و کاربردها

برگ‌ها بخش دارویی این گیاه هستند و بویی شبیه لیمو دارند. برگ‌ها را در اواخر تابستان جمع‌آوری می‌کنند. پودر برگ گیاه به‌لیمو به رنگ سبز مات و دارای بوی معطر، طعم آن تند و کمی تلخ است. از به‌لیمو در درمان تشنج، سوء هاضمه، نفخ، سردردهای یک طرفه، دردهای عصبی، سرگیجه و علائم سرماخوردگی استفاده می‌شود بعلاوه در تقویت حافظه و ایجاد آرامش و درمان بی خوابی نیز مفید است. همچنین به عنوان ادویه در مصارف خانگی نیز کاربرد دارد. اسانس به‌لیمو دارای خواص باکتری کش و حشره کش بوده و همچنین در صنعت عطرسازی نیز از آن استفاده می‌شود.

در بیماران دچار نارسایی کلیوی و همچنین در دوران آبستنی و شیردهی باید از مصرف زیاد به‌لیمو اجتناب کرد. استفاده موضعی به‌لیمو ممکن است باعث حساسیت پوستی شود. برگ و اسانس به‌ لیمو را باید دور از نور، در جای خنک و سربسته نگهداری کرد. از فراورده‌های موجود در بازار آن می‌توان به چای ورون اشاره کرد.

نوشیدن دم کردهٔ گیاه به‌لیمو به صورت چای طرفداران زیادی دارد.

https://shoperfa.com/product/7290/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%DA%A9%D8%B4%D8%AA-%D9%88-%D8%AA%D9%88%D9%84%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%84%DB%8C%D9%85%D9%88

خواص درمانی دم‌نوش به‌لیمو

دم‌نوش به‌لیمو فوق‌العاده آرام بخش و تسکین دهنده اعصاب است. اسانس این گیاه در صنایع غذایی و در تهیهٔ انواع عطر و ادکلن بسیار کاربرد دارد. برای تقویت حافظه می‌توان از عرق به‌لیمو استفاده کرد. به‌لیمو برای تقویت معده در ردیف بهترین داروها قرار می‌گیرد که برای این منظور بهتر است همیشه به صورت دم کرده مانند چای مصرف شود. این دمنوش به رفع تپش قلب کمک می‌کند. این دمنوش آرام بخش است، استرس و خستگی‌های روحی را کاهش داده و برای درمان بی خوابی مناسب است. مناسب برای درمان سرماخوردگی و سرفه است. به‌لیمو یکی از بهترین داروها جهت تقویت معده می‌باشد و همچنین خاصیت ضد نفخ دارد. این دمنوش جهت التیام سر درد و میگرن مناسب می‌باشد.

پژوهشگران ایرانی در مطالعه‌ای بر روی عصارهٔ به‌لیمو دریافتند که عصاره این گیاه می‌تواند به درمان دردهای عصبی یا نوروپاتیک کمک کند.

تکثیر و نگهداری گیاه به لیمو

تکثیر

گیاه به لیمو از طریق قلمه زدن و یا خوابانیدن قابل تکثیر است. می‌توان تعدادی قلمه 10 تا 15 سانتی جدا شده از یک درختچه به لیمو را در یک لیوان آب قرار داد که پس از 15 روز ریشه‌ها ظاهر می‌شوند، وقتی که ریشه‌ها حداقل به طول 5 سانت رسیدند، قلمه‌ها را در خاک مناسب بکارید.

نگهداری از گیاه به لیمو

به لیمو دارای درختچه خزان پذیر است که ارتفاع آن به حدود 3 متر می‌رسد. گیاه به لیمو در آپارتمان و باغ و باغچه قابلیت پرورش و نگهداری دارد. بوته به لیمو در برابر سرما مقاوم است اما در برابر یخزدگی باید محافظت شود به منظور جلوگیری از یخ زدن گیاه آن را با کاور پلاستیکی مناسب بپوشانید یا آن را به محل گرمی منتقل کنید.

درختچه به لیمو به دلیل رشد زیاد ریشه و ارتفاع به گلدان بزرگ نیاز دارد. گلدان به قطر حدود 40 سانتیمتر گزینه مناسبی برای رشد گیاه به لیمو است. گیاه به لیمو به آبیاری منظم نیاز دارد و همچنین خاک سبک مخلوطی از پرلیت + ماسه و خاک باغچه و نور در مکان نیمه آفتابی مناسب این گیاه است.

با توجه به اینکه گیاه به لیمو رشد زیادی دارد و برگ‌های آن زیاد می‌شود برای حفظ رنگ برگ‌ها و رشد مناسب تغذیه آن باید با کود نیتروژن دار NPK انجام شود. میزان تغذیه بر اساس مشخصات کود خریداری شده از بازار صورت پذیرد.