کشت و پرورش رزماری

رومارَن یا اِکلیل کوهی یا رُزماری (Rosmarinus officinalis) گیاهی خشبی، چندساله و معطر است که برگ‌هایی سوزنی‌شکل و همیشه‌سبز دارد.

رومارن بومی منطقهٔ مدیترانه و کشور اوروگوئه است. گل‌های آن در رنگ‌های گوناگون سفید، صورتی، بنفش یا آبی می‌رویند.

استفاده در آشپزی

از برگ های تازه و خرد شده رومارن به دلیل داشتن اسانس معطر و روغن فرار و همچنین تانن در سالاد و در تهیه خوراک های مرغ و ماهی استفاده می‌شود. پودر برگهای خشک شده اکلیل کوهی به تنهایی یا همراه با سایر ادویه به عنوان چاشنی برای خوش طعم کردن غذاها به خصوص سس سالاد به کار می‌رود. روغن رزماری محرک است و از نظر رایحه و اثر، گرم و نافذ می‌باشد. اثر محرک رزماری روی سیستم اعصاب مرکزی بسیار برجسته است.

کاربرد دارویی

طبق مطالعات انجام شده بر ترکیب اسید رزمارینیک ثابت شده‌است که این ماده در درمان رینوکونژکتیویت فصلی بسیار مؤثر است Seasonal Allergic Rhinoconjuctivitis (SAR(() در مطالعات صورت گرفته به تعدادی از بیماران مبتلا به SAR، اسید رزمارینیک در مقایسه با پلاسبو توانسته است اثر مهاری بر روی سلولهای اینترلوکین B1، اینترلوکین γ و هیستامین داشته باشد. در گروه درمان شده تعداد نوتروفیلها و ائوزینوفیلهای ترشحات بینی به‌طور محسوسی کاهش یافته‌است. همچنین علائم بیماران اعم از خارش بینی، خارش چشمها، آبریزش بینی و آبریزش چشمها کاهش یافته‌است. روغن رزماری و افسنتین در تونیک موی سر موجب تحریک پیاز مو شده و از طاسی زودرس پیشگیری می‌نماید. این دارو در موارد ریزش مو بدون شوره سر نیز اثربخشی زیادی نشان داده است.

اندام داروئی

برگ و سرشاخه‌های گلدار گیاه، اندام داروئی رزماری را تشکیل می‌دهد.

دامنه انتشار

پرورش گیاه رزماری در بیشتر نواحی ایران معمول می‌باشد. پرورش‌دهندگان عمدهٔ گیاه رزماری را در دنیا کشورهای شمال آفریقا خصوصاً مراکش و تونس و کشورهای جنوب اروپا خصوصاً اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، یوگسلاوی و آمریکا تشکیل می‌دهند.

مواد متشکله

مادهٔ متشکلهٔ اصلی برگ و سرشاخه‌های گیاه رزماری را روغن فرار تشکیل می‌دهد. فارماکوپهٔ گیاهی بریتانیا میزان روغن فرار رزماری را ۱٪ حجم در وزن ذکر کرده‌است، ولی میزان روغن فرار این گیاه در نقاط مختلف دنیا بین ۵/۰ تا ۵/۲ درصد گزارش شده‌است. عمده‌ترین ترکیبات موجود در روغن فرار گیاه را ۱و۸ - سینئول (۱٬۸ - cineol)، بورنئول (Borneol)، کافور (Campher)، بورنیل استات (Bornyl acetate)، آلفاپی‌نن (&#۹۴۵; - pinene) و –B پینن تشکیل می‌دهند که بسته به شرایط جغرافیائی محل کشت گیاه، میزان و درصد هریک از این مواد متغیر می‌باشد (۲و۸). سایر ترکیبات طبیعی موجود در برگ و سرشاخه‌های گلدار رزماری شامل این دسته‌ها می‌شود: فلاونوئیدها مانند جنکوانین (Genkwanin) و لوتئولین (Luteolin)، اسیدهای فنلی مانند اسید رزمارینیک (Rosmarinic acid)، دی‌ترپن‌ها، تری‌ترپن‌ها، تانن‌ها، مواد تلخ، رزین، ساپونین، پروتئین، چربی، کربوهیدرات، فیبر، برخی املاح و ویتامینها.

مکانیسم اثر

ترپن‌ها و ترپنوئیدهای موجود در رزماری باعث دیلاتاسیون عروق، بهبود گردش خون محیطی و تغذیه بهتر فولیکول مو می‌شوند

هنگامیکه پماد رزماری استعمال گردد، گردش خون موضع را افزایش داده و موجب گرمی و داغی و برطرف شدن درد و التهاب می‌شود. در تجارب آزمایشگاهی اثر ضد درد آن به اثبات رسیده است. اثر ضد اکسید ان دو ترکیب از مواد متشکله اسانس رزماری بنام کارنوزول و اور سولیک اسید نشان می‌دهد که عوارض التهابی مفاصل که به کمک عوامل اکسیدان در بدن پدید می‌آید، توسط اسید اورسولیک و کارنوزول برطرف می‌شود. درتجارب آزمایشگاهی اسید روزمارینیک التهاب ناشی از کاراژینان در پای موش صحرائی را برطرف می‌کند. همـچنـین نشان داده شده‌است که اپی ژنین دارای اثر ضد التهاب و خاصیت التیام بخش می‌باشد. اسید اورسولیک نیز دارای خاصیت ضد التهاب بوده و مجموعاً این دو ترکیب موجود در روغن رزماری اثر ضدالتهاب شدید ی را اعمال می‌نمایند. اثر ضد التهابی اسید اورسولیک از طریق مهارآنزیم لیپواکسی ژناژ و سیکلواکسی ژناژ که عوامل اصلی ایجاد التهاب هستند از یکطرف و وقفه ترشح هیستامین از طرف دیگراعمال می‌شود.
منتو ل و کامفر موجو د درپماد رزماری هرکدام دارای اثر ضد دردو التهاب مفاصل بوده و اثرآنها مکمل اثر اسانس رزماری می‌باشد. کمیسیون E کشور آلمان مصرف پماد رزماری را در درمان روماتیسم مفصلی توصیه نموده است.

از رزماری میتوان به روش های مختلفی استفاده کرد:

• پودر
• چای
• عصاره
• روغن

اشکال مختلف رزماری میتواند اثرات متفاوتی نیز داشته باشد و این عصاره ها، بویژه با توجه به اینکه چگونه استخراج میشود متفاوت هستند.

مزایای سلامتی و خواص و فواید رزماری:

1.رزماری باعث بهبود عملکرد مغز میشود و حافظه را تقویت می کند:

در یک مطالعه در بین 144 داوطلب، آرماتوراپی با رزماری بهبود پیدا کرد و عملکرد حافظه ،کیفیت حافظه را بهبود بخشید و باعث افزایش هوشیاری شد.با این حال سرعت حافظه در مقایسه با کنترل آن کمی کاهش یافت.

در یک آزمایش از 28 سالمند 750 میلی گرم پودر رزماری باعث بهبود سرعت حافظه شان شد اما در دزهای بیشتر از 1500 میلی گرم سرعت حافظه ، توجه و کیفیت ان کاهش میابد. باید بدانید که چای رز ماری نیز میزان افسردگی را کاهش میدهد.

2.رزماری از مغز محافظت میکند:

اسید کارنوزیک موجود در رزماری،از نورون های مغز در برابر استرس و فشار بیش از حد محافظت میکند. این اسید در سلول های عصبی و دیگر سلول های محافظتی در مغز ایجاد میشود و این عملکرد باعث کاهش لخته شدن خون و تورم مغز میشود.رزماری همچنین از پلاک بتا آمینواید که یکی از علل اصلی آلزایمر است جلوگیری میکند.

3. رزماری میتواند با سرطان مبارزه کند:

در سلول های سرطانی تخمدان، بعضی از اجزای فعال رزماری رشد سلول های سرطانی را متوقف کرده و مابقی را میکشد.لیستی از سرطان های که رزماری بر روی آنها اثر بخشی دارد شامل :

• لوسمی
• کولون
• پانکراس
• پستان
• پروستات
• تخمدان ها
• گردن رحم
• مثانه
• کبد
• ریه

4. رزماری از پوست محافظت میکند:

در مطالعه ای بین 10 فرد سالم ، مشاهده شد که عصاره های رزماری پوست را از آسیب های uvمحافظت میکند و اثر های آن را با زمان افزایش میدهد.افرادی که از عصاره های رزماری استفاده میکنند ، سلول های پوستی زنده بیشتری دارند و این روند به کاهش پیری ، سرطان یا آسیب ناشی از نور uv کمک میکند.

5.رزماری درد را کاهش میدهد:

در طب سنتی، رزماری برای مبارزه با قاعدگی درهم ، بویژه گرفتگی شکم و درد کولیک کلیه که ناشی از انسداد ادرار از کلیه به مثانه است، استفاده میشود.

6. رزماری میتواند گرفتگی را کاهش دهد:

برگ های رزماری دارای خواص ضد تشنج هستند.این خواص اسپاسم ناخواسته عضلانی را کاهش میدهد.مطالعات نشان میدهند که روغن رزماری گرفتگپی های قلب را هم درمان میکند.

7.رزماری روحیه را بهبود میبخشد:

در مطالعه ای بین 144 داوطلب ، افرادی که رزماری را استشمام کرده بودند ، نسبت به کسانی که چیزی را بو نکرده بودند و یا اسطوخودوس بویده بودند ، روحیه بهتری داشتند.همچنین در آزمایشی به برخی افراد واکسن حاوی برگ رزماری را تزریق کردند و شاهد کم شدن اضطراب و نگرانی در آنها بودند.

8. رزماری به درمان سرفه کمک میکند:

برگ های رزماری کمک میکنند تا موکوس و بزاق ( خلط) را برای بهبود سرفه آزاد کنند.

9. رزماری به رشد مو کمک میکند:

در یک مطالعه بین بیماران مبتلا به آلوپسی آندروژنیک دائمی روغن رزماری پس از شش ماه به طور قابل توجهی باعث افزایش رشد مو در آنها شد.

10. رزماری میتواند جنب و جوش و فعالیت را افزایش دهد:

مصرف روغن رزماری به علت افزایش سینئوله باعث افزایش حرکت و فعالیت میشود.

11. رزماری با آرتروز مبارزه میکند:

این گیاه با کاهش آسیب اکسیداتیو مفاصل و بافت های اطراف،از پیشرفت آرتروز روماتوئید جلوگیری میکند.محدودیت استفاده از رز ماری در بسیاری از مطالعات ذکر شده است بنابراین دانستن عوارض جانبی آن نیز مفید است.

طرح کشت و تولید حنا
طرح کشت و تولید عناب
طرح کشت و تولید چای ترش
طرح کشت و تولید نعنا فلفلی
طرح کشت و تولید گل گاو زبان
طرح کشت و تولید آنغوزه
طرح کشت و تولید شیرین بیان
طرح کشت و تولید رزماری
طرح کشت و تولید بومادران
طرح کشت و تولید بابونه
طرح کشت و تولید زیره سبز
طرح کشت و پرورش اسطوخودوس
طرح کشت و تولید به لیمو
طرح کشت و تولید بادرنجبویه
طرح کشت و تولید آویشن
طرح فرآوری ژل آلوئه ورا
طرح پرورش آلوئه ورا
طرح پرورش و تولید کفشدوزک
طرح پرورش و تولید زنبور براکون
طرح پرورش و تولید زنبور انکارسیا
طرح کشت و تولید ارگانیک گیاهان دارویی
طرح تولید قرص و کپسول گیاهی
طرح تولید اسانس گیاهان دارویی
طرح تولید نوشیدنی های گیاهی
طرح تولید دمنوش های گیاهان دارویی
طرح کشت و تولید مکانیزه نشاء
طرح کشت و تولید گل همیشه بهار
طرح کشت و تولید مریم گلی
طرح کشت و تولید گل محمدی
طرح کشت و تولید گل راعی
طرح تاسیس واحد فرآوری گیاهان دارویی
طرح تولید محصولات آرایشی و بهداشتی گیاهی
طرح بسته بندی تی بک گیاهان دارویی
طرح خشک کردن و بسته بندی گیاهان دارویی
طرح تولید و بسته بندی اسانس گیاهان دارویی
طرح تاسیس مرکز آموزش تخصصی گیاهان دارویی