راکوی بالتیک (اَبوارا) چیست؟

تکنیک راکو نوعی تکنیک سفالگری است که در آن قطعه سفالی را به‌صورت داغ از کوره بیرون می‌آورند و به‌سرعت خنک می‌کنند (برخلاف پخت معمولی سفال که می‌گذارند ظرف خنک شود و بعد آن را از کوره بیرون می‌آورند).

تکنیک راکو انواع مختلفی دارد که یکی از آن‌ها در اروپای شرقی انجام می‌شود و راکوی بالتیک یا اَبوارا (Obvara) نام دارد (Obvara درواقع ab-vara تلفظ می‌شود).

تکنیک اَبوارا در اروپای شرقی (عمدتاً بلاروس، استونی و لتونی) در حدود قرن دوازدهم پدید آمد. در لتونی به آن سرامیک سخت‌شده یا ظرف سیاه‌شده، در لیتوانی به آن سفال خمیر ترش یا سفال مخمری و در روسیه به آن سرامیک سوخته می‌گویند. مردم محلی معتقد بوده‌اند الگوهای چشمی‌شکل ابوارا از غذاهای داخل ظرف در برابر ارواح شیطانی محافظت می‌کند!

راکوی بالتیک چگونه ساخته می‌شود؟

برای تهیه ظرف راکوی بالتیک یا ابوارا، آب، آرد و مخمر (در برخی منابع، شکر هم ذکر شده است) را سه روز قبل از پختِ ظرف مخلوط می‌کنند. پس از پخت، ظرف را از کوره خارج می‌کنند و در مخلوط مخمر فرو می‌برند. مخمر به‌سرعت تخمیر می‌شود و پوششی خارق‌العاده با رنگ‌های قهوه‌ای خاکی و الگوهایی بسیار زیبا روی ظرف نقش می‌بندد. برای این‌که واکنش‌های روی سطح ظرف متوقف شود، آن را پس از فروبردن در مخلوط مخمر، درون آب فرو می‌برند.

ظرف هرچه بیشتر در مخلوط مخمر بماند، تیره‌تر می‌شود. این فرایند بسیار سریع انجام می‌شود؛ بنابراین تفاوت در چند ثانیه، تغییر محسوسی در ظاهر ظرف به وجود می‌آورد.

پس از خنک‌شدن ظرف در آب، مشخص می‌شود چه نتیجه‌ای حاصل شده است. هر بار که این روش انجام می‌شود، نتیجه‌ای متفاوت و منحصر‌به‌فرد به دست می‌آید. برخی از این ظروف ظاهری به این صورت دارند که انگار صدها سال پیش ساخته شده و به‌تازگی در حفاری کشف شده‌اند. در تکنیک ابوارا دود کمی ایجاد می‌شود که در مقایسه با سایر تکنیک‌های راکو امتیاز بزرگی است.

سخت‌ترین قسمت این فرایند این است که قبل از این‌که ظرف را به داخل مخلوط مخمر و سپس آب فرو ببرید، باید آن را با انبر از کوره داغ بیرون بیاورید و مراقب باشید که ظرف از دستتان نیفتد.

اگر ظروف ابوارا در حالتی که چرمینه هستند (تا حدی رطوبتشان را از دست داده‌اند)، پرداخت و صیقلی شوند، نتیجه مطلوبی به دست می‌آید. بافت‌دارکردن ظرف نیز جلوه مطلوبی به آن می‌دهد؛ زیرا رنگ‌ها در این تکنیک بافت را بیشتر نشان می‌دهند.

دستور مخلوط مخمر تکنیک اَبوارا

(منبع دستور: http://carolceramics.com/obvara-firing)

۲.۲ پوند (۹۹۸ گرم) آرد، ۱-۲ بسته مخمر، ۱ قاشق غذاخوری شکر و ۲.۶ گالن (۱۱.۸ لیتر) آب را ۲-۳ روز قبل از پخت راکو با هم مخلوط کنید.

هشدار: این مخلوط بسیار بدبو است و اگر می‌خواهید آن را با ماشین به جایی منتقل کنید، برای محافظت از ماشین آن را در کیسه پلاستیکی بگذارید.

منابع

https://www.thesprucecrafts.com/raku-firing-and-how-its-done-4059293

https://www.thesprucecrafts.com/obvara-firing-and-how-to-do-it-4071913