کاهش ۷۱ درصدی سفرها در نوروز ۹۹

گزارش نقشه و مسیریاب نشان

به‌دلیل شیوع بیماری و اعمال محدودیت‌ها مسافرت‌ها در نوروز ۹۹ نسبت به نوروز ۹۸ با کاهشی ۷۱ درصدی در سطح کل کشور مواجه بوده‌اند. همچنین مراجعه‌ی مردم به مکان‌های پر تردد نیز تغییرات چشم‌گیری داشته که جزئیات آن را می‌توانید در گزارش تغییرات مراجعه‌ی مردم به مکان‌های پر تردد مشاهده کنید. ما در نقشه و مسیریاب نشان بر اساس تحلیل سفرهای بیشتر از ۴ میلیون کاربرمان به این جمع‌بندی رسیده‌ایم.

کاهش سفرهای بین‌شهری

از ابتدای اسفند ماه در کشور، پیش‌بینی می‌شد که سطح سفرهای بین‌شهری کاهش عمیقی نسبت به سال گذشته داشته باشد اما راهی برای سنجش این کاهش وجود نداشت. در این میان، ما بررسی سفرهای بین شهری را از ۲۳ اسفند آغاز کردیم. در این نمودار، مقایسه‌ی سفرهای بین‌شهری در نوروز ۹۸ با نوروز ۹۹ نمایش داده شده است.

این داده‌ها، گویاست که ۲۵ اسفند، روز اوج مسافرت‌ها بوده است و نسبت به سال گذشته، سفرهای بین‌شهری تنها ۳۶ درصد کاهش یافته‌اند. اما از طرفی می‌توان دید که پس از ورود به سال ۹۹ و نزدیک شدن به نیمه دوم تعطیلات، سفرها کمتر و کمتر می‌شوند؛ به گونه‌ای که در روز ۱۳ فروردین، حجم سفرهای بین‌شهری ۸۴ درصد کمتر از سال گذشته بوده است. شاید بتوان این مسئله را ناشی از تاثیر و هشدار رسانه‌های مختلف بر مردم جهت کاهش سفرها دانست.

موج دوم کاهش سفرها از هشتم فروردین آغاز می‌شود؛‌ جایی که برای اولین بار طرح فاصله‌گذاری اجتماعی مطرح و محدودیت‌های شدیدی برای ترددهای غیرضروری وضع شد. از سوی دیگر روز ۱۳ فروردین، کم‌سفرترین روز در جاده‌های کشور بوده است. دلیل این موضوع نیز ارتباط مستقیمی با تشدید محدودیت‌ها و اعمال جریمه ۵۰۰ هزار تومانی داشت.

در مجموع، این آمار نشان می‌دهد که به شکل میانگین، سفرهای بین شهری ۷۱ درصد کمتر از سال گذشته بوده‌اند.

اما شلوغ‌ترین و خلوت‌ترین شریان‌های اصلی کشور کدام جاده‌ها بوده‌اند؟

ما میزان کاهش سفرهای بین شهری در بازه‌ زمانی ۲۳ اسفند تا ۱۶ فروردین در ۹ محور اصلی کشور را برای یافتن این پاسخ بررسی کرده‌ایم.

این بررسی نشان می‌دهد که محور اصفهان-یزد با ۸۹ درصد کاهش ترافیک، کرج-چالوس با ۸۸ درصد کاهش ترافیک، اصفهان-شیراز با ۸۶ درصد کاهش، ۳ محوری بوده‌اند که بیشترین افت ترافیک را به نسبت تعطیلات سال گذشته تجربه کرده‌اند.

اما از طرف مقابل محور تهران-همدان فقط ۵۹ درصد کاهش ترافیک نسبت به میانگین مدت مشابه داشته است. این احتمال مطرح است که انتشار آمارهای تفکیک شده‌ی استانی از سوی وزارت بهداشت، و وجود آمار کم از مبتلایان به کرونا در همدان، باعث این اتفاق و سوق یافتن مسافرت‌ها به همدان شده باشد.

فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت شد؟

نقشه و مسیریاب نشان در بخش دیگر گزارش خود، رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی را در ۸ شهر بزرگ ایران بررسی کرده است. این بررسی شامل گستره‌ی حضور مردم در محل‌هایی مانند بانک، ایستگاه اتوبوس، داروخانه، پمپ‌بنزین، بیمارستان، مساجد، مراکز دولتی محلی، پارک و سوپرمارکت‌ها می‌شود.

گزارش موجود، میزان مراجعه به این مراکز در بازه زمانی ۲۰ اسفندماه تا ۲۰ فروردین را روی نمودار پیاده کرده است و میزان کاهش آن نسبت به میانگین مراجعه بهمن ماه که مردم زندگی عادی خود را داشته‌اند را محاسبه شده است.

بر اساس این اطلاعات، مراجعه به جایگاه‌های سوخت در سراسر ایران، کمترین کاهش را داشته است. در واقع تعداد مراجعه کاربران نشان به پمپ بنزین‌ها تنها ۴۹ درصد کاهش داشته است. از سوی دیگر به علت شیوع بیماری، مراجعه به مساجد ۷۹ درصد کاهش مراجعه داشته‌اند.

همچنین زمانی که صرفا به آمارهای مربوط به تهران توجه کنیم می‌بینیم که مساجد با ۷۸ درصد و ادارات و سازمان‌ها با ۷۷ درصد کاهش مراجعه، خلوت‌ترین نقاط شهر تهران بوده‌اند. اما از سوی مقابل مراکز خدمات درمانی تنها ۴۶ درصد کاهش مراجعه داشته‌اند و شلوغ‌ترین نقاط پایتخت ایران بوده‌اند.

ما تلاش کرده‌ایم تا با بررسی طرح فاصله‌گذاری اجتماعی، موفق بودن یا نبودن آن را با روایت آمار بررسی کنیم. به این شکل تصمیم‌گیران و مردم می‌توانند آگاهی بیشتری از موفق بودن یا نبودن این تصمیمات و همچنین مکان‌های پرخطر و شلوغ‌ داشته باشند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره جزییات این بخش از گزارش می‌توانید این فایل PDF را دانلود کنید. در این فایل، گزارش‌های مربوط به شهرهای تهران، مشهد، اصفهان، کرج، قم، رشت، شیراز و تبریز با جزئیات بیشتری ارائه شده‌اند.

چگونگی تحلیل آمارها

ما در تیم نشان از هفته‌های پایانی سال ۹۸ با شیوع بیماری، بخش زیادی از فعالیت‌های ویژه نوروزی‌ خود رو متوقف کردیم و سعی نمودیم در جهت کمک به شرایط گام برداریم. اولین تلاش ما برای مقابله با بیماری، ارایه‌ی «لایه‌ی آنلاین محل‌های پرتردد» روی نقشه‌ی نشان بود تا افراد بتوانند محل‌های پرخطر و شلوغ را تشخیص دهند.

همان‌طور که می‌دانید، گوگل‌مپس در روزهای گذشته گزارشی از روند رشد یا کاهش تردد در برخی مکان‌ها را برای بیش از ۱۳۰ کشور منتشر کرد که ایران به دلیل تحریم در بین این کشورها جایی نداشت: «به هر حال گزارش گوگل موارد خوبی برای یادگرفتن داشت. در گزارش گوگل روندهای کلی هر کشور در کنار گزارش جزیی و تفکیکی شهر به شهر ارائه شده بود. بر همین اساس ما هم در کنار گزارش کلی سفرهای نوروزی، روندهای مراجعه کاربران به مکان‌های مختلف شهری در این مدت را هم گنجاندیم و البته مثل همیشه سعی کردیم فقط کپی نکنیم، بلکه جزییات و ایده‌های متفاوت‌تری را هم ارائه بدیم.

چگونگی به دست آمدن نتایج

مبدا و مقصد انتخابی کاربر، مهم‌ترین داده‌ای است که در اختیار یک مسیریاب قرار دارد. از سوی دیگر داده‌های مربوط به جستجو، به ما نشان می‌دهد که کاربران بیشتر به دنبال چه مواردی روی نقشه هستند. همچنین ما اخیرا به کاربران امکان داده‌ایم تا مکان‌های پرتردد را گزارش کنند. ترکیب این داده‌‌ها و تحلیل روندها به ما کمک کرد تا اولین نقشه‌ای باشیم که نواحی پرتردد شهر را با داده‌کاوی و مشارکت کاربران‌ خود ارائه می‌کنیم. ضمن آن‌که تنها نقشه‌ای هستیم که این محل‌ها را به صورت آنلاین و هر ساعت به روز می‌کنیم. در گزارش جدید خود نیز خروجی همین سرویس را برای پیدا کردن روند‌ها به کار گرفتیم.

و همچنین گزارش تحلیل داده‌های مربوط به سفرهای بین‌شهری بر اساس تعداد کاربرانی که با نشان در جاده‌ها مسیریابی کردند ارائه شده. این گزارش نکات جالبی را درباره سفرها آشکار می‌کند که بعضی از آن‌ها را در خبرها دیده‌ایم. مطمئنیم افراد خبره می‌توانند جزئیات و نتایج بیشتری را از این گزارش‌ برای تصمیم‌گیری استخراج کنند.

حفظ حریم خصوصی

کاربران جهت استفاده از مسیریاب نشان، نیاز به ارائه‌ی هیچ اطلاعات هویتی ندارند و بدون نیاز به لاگین یا داشتن حساب کاربری می‌توانند از تمام قابلیت‌های نقشه و مسیریاب استفاده کنند. ساختن یک حساب کاربری و ورود به آن، کاملا اختیاری است و صرفا به کاربر کمک می‌کند تا بتواند نقشه را شخصی سازی و اطلاعات مورد نظر خود را برای آینده ذخیره‌سازی کند. با این حال باز هم برای لاگین کاربر را ملزم به ارائه شماره موبایل نکرده‌ایم و کاربر برای ثبت نام صرفا به یک آدرس ایمیل نیاز دارد. نکته مهم‌تر اینکه در مجموع، کمتر از ۱۰ درصد کاربران نشان وارد حساب کاربری می‌شوند و بیش از ۹۰٪ به شکل کاملا ناشناس از سیستم استفاده می‌کنند.