پیامد‌های کروناویروس-۱۹، هفت اقدام فوری

مدتی از شیوع بیماری وحشتناک کرونا در کشور ما می‌گذره و در این مدت تقریبا همگی درگیر فعالیت‌های جدید و یا انجام فعالیت‌های قدیمی به شیوه‌ای جدید بودیم. چندین شب پیش، فکر کنم ۱ مارس، ایمیل مک‌کنزی رو با موضوع مرتبط به کرونا و اثراتش برای کسب‌وکارها روی موبایل دیدم و درجا شروع کردم به خوندن.حقیقتش رو همین اول بگم ته‌ مقاله من تقریبا به هیچ فهم جدیدی نرسیده بودم الی این‌که فهمیدم بحران کرونای لعنتی علاوه بر تراژدی بیمار شدن،احتمال زیاد یک تراژدی اقتصادی رو هم از بابت شرایط بیزینس‌ها پشت سرش داره.
توی این چند روز نهایت سعی خودم رو کردم که تو جاهایی که نقشی دارم این موضوع رو به بقیه هم منتقل کنم و با هم تلاش کنیم برای رسیدن به راه‌کارهایی بهتر برای جلوگیری از شیوع سریع این اپیدمی.در نهایت بعد همه کارهای عجیب و غریب این روزا اونم از توی خونه، دیشب ساعت ۱۲ شب نشستم پای مقاله تا حداقل قسمت‌های مهم اونو برای دوستای خودم که خیلی‌هاشون تو این شرایط دل و دماغ خوندن مقاله مفصل انگلیسی رو ندارن ((مثلا)) ترجمه کنم.
اصل مقاله رو می‌تونین این‌جا پیدا کنین و اگه حالش رو دارین توصیه می‌کنم خود مقاله رو بخونین:‌
https://www.mckinsey.com/business-functions/risk/our-insights/covid-19-implications-for-business

بحران جهانی کروناویروس- ۱۹ در حال حاضر داستانی است با پایانی نامشخص، اما در این میان یک حقیقت قطعی‌ست، پیامد‌های تاسف بار این بیماری بر زندگی انبوهی از انسان‌ها!

شیوع بیماری کرونا در وهله اول یک فاجعه به تمام معنا انسانی است که تا الان زندگی صدها هزار نفر از مردم دنیا را تحت تاثیر قرار داده. این بیماری اثرات مخرب فراوانی را نیز بر اقتصاد داشته است. با وجود این‌که به دلیل گسترش کرونا به نظر می‌رسد خیلی از نگرش‌ها و پیش‌بینی‌ها فعلی دچار تغییرات زیادی می‌شوند باز هم ارزشمند است که نگاهی به اثرات این متغیر مهم بر تحولات فضای کسب و کار داشته باشیم.

راجع به شیوع این بیماری چه می دانیم

کروناویروس- ۱۹در هفته منتهی به بیست و چهارم فوریه از نقطه بحرانی گسترش خودش عبور کرد. با اعلام گزارش مثبت بودن موارد ابتلا در ۵۴ کشور دنیا، برای اولین بار تعداد موارد اثبات شده در خارج از کشور چین به عددی بیشتر از موارد تشخیص داده شده در خود چین رسید. در حال حاضر شیوع بیماری پیرامون چهار کانون اصلی متمرکز می باشد:

چین،آسیای شرقی(کره و ژاپن)، خاورمیانه (ایران) ، اروپای غربی (ایتالیا)

در مجموع کشورهایی که در حال حاضر بیشترین سطح درگیری با این بیماری را دارند حدود ۴۰ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل می دهند. جابجایی روزمره افراد و تماس های بین‌فردی در این کانون‌های انتشار باعث می‌شود که کنترل اپیدمی کرونا زیاد امکان‌پذیر نباشد. در حالی که با انجام تدابیری فوق العاده در زمینه سلامت و بهداشت عمومی، شرایط در کشور چین به پایداری نسبی رسیده است موارد جدیدی از ابتلا در جاهای مختلف دنیا مثل برزیل در امریکای لاتین، ایالات متحده امریکا و افریقا مشاهده شده است. در شرایطی که مطمئن هستیم آینده مشخص و قطعی‌ای در خصوص این بیماری وجود ندارد به احتمال فراوان کشورهایی که در کانون‌های چها‌گانه انتقال بحرانی بیماری قرار دارند شاهد رشد موارد گزارش شده خواهند بود و چه بسا شرایط بغرنج جدیدی نیز به‌وجود آید. ممکن است شرایط به سمتی متمایل شود که باور امکان کنترل بیماری در مردم جوامع کمرنگ شده و اعتماد عمومی به‌ صورت فرسایشی کاهش یابد. این اثرات اجتماعی می‌تواند با محدودیتهای وضع شده برای مسافرت و تشکیل اجتماعات گروهی شکل حادتری نیز پیدا کند. به احتمال فراوان چین اولین کشور با شرایطی بهبود یافته خواهد بود، در حالی که اثرات جهانی تا مدت بیشتری باقی خواهد ماند. این انتظار وجود دارد که رشد اقتصادی دنیا در سال ۲۰۲۰ دچار افت محسوس گردد. در ادامه به بررسی سناریوهای احتمالی از لحاظ اثرات اقتصادی و شرایط بهبود این اوضاع خواهیم پرداخت. هم‌چنین سعی می‌کنیم تا با توجه به بهترین الگوهای حاضر درک مناسبی را برای مسیریابی در طول این راه بدون قطعیت پراز تغییر در اختیار رهبران کسب و کار قرار دهیم.

اثرات اقتصادی

در سناریوی اصلی، ما فرض را بر این باور قرار می دهیم که کرونا هم‌چنان در کانون‌های چهارگانه فعلی گسترش پیدا کرده و حتی منجر به سرایت بیماری به مناطق جدیدتری نیز ‌می‌گردد. با این فرض احتمالا شاهد کاهش حدود ۰.۳ تا ۰.۷ در رشد GDP جهانی برای سال ۲۰۲۰ خواهیم بود.در حالی که چین به سوی ترمیم آسیب‌های اقتصادی خود حرکت می‌کند، به نظر می‌رسد می‌تواند در نیمه سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ به ترمیم تقریبا کامل اقتصاد خود دست یابد. این در حالی است که در بقیه مناطق دنیا سایر کشورها هم‌چنان با افزایش تعداد موارد ابتلا روبرو خواهند بود.با توجه به این قضیه ممکن است محدودیت‌هایی برای جابجایی افراد، جهت جلوگیری از گسترش و یا کند کردن روند شیوع بیماری اعمال گردند که این موضوع مطمئناً باعث کاهش چشمگیر تقاضا خواهد بود.این کاهش در تقاضا موجب پایین آمدن رشد اقتصاد جهانی در تمامی سه ماهه دوم و اوایل سوم ماهه سوم خواهد شد. ترمیم این تقاضای از دست رفته بستگی مستقیم به کند شدن سرعت رشد این اپیدمی خواهد داشت. پیش‌بینی می‌شود که موثرترین دلیل این کند شدن، تغییرات فصلی باشد. پدیده‌ای نظیر آنچه در مورد آنفولانزا در نیم‌کره شمالی با تغییر فصل به سمت فصول گرم سال تجربه کردیم. احتمال دیگر این است که در آینده با پایین بودن شدید درصد مرگ‌و‌میر حاصل از بیماری نسبت به وضعیت فعلی تقاضا زودتر به سمت سطح نرمال بازگشت یابد.کسب و کار ها برای ادامه فعالیت‌های خود باید ۳ سناریو را به عنوان حالت های پیش‌رو در نظر داشته باشند:

• سناریوی اول،ترمیم سریع(بعیدترین حالت ممکن): در این حالت شیوع فوق‌العاده سریع بیماری کنترل می‌شود و اکثر اثرات مخرب اقتصادی تنها به سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ محدود می‌گردند.
• سناریوی دوم، کند شدن رشد جهانی(سناریو اصلی): در این سناریو شاهد پایداری شیوع پیچیده بیماری و کند شدن رشد اقتصادی جهان در سال ۲۰۲۰ خواهیم بود.
• سناریو سوم، فرا‌گیری بین‌المللی و رکود اقتصادی (حالت بدبینانه): در سناریوی سوم سرعت شیوع بیماری جهش چشمگیری خواهد داشت،کانون‌های بحران جدیدی تشکیل خواهد شد و جهان شاهد یک بحران اقتصادی دیگر خواهد بود.

در حال‌حاضر مناطقی که افزایش سریع موارد ابتلا به طرز چشم‌گیری در آن‌ها اتفاق نیفتاده است مانند کشور امریکا توان بالقوه زیادی برای کنترل شیوع این بیماری در جامعه خود دارند.افزایش آگاهی‌های جامعه نسبت به ویروس و زمان بیشتر برای آمادگی‌های لازم، ممکن است به این مناطق برای کنترل گسترش بیماری کمک نماید. اگرچه کشورهایی ضعیف از نظر زیرساخت های بهداشت و سلامت می‌توانند شاهد شیوع بیشتری از بیماری باشند. به طور کلی تقاضای کمتر جهانی در سال ۲۰۲۰، باعث ‌می‌گردد رشد اقتصادی به طور میانگین در حد ۲ درصد کاهش یابد. با اوضاع توضیح داده شده تا این‌جا، جای تعجب نیست که بخش‌های مختلف کسب‌وکار درجات تاثیرپذیری مختلفی را در طی این بحران تجربه نمایند.صنایعی مانند هواپیمایی،رستوران داری و گردشگری شاهد از دست دادن تقاضا خواهد بود. کاهشی که به میزان خیلی زیادی غیرقابل جبران است. بقیه حوزه‌های کسب و کار نیز احتمالاً با تقاضاهایی به تأخیر افتاده مواجه خواهند شد، مثلاً در زمینه کالاهای مصرفی ممکن است مشتریان هزینه‌کردهای غیر‌ضروری خود را به خاطر ترس از بحران هم‌گیر جاری حذف نمایند اما در آینده با کاهش این اضطراب نسبت به خرید آن کالاها اقدام کنند.به‌وجود آمدن این شوک‌ها در تقاضا باعث می‌شود تا اقتصاد‌هایی که قادر به کنترل ویروس نباشند کاهش معناداری را در رشد اقتصادی سالانه خود تجربه نمایند. مسلماً حوزه هایی از کسب و کار مثل هواپیمایی اثرات منفی سنگینی را تجربه خواهند کرد. اگر برای بررسی بیشتر سناریو بدبینانه‌ترین حالت ممکن را در نظر بگیریم، بیماری با رشدی خارج از کنترل در کانون‌های فعلی و تشکیل کانون‌های پیچیده جدید در جوامع پایدار فعلی مثل امریکای شمال، امریکای جنوبی و افریقا گسترش خواهد یافت.این سناریو با فرض بر این است که این ویروس برخلاف ویروس آنفولانزا رفتاری متناسب با تغییرات فصلی نداشته و با شروع فصول گرم در نیمکره شمالی نیز به گسترش سریع خود ادامه دهد. بدیهی است در این حالت جامعه جهانی رکود اقتصادی جدیدی را تجربه خواهد نمود. در هر دو حالت سناریو اصلی و سناریو بدبینانه کسب و کار‌ها علاوه بر چالش‌های شکل گرفته در زمینه تقاضا، با مخاطراتی در زمینه زنجیره تامین کالا نیز مواجه خواهند شد. شاید بیماری کرونا در این میان به عنوان شتاب‌دهنده‌ای برای اخذ تصمیمات استراتژیک در زمینه تغییرات سیاست‌گذاری بلندمدت در زنجیره‌های تامین تولید عمل نماید، تغییراتی که در شرایط عادی به تعویق انداخته می‌شوند.

شرکت ها بر روی چه موضوعاتی می‌باید تمرکز کنند

۷ موضوعی که برای کسب و کارها در حوزه‌های مختلف می تواند مفید باشد

• از کارمندان خود مراقبت نمایید
  بحران کروناویروس-۱۹ به لحاظ روحی چالش بزرگی برای بسیاری از مردم به‌شمار می‌رود و زندگی روزمره افراد را به طور بی‌سابقه‌ای تحت تاثیر قرار داده.برای یک کسب و کار،طبق معمول همیشه،انجام بیزینس در هر شرایطی انتخاب نبوده و حفظ پایداری آن یک الزام است. پشتیبانی از کارمندان در طی این بحران را می‌توان با طراحی و اجرای برنامه‌های حمایتی بر اساس راهنماها و سیاست‌های متناسب با شرایط بومی آغاز کرد.در حال حاضر برخی از شرکت‌ها با الگوبرداری از اقدامات سایر کمپانی‌ها به دنبال اجرای سیاست‌هایی تاثیر‌گذار در حمایت از نیروهای خود هستند. بسیار مهم است که رهبران به صورت مستقیم، اختصاصی و مداوم با کارمندان خود تعامل داشته باشند.
• تشکیل تیم مقابله ویژه با کوروناویروس
  شرکت‌ها می‌بایست برای رهبری تلاش‌های جمعی و کمک به پیش‌برد فرآیند‌ها، توسط مدیرعامل و با مشارکت اعضایی ازهمه قسمت‌های سازمان برای ساماندهی شوند.در این بین ممکن است مواقع بسیاری پیش بیاید که اعضای این تیم از قالب مسئولیت‌ها و نقش‌های عادی خود خارج شده و بیشتر زمان را به موضوعات مرتبط با بحران اختصاص دهند. تعدادی از این روال‌های کاری برای اکثر شرکت‌ها یکسان خواهد بود: ۱) حفظ سلامت، رفاه و توانایی پرسنل در انجام وظایف ۲) کنترل شرایط مالی و برنامه‌ریزی برای مواجه شدن با چا‌لش‌های احتمالی ۳) مانیتور کردن وضعیت زنجیره تامین، پاسخ دهی سریع و انعطاف درازمدت 4) طرح ریزی مناسب برای فرایندهای بازاریابی و فروش با توجه به شوک‌های تقاضا ۵) هماهنگی و تعامل با سازمان‌‌ها و مجموعه‌های مرتبط. در طی این بحران تیم‌های زیرمجموعه تیم اصلی می‌باید علاوه بر هدف‌های هفتگی، اهداف مشخصی را برای ۴۸ ساعت آینده نیز معین نموده و به صورت مستمر نسبت به به‌روزرسانی این اهداف اقدام کنند. تمام این هدف‌گذاری‌ها بر اساس سناریوی اصلی مورد تایید سازمان انجام می‌‌شود.لازم است تیم مقابله با بحران از طریق به‌کارگیری دستورالعمل‌های ساده و انضباط اجرایی روشن بر روی تصمیمات و نتایج متمرکز باشد تا بتواند از تشکیل جلسات مکرر و وقت‌ تلف‌کن، بدون خروجی جلوگیری نماید.
• اطمینان حاصل نمایید که نقدینگی موجود برای عبور شرکت شما از این طوفان کافی است
  هر کسب و کاری نیاز دارد تا سناریوی پیش پای خود را با توجه به زمینه فعالیت خودش تعریف نماید. اعداد ورودی برای تحلیل شرایط می‌باید با در نظر گرفتن متغیرهای حیاتی تاثیرگذار بر روی درآمد و هزینه تعریف شوند. شرکت‌ها باید شرایط مالی پیش‌روی خود را در طی سناریو مثل جریان نقدینگی و تراز حساب ها مدل سازی نمایند و نیز نسبت به شناسایی عواملی که ممکن است تاثیر عمده‌ای بر روی نقدینگی جاری و آتی شرکت داشته باشند اقدام کنند. با توجه به هر عامل کلیدی شرکت باید روش‌های مواجهه با آن را برای حفظ وضعیت ثبات سازمانی در طی هر سناریو تعریف نماید.
• پایدار سازی زنجیره تامین
  شرکت ها با در نظر گرفتن وضعیت تامین کنندگان در این بحران اخیر تمهیدات لازم را می‌بایست بیاندیشند. در وضعیت فعلی بسیاری از تامین کنندگان چینی با پشت سر گذاشتن بحران در حال بازگشت به توان تولید سابق خود هستند.شرکت‌ها در خصوص زنجیره تامین باید تمامی جوانب لازم اعم ازوضعیت ثبات خود تامین کننده، شرایط و محدودیت‌های حمل‌و‌نقل، مقررات و حالتهای مختلف قرار داد و ...را با توجه به سناریو‌های پیش‌رو در نظر داشته باشند تا بتوانند انعطاف لازم در حالت های شوک مثبت و منفی تقاضا را پوشش دهند.برخی از این تمهیدات مواردی هستند که در شرایط عادی، بدون بحران اخیر کرونا نیز می‌باید به منظور اطمینان از انعطاف پذیری تولید لحاظ می‌گردیدند.
• ارتباط نزدیک خود را با مشتریانتان تقویت نمایید
  شرکت هایی که از طوفان مشکلات به سلامت عبور می‌نمایند معمولاً موفقیت خود را مدیون سرمایه‌گذاری بر روی بخش‌ درست مشتریان محوری و پیش‌بینی رفتار ایشان هستند. با نگاه کردن به مثال کشور چین درمی‌یابیم که در طی این مدت با وجود افت چشمگیر تقاضا، هیچ‌گاه این عدد به طور کامل به صفر نرسیده است. مردم به صورت روز افزونی اقدام به خرید آنلاین تمامی اقلام کالایی از محصولات مصرفی تا مواد غذایی کرده‌اند. پس به‌نظر می‌رسد کمپانی‌‌ها باید نسبت به سرمایه‌گذاری برای حضور در فضای دیجیتال جهت ارائه خدمات و فروش الکترونیک محصولات خود با نگاه تنوع بخشیدن به کانال‌های توزیع اقدام نمایند. نباید فراموش کنیم که رو آوردن به فضای کسب و کار آنلاین باید با اطمینان از کیفیت ارائه محصولات بر روی این فضا صورت گیرد. به احتمال فراوان عادات رفتاری جدید مشتریان که در طی این بحران شکل گرفته به راحتی به حالت قبل از شیوع بیماری کرونا بازگشت پیدا نخواهد کرد.
• برنامه‌ها را تمرین کنید
  بسیاری از تیم های برتر تا موقعی که در یک بحران جدی قرار نگیرند زمانی را برای درک شرایط برنامه‌ریزی در هنگام بروز مشکلات اساسی اختصاص نمی دهند و وقتی هم که به فکر این کار می‌افتند دیگر برای انجام جلسات هم‌اندیشی و شبیه سازی مشکلات بسیار دیر شده است. شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از شبیه‌‌سازی شرایط، نسبت به تعریف و ارزیابی پروتکل‌های اجرایی خود در فازهای مختلف جواب‌گویی به بحران اطمینان حاصل نمایند. این مدل‌های شبیه‌سازی شده باید مواردی مثل مدیران دارای اختیار برای تصمیم‌گیری نهایی را مشخص نماید، اطمینان حاصل کند که نقش و مسئولیت هر عضو از تیم‌های کلیدی شرکت شفاف و روشن است، موانعی که موجب به تأخیر افتادن پاسخ‌گویی مناسب به شرایط می‌شوند را شناسایی نماید و در پایان اطمینان پیدا کند که در هنگام وقوع بحران فعالیت‌هایی که باید برای پیش‌برد برنامه‌های از پیش تعیین شده انجام شود به صورت کامل توسط همه اعضای درگیر درک گردیده و منابع مورد نیاز این شرایط به صورت آماده در دسترس قرار دارد.
• اهداف خود را آشکارا به همه نشان دهید
  توان شرکت‌ها ناشی از قدرت جوامعی است که در آن عضو هستند. شرکت‌ها نیاز دارد تا به بقیه بازیگران آن جامعه نشان دهند چگونه از تلاش‌های ایشان حمایت می‌کنند. این حمایت‌ها می‌توانند با کمک های مالی، در اختیار قرار دادن سخت افزار و تجهیزات لازم یا حتی توان تخصصی نیروهای سازمان باشد. به عنوان مثالی در این زمینه می‌توان به شرکت‌هایی اشاره کرد که در بحران جاری خطوط تولید خود را به تولید ماسک‌ها و لباس های پزشکی ویژه اختصاص داده‌اند.

بحران جهانی کروناویروس- ۱۹ در حال حاضر داستانی است با پایانی نامشخص، اما در این میان یک حقیقت قطعی است و آن تاثیرات تاسف بار این بیماری بر زندگی انبوهی از انسان‌ها است. به همین دلیل ضروری است که شرکت‌ها هر چه سریع‌تر برای محافظت از منابع انسانی خوداقدام نمایند، چالش‌ها و ریسک‌های کسب و کار خود را شناسایی کنند و نسبت به تلاش هر چه بیش‌تر برای کاهش شیوع این بیماری از هر روشی که می‌دادند و می‌توانند اقدام نمایند.