شیوه‌های سرمایه‌گذاری در استارت آپ‌ها

یکی از ارکان مهم راه‌اندازی یک کسب‌وکار، سرمایه‌ است. تلاش هر کسب‌وکاری رسیدن به سوددهی است که با افزایش سرمایه و کاهش هزینه‌ها امکان‌پذیر خواهد بود. انواع مختلفی از سرمایه‌گذاری در دنیا وجود دارد. اما بعضی از آنها برای استارت‌آپ‌ها معمول‌ترند. برای سرمایه‌گذاری روی استارت آپ‌ها‌، عوامل زیادی سنجیده می‌شوند تا سرمایه‌گذاران از سوددهی آنها مطمئن شوند. اما گاهی این استارت آپ‌ها شکست می‌خورند و بازگشت سرمایه اتفاق نخواهد افتاد. با این‌حال سرمایه‌گذارانی وجود دارند که به آنها سرمایه‌گذار خطرپذیر (Venture Capital) می‌گویند.

سرمایه‌گذاران خطرپذیر افراد متخصص و با تجربه‌ای هستند که پول‌های جمع‌آوری‌شده از سوی سرمایه‌گذاران را همراه با کمک‌های مدیریتی خود، در اختیار شرکت‌های جوان و دارای توان بالقوه برای رشد و توسعه قرار می‌دهند که منبع مهمی برای شرکت‌های نوپاست؛ زیرا این شرکت‌ها به خاطر تاریخچه کوتاه فعالیتشان، امکان تأمین مالی از طریق منابع سنتی مثل بانک‌ها و بازار سرمایه را ندارند. دسته دیگری از سرمایه‌گذاران نیز وجود دارند که برخلاف سرمایه‌گذار خطرپذیر، معمولا در مدیریت استارت آپ دخالت نمی‌کنند و فقط سرمایه مالی مورد نیاز را تامین خواهند کرد. به این دسته از سرمایه‌گذاران، فرشته سرمایه‌گذار (Angel investor) می‌گویند.

در ادامه به معرفی چند مدل معمول سرمایه‌گذاری برای کسب‌وکارهای نوپا می‌پردازیم:

1) خودراه‌اندازی (bootstrap): همان‌طور که از اسم این مدل سرمایه‌گذاری پیداست، صاحب کسب‌وکار تامین‌کننده سرمایه خواهد بود و قرار است با هزینه شخصی استارت آپ را راه بیندازد. مزیت این روش حاشیه سود بالای آن و عدم تقسیم سهام خواهد بود، اما برای استارت آپ‌هایی که هزینه راه‌اندازی بالایی دارند و از تیم جوانی تشکیل شده‌اند معمولا راه مناسبی برای تامین سرمایه نیست.

2) سرمایه‌گذاری سهامی: خود از انواع مختلفی تشکیل شده است. عموما به هر نوع سرمایه‌گذاری که در ازای دریافت پول بخشی از سهام یک کسب‌وکار دریافت می‌شود، کسب‌وکار سهامی می‌گویند. انواع مختلف این نوع سرمایه‌گذاری به شرح زیر است:

تامین مالی کوچک (seed): در این مدل سرمایه اندکی به استارت آپ تزریق می‌شود تا بتواند به مرحله معرفی یا توسعه برسد و سرمایه‌های بیشتری را جذب کند. این مدل تامین مالی معمولا از طرف سرمایه‌گذاران کوچک یا دوستان و آشنایان صورت می‌پذیرد و درصد کمی از سهام به سرمایه‌گذار داده خواهد شد. مشکل این مدل این است که شاید سرمایه مورد نیاز با یک سرمایه‌گذار تامین نشود و تیم ناچار به جذب چند سرمایه‌گذار شود.

تامین مالی بزرگ که خود از مراحل مختلف تشکیل می‌شود:

سری A: به بخش اول سهام که به سرمایه‌گذاران در مرحله اول اعطا شده است، گفته می‌شود. این میزان از سرمایه‌گذاری حدود هشت تا 20 میلیارد تومان (دو تا پنج میلیون دلار) و در قبال 20 تا 40 درصد از سهام خواهد بود که به‌منظور حمایت از یک شرکت برای ساخت مراحل اولیه کسب‌وکار است. از آنجا که این مرحله نیاز به پول نقد قابل توجهی دارد، سرمایه‌گذاران معمولا از فرشته‌های سرمایه‌گذار یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر (وی سی VC) حرفه‌ای هستند که مشخصا در این قسمت از سرمایه‌گذاری وارد می‌شوند.

سری B : به معنای سرمایه‌گذاری مرحله دوم است و زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت به منزلگاه‌های کسب‌وکاری قطعی خود دست یافته باشد و فعالیت آن به‌عنوان یک شرکت تثبیت شده جریان داشته باشد. سرمایه‌گذاران در این قسمت، امکانات دیگری از جمله شبکه مرتبط با کسب‌وکار و مربیگری را نیز فراهم می‌کنند که عملا توسط سرمایه‌گذاران در بخش‌های قبلی ممکن نبوده است.

سری C : یک شرکت رشد یافته هم می‌تواند همچنان برای رسیدن به اهداف پیش‌رو اقدام به جذب سرمایه کند.

3) سرمایه‌گذاری وامی: تامین مالی وام روشی قابل اطمینان برای سرمایه‌گذاران است که با اختصاص منابع مالی به استارت‌آپ، صرف‌نظر از سود یا زیان پس از مدتی پول خود را دریافت خواهند کرد. معمول‌ترین‌ روش‌های آن وام ریسک‌پذیر‌، وام دارایی و وام SBA است.

این مقاله در روزنامه جام‌جم: http://jjo.ir/icvrtbeo