منتور و منتورینگ در زیست‌بوم استارت‌آپ

یکی دیگر از اجزای اکوسیستم استارت‌آپی که در شکل‌گیری و رشد استارت‌آپ‌ها نقش بسزایی ایفا می‌کند منتور (mentor) است. معادل فارسی منتور را می‌توان مرشد یا پیر دانست که تجربیات خود را در اختیار مریدان جوان می‌گذارد و آنها را در راهی تازه هدایت می‌کند تا به نتیجه دلخواهشان برسند. در حقیقت منتور شخص باتجربه، آگاه و حرفه‌ای است که تجربه زیسته خود را در اختیار افراد کم‌تجربه منتی (Mentee) می‌گذارد تا رشد سریع‌تری داشته باشند.

کتی کرام (Kathy E. Kram) از برجسته‌ترین پژوهشگران حوزه روان‌شناسی سازمانی و استاد رشته مدیریت و رفتار سازمانی دانشگاه بوستون است.
وی در دهه‌80 میلادی با تمرکز بر حوزه منتورینگ، کارکردهای آن را به دودسته حرفه‌ای ـ شغلی و روانی ـ اجتماعی تقسیم کرد. بعدها در توسعه این مدل چهارکارکرد تقلید و پیروی‌کردن، جرات و شهامت‌دادن، مشاوره‌دادن و دوست‌بودن در دسته کارکردهای روانی ـ اجتماعی و آموزش‌دادن، مشورت‌دادن، حمایت‌کردن و حفاظت‌کردن در دسته کارکردهای حرفه‌ای ـ شغلی قرار گرفتند.

منتورینگ می‌تواند در هر سطحی (تحصیلی، نوجوانی، رفتاری یا کاری)‌ و در هر سنی (مثلا فردی جوان در حوزه فناوری منتور یک فرد میانسال باشد) اتفاق بیفتد. این فرآیند طولانی‌مدت و برمبنای اعتماد و احترام است و کمک می‌کند به مرور انتقال تجربه صورت گیرد (شبیه ساختار اوستاکار شدن!). باتوجه به آنچه گفته شد یک منتور کسب‌وکار تلاش می‌کند مهارت‌های فردی و کاری منتی‌هایش را افزایش دهد و به عنوان الگوی حرفه‌ای آنها عمل کند. منتورینگ می‌تواند رسمی یا غیررسمی باشد. در منتورینگ رسمی یک سازمان یا شتاب‌دهنده مسبب آشنایی تیم‌های استارت‌آپی با منتورهاست و روابط براساس چارچوب‌های از پیش تعیین‌شده‌ای هستند. در مدل غیررسمی اما روابط راحت‌تر و صمیمی‌تر خواهد بود. ممکن است یک منتور از اقوام یا آشنایان باشد یا یکی از استادان دوران تحصیل یا حتی یک کاسب باتجربه در حوزه خاص. چیزی که اهمیت دارد تجربه واقعی، کمک به بهبود کسب‌وکار برای درآمدزایی و اطلاعات سودمند است. ممکن است یک کسب‌وکار به چند منتور برای رشد خود احتیاج داشته باشد. مزیت‌های بهره‌مندی از راهنمایی‌های منتورها در کسب‌وکار، در درجه اول چشم‌انداز وسیع و درک درست آنها از بازار است. منتورها خودشان روزی در جایگاه افراد کم‌تجربه دست به شروع کاری زده‌اند و اکوسیستم را بخوبی می‌شناسند و تلاش خواهند کرد این شناخت را به کسب‌وکارهای جوان‌تر منتقل کنند. همچنین منتورها شبکه‌ای از کارآفرینان و سرمایه‌گذاران را می‌شناسند که برای تیم‌ها بسیار سودمند است. در نهایت مهم‌ترین وظیفه منتورها گوشزدکردن اشتباهات و هدایت تیم‌ها برای رسیدن به راه‌حل‌های مورد نیاز توسعه اهداف است.

منتورینگ معمولا خدمت با هزینه‌ای است زیرا مستلزم صرف وقت افراد متخصص است و معمولا آنها را برای مدت طولانی درگیر خود می‌کند. البته معمولا در شتاب‌دهنده‌ها منتورینگ به صورت رایگان ارائه می‌شود. بهره‌مندی از منتورینگ می‌تواند در هر مرحله از زندگی مفید باشد و به رشد سریع‌تر با تخصیص کمتر منابع منجر شود.

این مطلب در روزنامه جام‌جم: http://jjo.ir/iuzbjhpd