استارت‌آپ‌های مالی چگونه می‌توانند به مدیریت بحران‌ها و بلایای طبیعی کمک کنند؟

تأمین مالی جمعی، بهره‌برداری حداکثری از مشارکت مردم

سال 97 و اوایل سال 98 برای ما دو اتفاق بزرگ را به همراه داشت، سال 97 کشورمان درگیر زلزله‌های سریالی بود، زلزله‌های کوچک و بزرگی که از سرپل ذهاب و کرمانشاه آغاز شد و خیلی دیگر از شهرها و استان‌ها را دستخوش زمین‌لرزه کرد. ابتدای سال جاری هم، شاهد سیل سریالی بودیم، سیلی که از گلستان شروع شد و حدود 20 استان کشورمان را درگیر خود کرد. سوال اینجاست که استارت‌آپ‌‌ها برای مدیریت این بحران‌ها هم راه‌حل تازه‌ای دارند؟

کشور ما در سال‌های گذشته هم تجربه‌هایی مانند سیل، طوفان زمین‌لرزه و سایر بلایای طبیعی داشته است، اما این دو رویداد را از دو جهت می‌توان با رویدادهای مشابه قبلی متفاوت دانست، اولاً وسعت و شدت این دو اتفاق زیاد بود، در هر دو خیلی از مردم ما درگیر اتفاقات بودند، اتفاقاتی که شدت زیادی هم داشت و ویرانی‌های بسیاری به همراه داشت.

حضور حداکثری مردم برای کمک به بحران ها، تهدید یا فرصت؟

اما تفاوت دوم، مشارکت بسیار زیاد مردمی برای جبران خسارت‌ها و کمک به بلا دیدگان بود. به شکلی که شاهد بودیم که در زلزله کرمانشاه بسیاری از مردم با ماشین‌های شخصی برای انتقال کمک‌ها عازم مناطق زلزله‌زده شده بودند. این پدیده در همین سیل چند روز گذشته هم تکرار شد، البته با شدت کمتر. این رویداد در نوع خود بی‌سابقه بود، در اتفاقات گذشته چنین حضوری و مشارکتی را از مردم سراغ نداشتیم و همین دلیلی شد تا این مشارکت‌ها سوژه بسیاری از رسانه‌ها باشد و عکس‌های مختلف مربوط به آن در فضای مجازی دست به دست شود.

مشارکت مردمی در بلاهای طبیعی می‌تواند فرصت‌ها و تهدیدهایی برای مدیریت بحران داشته باشد. فرصت‌ها و تهدیدهایی که اگر خوب شناسایی و مدیریت شود، می‌تواند کمک به سزایی به عبور از بحران‌ها داشته باشد و اگر نه، خود می‌تواند به‌عنوان یک بحران ظهور کند.

راه‌های مواصلاتیِ مسدود شده، حضور مردم عادی در مکان‌های خطرناک مستعد سیل‌ها یا زلزله‌های مجدد، تأمین نامتوازن مواد موردنیاز که باعث شد برخی مواد هدر رود و برخی دیگر از مواد همچنان کمیاب باشد، استفاده بیش‌ازحد برخی از افراد خسارت‌دیده از امکانات و محروم ماندن برخی دیگر از مردم، مثلاً برخی خانواده‌ها بدون کانکس بودند و برخی دوتا داشتند! این موارد تنها برخی از معضلاتی است که البته در زلزله کرمانشاه بیش از سیل خودنمایی می‌کرد.

ماجرا از این ‌قرار بود، افراد و گروه‌های مختلف برای رساندن کمک‌های خود و اطرافیانشان راهی مناطق شده بودند، این افراد تصور درست و کاملی در رابطه با نیازهای مردم نداشتند و این برآورد اشتباه باعث شده بود تا مشکلات مختلفی در توزیع امکانات صورت پذیرد، البته حضور بیش‌ازحد مردم نیز خود مشکلی دیگر بود، راه‌های مواصلاتی مسدود شده بود و در شلوغی مردم، عده‌ای سودجو نیز با حضور در مناطق خسارت دیده، باقی‌مانده سرمایه‌های مردم را به غارت می‌بردند.

مشکل دیگر که وجود داشت این بود که مردم، برای توزیع امکانات با هم هماهنگ نبودند، پس یک منطقه انبار مواد غذایی و امثال آن می‌شد و در منطقه دیگر مواد غذایی نایاب بود!

کیوا، یک استارت‌آپ‌ مالی برای استفاده از مشارکت مردمی

امروزه وب2 امکاناتی را مهیا

با قرض دادن مبلغی به کوچکی ۲۵دلار‌ روی کیوا، هر‌کسی می‌تواند به یک نفر کمک کند تا کسب‌وکاری را آغاز کرده یا توسعه دهد، به مدرسه برود، به انرژی‌های پاک دسترسی داشته باشد یا توانمندی‌هایش را شکوفا کند. هر یک دلاری که به‌صورت وام در کیوا می‌گذارید، برای اعطای وام استفاده می‌شود. کیوا هزینه‌ها را از طریق کمک‌های مالی اختیاری و حمایت‌های حامیان مالی و اسپانسرها پوشش می‌دهد.

این‌گونه استارت‌آپ‌‌ها می‌توانند در مواقع بحران مشکلات اساسی و حادی را حل کنند، به‌خوبی نیازها را شناسایی می‌کنند و به مردم عرضه می‌نمایند و مردم می‌توانند به صورتی کاملاً شفاف پولشان را برای هر موضوعی که بخواهند هزینه کنند و از طرف دیگر همواره گزارش‌هایی را از پیشبرد پروژه‌ها دریافت می‌کنند. این روال شفاف و گزارش‌های دقیق به اعتماد مردمی کمک به سزایی می‌کند.

تامین مالی جمعی راه را برای مشارکت شفاف مردم باز می‌کند

وقتی مردم برای کمک به زلزله‌زدگان خودشان راهی مناطق زلزله‌زده می‌شوند بدان معناست که می‌خواهند بدانند پولشان کجا هزینه می‌شود و به چه نتیجه‌ای می‌رسد، این امکان در سازوکارها و روش‌های سنتی خیریه امکان‌پذیر نبود، اما امروزه با استفاده از وب2 و پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی می‌توان این شفافیت را برای مردم به ارمغان آورد. از طرف دیگر چنین پلتفرم‌هایی می‌توانند نیازها و حمایت‌های مردمی را هدایت و منظم کند، دیگر یک نیازمند از چهار ارگان برای یک موضوع مشخص کمک مالی دریافت نخواهد کرد، چرا که نیاز او قبلاً در یک پلتفرم ثبت شده و وضعیتش مشخص است.کرده است تا از طریق آن‌ها بتوان مشارکت‌های مختلف مردمی را جذب، هدایت و به بهترین شکل توزیع نمود؛ در دنیا استارت‌آپ‌‌های مختلفی وجود دارند که موفقیت آن‌ها از طرفی در شناسایی موارد نیاز مردمی و از طرف دیگر جذب حمایت‌های مردمی برای آن نیازهاست.

پلتفرم‌های کراودفاندینگ یا همان تأمین مالی جمعی که در حوزه خیریه فعال هستند از طرفی با تأمین شفافیت برای حامیان و خیرین اعتماد را به ارمغان می‌آورند و از طرف دیگر امکان سوءاستفاده افراد را نیز از بین می‌برد و ثبت منظم آن‌ها کمک می‌کند تا منابع در جای موردنیاز هزینه شود. و این یعنی استفاده مناسب از ظرفیت مشارکت‌های مردمی تا بتوان تهدیدهایی همچون حضور بیش‌ازحد مردم در صحنه، هدر رفت امکانات را به فرصت تبدیل کرد و از آن‌ها به بهترین شکل برای حل مشکلات مردمی بهره برد.

برای مثال می‌توان به استارت‌آپ‌ کیوا اشاره کرد، کیوا یک استارت‌آپ‌ مالی است که در حوزه کمک به محرومین فعالیت می‌کند، در سال ۲۰۰۵ تأسیس ‌شده و دفتر مرکزی آن در سانفرانسیسکو قرار دارد. مأموریت کیوا، متصل کردن افراد از طریق اعطای وام به‌منظور کاهش فقر بوده و از افرادی که در پی ایجاد آینده‌ای بهتر برای خود، خانواده و اجتماعشان هستند، حمایت می‌کند.

با قرض دادن مبلغی به کوچکی ۲۵دلار‌ روی کیوا، هر‌کسی می‌تواند به یک نفر کمک کند تا کسب‌وکاری را آغاز کرده یا توسعه دهد، به مدرسه برود، به انرژی‌های پاک دسترسی داشته باشد یا توانمندی‌هایش را شکوفا کند. هر یک دلاری که به‌صورت وام در کیوا می‌گذارید، برای اعطای وام استفاده می‌شود. کیوا هزینه‌ها را از طریق کمک‌های مالی اختیاری و حمایت‌های حامیان مالی و اسپانسرها پوشش می‌دهد.

این‌گونه استارت‌آپ‌‌ها می‌توانند در مواقع بحران مشکلات اساسی و حادی را حل کنند، به‌خوبی نیازها را شناسایی می‌کنند و به مردم عرضه می‌نمایند و مردم می‌توانند به صورتی کاملاً شفاف پولشان را برای هر موضوعی که بخواهند هزینه کنند و از طرف دیگر همواره گزارش‌هایی را از پیشبرد پروژه‌ها دریافت می‌کنند. این روال شفاف و گزارش‌های دقیق به اعتماد مردمی کمک به سزایی می‌کند.

تامین مالی جمعی راه را برای مشارکت شفاف مردم باز می‌کند

وقتی مردم برای کمک به زلزله‌زدگان خودشان راهی مناطق زلزله‌زده می‌شوند بدان معناست که می‌خواهند بدانند پولشان کجا هزینه می‌شود و به چه نتیجه‌ای می‌رسد، این امکان در سازوکارها و روش‌های سنتی خیریه امکان‌پذیر نبود، اما امروزه با استفاده از وب2 و پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی می‌توان این شفافیت را برای مردم به ارمغان آورد. از طرف دیگر چنین پلتفرم‌هایی می‌توانند نیازها و حمایت‌های مردمی را هدایت و منظم کند، دیگر یک نیازمند از چهار ارگان برای یک موضوع مشخص کمک مالی دریافت نخواهد کرد، چرا که نیاز او قبلاً در یک پلتفرم ثبت شده و وضعیتش مشخص است.

پلتفرم‌های کراودفاندینگ یا همان تأمین مالی جمعی که در حوزه خیریه فعال هستند از طرفی با تأمین شفافیت برای حامیان و خیرین اعتماد را به ارمغان می‌آورند و از طرف دیگر امکان سوءاستفاده افراد را نیز از بین می‌برد و ثبت منظم آن‌ها کمک می‌کند تا منابع در جای موردنیاز هزینه شود. و این یعنی استفاده مناسب از ظرفیت مشارکت‌های مردمی تا بتوان تهدیدهایی همچون حضور بیش‌ازحد مردم در صحنه، هدر رفت امکانات را به فرصت تبدیل کرد و از آن‌ها به بهترین شکل برای حل مشکلات مردمی بهره برد.