قوه اراده

در نشریه شماره قبل به این نکته پرداختیم که انسان در هر شرایطی نیازمند سبک زندگی الهی می‌باشد؛ حتی زمانی که از نظر علمی و فنی در سطح عالی خود قرار داشته باشد.

سبک زندگی به علایق، نظرات، رفتارها و جهت‌گیری رفتاری یک فرد، گروه یا فرهنگ اشاره می کند و البته سبک زندگی الهی یعنی علایق و رفتار و جهت‌گیریمان طبق نظر خداوند متعال باشد. پس ما باید با دستورات الهی آشنا شده، تصمیم گرفته، و به تصمیم‌هایمان جامه عمل بپوشانیم.

حتماً در خود یا اطرافیان خود مشاهده کرده‌اید که تصمیمات بسیاری اتخاذ می‌گردد اما به امید رسیدن شنبه، اول ماه، سال جدید و در این روزها اتمام قرنطینه و کرونا؛ قبل از تبدیل به عمل به خاطره تلخ عدم موفقیت در تحقق تصمیمات بدل می‌شود. به عنوان مثال به تصمیم جدی درس خواندن در اول ترم‌ها اشاره کرد که متأسفانه در اکثر مواقع تحقق نمی‌یابند. البته زمان‌هایی هم وجود دارد که ما کار‌های خود را دقیق و سر وقت انجام می‌دهیم؛ مانند ماه رمضان که ماه عمل می‌باشد. کاملاً روشن است ما انسان‌ها هر چه نتوانیم به تصمیمات خود عمل نماییم، همان اندازه مأیوس و ناامید می‌شویم. اکنون این مطلب نمایان می‌شود که تصمیمات هر چه قدر هم که خوب باشند، بدون عمل هیچ ارزشی ندارند.

در سبک زندگی الهی یا همان سبک زندگی اسلامی هم ما باید به تصمیماتی که پس از شناخت دستورات الهی می‌گیریم عمل کنیم در غیر این صورت علاوه بر اینکه در دنیا زندگی بر ما سخت می‌شود آخرت سخت‌تری خواهیم داشت.

قوه‌ای که تصمیمات ما را به عمل تبدیل می‌کند اراده ماست. هرچه اراده قوی‌تر باشد تصمیمات به وقوع عمل نزدیک‌تر می‌شوند؛ ولی اگر اراده‌ای در میان نباشد انسان به موجودی پر از تصمیمات بزرگ و کوچک مبدل می‌گردد که هیچ‌گاه به عمل منتهی نمی‌شوند.

انسان‌های بی‌اراده حتی از انجام دادن کوچک‌ترین کار‌ها نیز عاجزند ولی انسان‌های بااراده میوه هدف خود را هر چه قدر هم دور از ذهن باشد، می‌چینند.

پس ما برای اینکه بتوانیم به تصمیمات خود عمل کنیم باید ارادة خود را تقویت کنیم. خب برای اینکه اراده قوی داشته باشیم و از اراده ضعیف دور باشیم چه کنیم؟ برای پاسخ به این سوال باید به این نکته توجه کنیم که رفتار و اعمال ما مستقیماً بر ارادة ما تأثیر می‌گذارد؛ ما هر چه تصمیماتی را که برای عمل به آن‌ها توانایی لازم را داریم جامه عمل نپوشانیم، اراده خود را تضعیف کرده‌ایم؛ و همچنین، هر چه به تصمیمات خود جامه عمل بپوشانیم ارادة خود را تقویت نموده‌ایم. توجه به این نکته ضروری است که این تأثیرات، ناخودآگاه و غیرارادی اتفاق می‌افتد تا آنجا که شاید بلافاصله تأثیر آن را حس نکنیم؛ پس می‌توان نتیجه گرفت که برای تقویت قوه اراده باید به تصمیمات خود چه بزرگ و چه کوچک جامه عمل بپوشانیم. می‌توانیم در شروع کار از تصمیمات خیلی کوچک شروع کرده و با خود عهد ببندیم که در هر شرایطی آنها را انجام دهیم تا اراده‌مان تقویت شود.

ضرب‌المثل «سنگ بزرگ نشانه نزدن است» ما را به اهمّیت معقول و قابل انجام تصمیمات یا همان برنامه‌ریزی متوجه می‌سازد. یکی از کار‌هایی که ما را از عمل به تصمیمات خود دور می‌کند، برنامه‌ریزی افراطی می‌باشد. کاملاً واضح است کسی که عادت به این دارد که تا اذان ظهر بخوابد نمی‌تواند در عرض یک روز به سفارش پیامبر مبنی بر بیدار شدن از اذان صبح عمل کند پس معقول بودن برنامه‌ریزی ما را در عمل به تصمیات خود یاری می‌دهد و با این کار می‌توان قوه اراده خود را تقویت نمود.

خلاصه مطالب: برای عمل کردن به تصمیمات در هر زمینه‌ای مخصوصاً سبک زندگی اسلامی نیازمند اراده‌ای پولادین هستیم و برای تقویت اراده، باید سعی کنیم علاوه اتخاذ تصمیمات معقول و در حد توان به آنها عمل کنیم در غیر این صورت اراده خود را ضعیف نموده‌ایم.