جواب یک سوال سخت، یا چرا نباید به باغ وحش برویم؟

اگه مثل من آدم به نسبت تنبلی باشین، می‌دونین که بهترین راه جواب دادن به سوال‌های فلسفی وجودی که عموما هم باعث افسردگی و اختلالات هویتی می‌شن، رفتن سراغ ساده‌ترین و دم‌دستی‌ترین جواب‌هاست. من هم مثل همه یک دوره‌ای از زندگی‌م رو درگیر این سوال بزرگ و اساسی شدم که: برای چی توی این دنیا هستم؟ واقعا هم مدتی دنبال جوابش گشتم. ولی درنهایت وقتی دیدم هرچی بیشتر می‌گردم، بیشتر توی خودم فرو می‌رم و دچار مشکلات هویتی بیشتری می‌شم، همون‌جا دست نگه داشتم و با یه جواب کلی و تکراری، سر و ته ماجرا رو هم آوردم: «برای اینکه توی هرجایی که هستی در حد توان خودت تاثیرگذار باشی.»

خوبی این جواب اینه که هم همه ابعاد زندگی رو شامل می‌شه، هم یهو مسئولیت عجیب‌غریبی روی دوشت نمی‌ذاره، چون می‌گه «در حد توان خودت». مثلا ممکنه توانت در همین حد باشه که وقتی یکی داره دروغ می‌گه، بهش بگی دروغ نگو چون دروغ‌گفتن کار بدیه. یه وقتی هم ممکنه توانت این باشه که درجه‌های عالی رو طی کنی و جایزه صلح نوبل بگیری. بستگی داره در لحظه حالت چطور باشه. ولی به هرحال دیگه تا دفعه بعد که درگیر این بشی که الان اینجا باید چی کار کنم، سرت گرمه.

تاثیر گذار باش، حتی اگه اخراج شدی

اولین روزهایی که وارد پینورست شدم، همه تیم‌ها درگیر راه‌اندازی سایت جدید بودن. به طبع اون، من هم شروع کارم توی تیم مارکتینگ و محتوا، همزمان شد با انتخاب کردن و انتقال دادن محتواهای سابق بلاگ به بلاگ جدید. البته این اتفاق بدی هم نبود. چون توی مدت فشرده، با کل تاریخچه پینورست و محتواهایی که تا امروز تولید کرده آشنا می‌شدم. توی همین بررسی‌ها بود که چشمم خورد به چندتا محتوا با عنوان‌های: بهترین باغ‌وحش‌های ایران یا بزرگترین باغ‌وحش‌هایی که باید در ایران ببینید.

همین‌جا بود که چراغ بالای سرم روشن شد و جمله «هرجا که هستی در حد توان خودت تاثیرگذار باش» همراه با «ما نباید کسی رو تشویق به بازدید از باغ وحش کنیم» با اکو توی ذهنم پخش شدن.

چرا نباید باغ وحش بریم؟

فکر می‌کنم آخرین‌باری که باغ‌وحش رفتم، مربوط به دوران دبستان و اردوهای مدرسه بود. بقیه روزهای کودکی و نوجوانی‌م هم اگر قرار به تفریح بود، شهربازی و پارک و سینما انتخاب‌های جالب‌تری بودن تا باغ‌وحش. اما از یک جایی به بعد این پرهیز از باغ‌وحش رفتن معنای تازه‌ای گرفت: تماشای حیوان‌های توی قفس، وقتی می‌تونن آزاد و توی شرایط طبیعی و ایده‌آل زندگی کنن، نه تنها سرگرم‌کننده نیست، که ناراحت‌کننده هم هست.

دلایل زیادی برای جواب به این سوال وجود داره: چرا نباید باغ وحش بریم؟

اگه بخوام مختصر بگم، اکثر باغ وحش‌ها حیوان‌ها رو به اسارت می‌گیرن تا وسیله‌ای درست کنن برای سرگرمی ما آدم‌ها. اگه درنظر بگیریم که حیوانات هم موجودات زنده‌ای هستن که حق زندگی توی محیط طبیعی و زیستگاه اصلی‌شون رو دارن، چرا باید به عنوان انسان اونقدر خودخواه باشیم که فقط برای سرگرمی و تفریح خودمون، موجود دیگه‌ای رو بدبخت کنیم؟ از اون مهم‌تر شرایط بد نگهداری حیوانات توی باغ وحش‌هاست. کمتر جایی هست که به حیوانات خوب رسیدگی کنن. غذای سالم و خوب بهشون بدن، به موقع سلامتشون رو چک کنن و یه محیط مناسب برای زندگیشون فراهم کنن. خیلی از حیوانات داخل باغ وحش‌ها هم از روند طبیعی زندگ‌یشون دور هستن و هم مریض و افسرده شده‌ن. البته این نکته برای آکواریوم‌ها و سیرک‌ها هم صادقه. ماهی‌ها و موجودات آبزی که محیط زندگیشون از دریا و اقیانوس به آکواریوم‌های کوچیک و بزرگ تغییر کرده و یا حیواناتی که برای سرگرمی ما توی شرایط سخت قرار می‌گیرن و زندگی می‌کنن.

اگه باغ وحش نریم، مشکلات حل می‌شه؟

قطعا با تحریم ما، نه باغ وحش‌ها به این زودی‌ها تعطیل می‌شن و نه حیوانات خوشبخت و آزاد می‌شن. همچنان محیط زیست توی خطره و باغ وحش‌ها فقط بخش کوچیکی از مشکلات محیط زیستی ما هستن. اما مگه همه حرکت‌ها از قدم‌های کوچیک شروع نمی‌شن؟ هرچی که بازدید از این مکان‌ها کمتر باشه، سرمایه کمتری براشون صرف می‌شه و به نتیجه‌های بهتری می‌رسیم. ممکنه حتی این هزینه جاهای بهتری صرف بشه. آره باغ وحش ها خوب نیستن، اما همه‌شون هم بد نیستن. مثلا بعضی از این باغ وحش‌ها، محل زندگی حیوان‌های آسیب‌دیده‌ایه که دوره بهبودی‌شون رو طی می‌کنن، یا به خاطر مشکلاتی که دارن، بهترین جا برای زندگیشون توی همین باغ وحش‌هاست. یا بعضی جاها منطقه‌های محافظت‌شده هستن. یعنی هم حیوانات دارن توی محیط طبیعی زندگیشون ادامه حیات می‌دن و هم ما می‌تونیم زندگی‌شون رو ببینیم. پس چه بهتر که اگر قصد سرگرم شدن از طریق تماشای حیوانات رو داریم، بریم سراغ اینجور جاها که هدفشون بیشتر حمایت از حیواناته، تا آسیب‌زدن به زندگیشون.

بالاخره حرفم رو زدم؟

بله. از قضا همون روز جلسه‌ای داشتیم و دغدغه‌م رو توی جلسه مطرح کردم. گفتم به‌نظرم بهتره مطالب باغ‌وحش‌ها رو حذف کنیم، حتی اگر قرار باشه از نظر سئو و … بهمون آسیب بزنه، اما حداقل اینو می‌دونیم که دروغ نگفتیم که پینورست حامی محیط زیسته.

همین چندتا جمله کافی بود. بدون توضیح بیشتر، تصمیم بر این شد که مطالب مربوط به باغ‌وحش‌ها از وبلاگ پینورست حذف بشن. با همه کلیشه بودنش، اما واقعا اینجا برای من نقطه روشنی از روزهای کاری‌م بود. فهمیدم مسیر رو درست اومدم و جای درستی رو برای کار انتخاب کردم؛ چون اینجا جاییه که نه تنها به دغدغه‌های محیط زیستی من اهمیت می‌ده، که این‌ها بخشی از دغدغه‌های اصلی خودش هم هست.

نویسنده: سپیده علیزاده