جواب سوالات درس پنجم دین و زندگی یازدهم

پاسخ تفکر صفحه 65 درس پنجم دینی یازدهم

به نظر شما تعیین جانشین توسط پیامبر آن هم در شرایطی که ایشان هنوز موفقیتی کسب نکرده بود و حتی خویشانش نیز دعوت او را نپذیرفته بودند، چه پیام هایی در برداشت؟

پاسخ: این اقدام پیامبر اکرم نشان می دهد که اولاً، جانشینی پیامبر آنقدر مهم است که از همان روزهای اول دعوت باید برای مردم مشخص شود، ثانیاً جانشینی پیامبر ویژگی‌هایی دارد که نمی‌توان آن را به انتخاب مردم واگذار کرد. به همین جهت باید ابتدا به مردم معرفی شود تا مردم آن جانشین را بشناسند.

همچنین با توجه به اهمیت موضوع خاتمیت و امامت، پیامبر (ص) به منظور مبارزه با خرابکاران و تثبیت خاتمیت و لزوم معرفی جانشینی پس از خود، پیشقدم شد و امیرالمؤمنین علی علیه السلام را به عنوان جانشینی خود برگزید.

جواب دانش تکمیلی صفحه 65 درس پنجم دینی یازدهم

با توجه به اینکه امام علی در نماز حضور قلب داشتند، چگونه متوجه درخواست فقیر شدند؟

پاسخ: حضرت علی (ع) در حال نماز از خود بیگانه بود نه از خدا و شنیدن صدای افراد نیازمند و کمک به او در حال نماز توجه به خویشتن نیست بلکه عین توجه به خداست زیرا کمک به فرد نیازمند در نماز انجام عبادتی در ضمن عبادت است.

توضیح بیشتر آنکه میان خارج کردن تیر از بدن و بخشیدن انگشتر به فقیر تفاوت بسیاری است زیرا خارج کردن تیر از پا صرفا جنبه‌ی شخصی و جنسی دارد ولی توجه به حال بنده و فقیر و محرومی كه ناله ی مظلومانه سرداده و طلب كمك می كند یك عمل خدایی است و با حضور قلب و توجه به خدا تناسب دارد.

در حقیقت حضرت علی ع در نماز توجه به خود نداشت و غرق در توجه به خدا بود اما توجه به حال بینوا توجه به خود نیست بلکه توجه به خداست کمک به خلق خدا و مستمندان و فقیران یکی از عبادات بزرگ است و با نماز که عبادت بسیار بزرگی است در یک راستا است.

بنابراین جای تعجب نیست که ناله ی سوزان آن فقیر دل آگاه علی ع را هنگام نماز متوجه خود سازد و در ضمن آن عبادت ،عبادت دیگری که هر دو برای خدا و جلب خشنودی او بوده است انجام دهد حتی این عمل به قدری شایسته و ارزنده بود که خداوند با نزول یک آیه آن را تایید کرده و ستوده است.

جواب ارتباط میان آیه و حدیث صفحه 66 و 67 درس 5 دین و زندگی یازدهم

با تفکر در آیه ۵۹ سوره نساء و حدیث جابر، پیام های زیر را تکمیل کنید.

۱- مسلمانان باید از خداوند، پیامبر اکرم (ص) و اولی‌الامر (امامان (ع)) اطاعت کنند.

۲- از آنجا که این سه اطاعت در کنار هم قرار گرفته‌اند؛ سرپیچی از هر مورد حرام است.

۳- از آنجا که مصداق اولی‌الامر (امامان (ع)) در آیه مشخص نشده، برای آگاهی مردم و اشتباه نکردن آنها لازم است که رسول خدا ایشان را به عموم مردم معرفی نماید.

۴- بنا بر سخن پیامبر اکرم کسانی که مصداق ولیّ امر (اولی‌الامر) هستند، عبارت‌اند از: امام علی (ع) و فرزندانی که از امام علی (ع) زاده می شوند (اهل بیت). از امام علی (ع) تا حضرت مهدی (ع) (۱۲ امام شیعیان)

جواب تفکر در حدیث صفحه 67 درس پنجم دینی یازدهم

با تفکر در این حدیث، این پیام ها استخراج می شود:

۱- همان طور که قرآن و پیامبر از هم جدا نمی‌شوند، قرآن و اهل بیت نیز همواره با هم‌اند.

۲- همان طور که قرآن همیشگی است، وجود معصوم نیز در کنار آن همیشگی است.

۳- در صورتی مسلمانان گمراه نمی‌شوند که در تمام کلیات و جزئیات زندگی از قرآن کریم و اهل بیت پیامبر استفاده کنند و از آنها جدا نشوند.

۴- نمی‌توان برای هدایت و سعادت اخروی، فقط از یکی از دو یادگار پیامبر پیروی کرد؛ بلکه باید از هر دوی آنها و در کنار هم سود برد.

جواب تدبر در قرآن صفحه 68 درس پنجم دین و زندگی یازدهم

در آیه بالا، تدبر کنید و به سوال های زیر پاسخ دهید.

۱) خداوند چه فرمانی به پیامبر می دهد؟

پاسخ: هر پیامی را که از جانب خداوند بر تو وحی می شود، را بی کم و کاست به اطلاع مردم برساند.

۲) اهمیت این فرمان چقدر است؟

پاسخ: آن چنان این فرمان و ابلاغش بر مردم بسیار مهم است که باید بدون نقص و کمبودی در دسترس مردم قرار گیرد.

۳) چرا خداوند به پیامبر اکرم وعده می دهد که او را حفظ خواهد کرد؟

پاسخ: زیرا برخی از مردم گنجایش فرمان‌ها و دستورات خداوند را ندارند و امکان ضربه زدن به پیامبر (ص) وجود دارد.

پاسخ تفکر در حدیث صفحه 69 درس پنجم دینی یازدهم

درباره واقعه بزرگ غدیر بیندیشید و به سوال‌های زیر پاسخ دهید:

الف) چرا مراسم غدیر هم زمان با بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان برگزار شد؟

پاسخ: زیرا در اجتماع یکصد و بیست هزار نفری (حَجَّۀ الوداع) تعداد آنقدر زیاد است که هیچکس نمی تواند این واقعه و این حدیث را زیر سوال ببرد و همین عامل باعث شده است که این حدیث قوی ترین حدیث از لحاظ معنوی و لفظی در بین شیعه و سنی باشد و نشان از مشخص شدن برنامه آینده مردم و تعیین رهبری بر مردم را دارد.

ب) چرا خداوند انجام ندادن این مأموریت را مساوی با عدم انجام رسالت اعلام کرد؟

پاسخ: با توجه به اهمیت موضوع ولایت و ادامه راه پیامبر (ص)، در صورت عدم انجام این ماموریت، تمام زحمات مربوط به رسالت پیامبر (ص) از بین می رود و نشان دهنده بی توجهی به سرنوشت و آینده بشریت است.

ج) تبریک و تهنیت مردم به حضرت علی پس از پایان مراسم، نشانه چیست؟

پاسخ: نشانه خلافت و امامت و رهبری امت است که تا آن روز رسماً اعلام و ابلاغ نشده بود، زیرا محبت و دوستی چیز جدیدی نبود که به خاطر آن یکصد و بیست هزار نفر تا نماز مغرب مشغول تبریک به آن حضرت شوند.

د) چرا کلمه «مولی» در حدیث غدیر به معنای سرپرست است، نه دوست؟

پاسخ: اولًا، پیامبر اسلام پیش از جمله (من کنت مولا..) فرمودند: (ایها الناس من اولی…) همان طور که در جمله پیشین، سخن از ولایت و سرپرستی است، لازم است در جمله بعدی هم، ولی به معنای سرپرست باشد تا ارتباط معنوی جملات حفظ شود.

ثانیاً، عقلا قابل پذیرش نیست که پیامبر (ص) مردم را در آن شرایط و در هوای گرم نگه دارد و منظورش فقط این باشد که هر کس که من دوست او هستم، حضرت علی (ع) هم دوست اوست.

ثالناً، اگر (مولی) به معنای دوست باشد، ابلاغ نشدن چنین پیامی نمی تواند مساوی با انجام نپذیرفتن رسالت باشد.

رابعاً، عکس العمل حاضران در واقعه غدیر و بیعت آنان با حضرت علی (ع) موید (تایید) این ادعا است که مولی به معنای ولی و سرپرست است.