معنی شعر کار و شایستگی فارسی نهم

جوانی، گه کار و شایستگی است *** گه خودپسندی و پندار نیست

دوره جوانی دوره کار و شایسته بودن است و دوره غرور و خیال‌بافی نیست

چو بفروختی،‌ از که خواهی خرید؟ *** متاع جوانی به بازار نیست

دوره جوانی مانند کالایی است که وقتی آن را از دست دادی نمی‌توانی دوباره به دست آوری و در بازار همچین کالای گرانبهایی وجود ندارد.

غنیمت شمر، جز حقیقت مجوی *** که باری است فرصت،‌ دگر بار نیست

دوره جوانی را با ارزش بدان و به جز راه حقیقت و درست، راه دیگری را جستجو نکن زیرا فقط یک بار فرصت جوانی داری و بار دیگری وجود ندارد.

مپیچ از ره راست، بر راه کج *** چو در هست، حاجت به دیوار نیست

از راه راست به راه کج منحرف نشو. وقتی برای رسیدن به هدف، در وجود دارد دیگر نیازی به دیوار نیست.

ز آزادگان، بردباری و سعی *** بیاموز، آموختن عار نیست

بردباری و تلاش را از انسان‌های آزاده و جوانمرد یاد بگیر، آموختن عیب و ننگ نیست

به چشم بصیرت به خود در نگر *** تو را تا در آیینه، زنگار نیست

از فرصت جوانی‌ات استفاده کن و تا وقتی در دلت تیرگی و آلودگی گناه وجود ندارد با چشم دل به خودت نگاه کن. (برای خودشناسی تلاش کن و درونت را از بدی‌ها پاک کن)

همی دانه و خوشه، خروار شد *** ز آغاز، هر خوشه خروار نیست

دانه و خوشه به مرور زمان تبدیل به خروار می‌شود. هر خوشه، از ابتدای کار خود خروار نیست. (منظور این بیت این است که بردباری و تلاش پی در پی باعث موفقیت می‌شود)

همه کار ایام، درس است و پند *** دریغا که شاگرد هشیار نیست

کار روزگار درس و پند دادن است، افسوس که شاگرد هوشیار وجود ندارد.

معنی لغات شعر کار و شایستگی:

پندار: فکر

متاع: کالا

غنیمت: فایده و سود بردن از آنچه در دسترس است

حاجت: نیاز

عار: عیب و ننگ

زنگار: اکسید و زنگ

خروار: واحد سنتی اندازه‌گیری وزن، برابر با مقدار باری که یک خر می‌توان حمل کند

نمونه سوال درس کار و شایستگی و سایر نمونه سوالات فارسی نهم نوبت دوم با پاسخنامه کامل را در انتشارات پدربزرگ دانا بخوانید.