خیام همه چیز دان

۲۸ اردیبهشت برابر است با زاد روز خیام همه چیز دان که در ۴۲۷ زاده شد و در ۱۲ آذر سال ۵۱۰ چشم از جهان بست. او همه‌چیزدان، فیلسوف، ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و رباعی‌سرای ایرانی در دوره سلجوقی است که در کنار ایرانیان، در کشورهای اروپایی و امریکایی نیز بسیار شناخته شده است.

گرچه پایگاه دانشی خیام برتر از جایگاه ادبی اوست و شُهرتَش «حجّةالحق» بوده‌است، ولی آوازه وی بیشتر با انگیزه نگارش رباعیآتش است که شهرت جهانی دارد. افزون بر آن‌که رباعیات خیام را به بیشترِ زبان‌های زنده جهان برگردان نموده‌اند، ادوارد فیتزجرالد رباعیات او را به زبان انگلیسی برگردانده است که مایه شُهرتِ بیشتر وی در خاور زمین شده‌است

در دایره ای که آمدن ،رفتن ماست
آن را نه بدایت نه نهایت پیداست
کس می نزند دمی در این عالم راست
کاین آمدن از کجا و رفتن به کجاست

یکی از برجسته‌ترین کارهای وی را می‌توان سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاه‌شماری ایران (گاه شماری خورشیدی) در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک دانست، که در دوره پادشاهی ملک‌شاه سلجوقی بود، محاسبات منسوب به خیام در این زمینه، هنوز شناخته است و دقتی به مراتب بالاتر از گاه شماری ترسایی (میلادی) دارد. وی در ریاضیات، نجوم، علوم ادبی، دینی و تاریخی استاد بود. نقش خیام در حل معادلات درجه‌سوم و مطالعاتش دربارهٔ اصل پنجم اقلیدس نام او را به عنوان ریاضی‌دانی برجسته در تاریخ علم ثبت کرده‌است.

دست آوردهای خیام

ریاضی

ستاره شناسی

گویایی (فلسفه)

موسیقی

ادبیات

نامگذاری ها برای پاسداشت از خیام

یکی از حفره‌های ماه به یابود خیام، «عمر خیام» نامیده شده‌است.

سیارکی در سال ۱۹۸۰ به نام وی نامگذاری شد.

در تونس هتلی به نام خیام ساخته شده‌ است.

در فرانسه و مصر شراب هایی به نام خیام تولید می‌شود.

خیابان خیام در شهر تهران واقع در منطقه ۱۲ شهرداری تهران به نام عمر خیام نام‌گذاری شده‌ است.

بلوار خیام در شهر مشهد واقع در میانه بلوار ملک‌آباد و میدان خیام به نام خیام نام‌گذاری شده‌است.

ویکی پدیا فارسی

روز جهانی بانوان در ریاضی

بسی رنج بردم در این سال سی