خلاقیت چیست؟

در چند دهه اخیر با دگرگونی‌های بنیادینی که در فناوری‌ها و کسب و کارهای جدید به وجود آمده، در مورد خلاقیت صحبت‌های زیادی می‌شود. در واقع گفته می‌شود بنیان و اساس این دگرگونی‌ها چیزی نیست جز خلاقیت. ولی خلاقیت چیست و چگونه می‌توان خلاقیت را تعریف کرد؟

خلاقیت یک واژه علوم انسانی است و همانگونه که می‌دانیم، واژه‌ها اصطلاحات علوم انسانی اغلب تعریف مشخص و منحصر به فردی ندارند. بنابراین انتظار می‌رود برای واژه خلاقیت هم تعریف مشخص و جامع و مانعی وجود نداشته باشد. به همین دلیل هر متخصصی تعریف خاص خود را در مورد خلاقیت دارد.

برای نمونه آقای دکتر «رابرت وایزبرگ» استاد روانشناسی دانشگاه تمپل آمریکا و نویسنده کتاب «خلاقیت؛ فراسوی اسطوره نبوغ» می‌گوید: «خلاقیت، توانایی حل مسائلی است که فرد قبلاً حل آن‌ها را نیاموخته است.» و یا آقای «موریس استین» نویسنده آمریکایی کتاب خلاقیت با عنوان «Stimulating Creativity» هم خلاقیت را این‌گونه تعریف می‌کند: «خلاقیت، فرآیندی است که نتیجه آن، کار تازه‌ای باشد و توسط گروهی در یک‌زمان، مفید و ارزشمند تلقی شود.»

چند تعریف دیگر از خلاقیت هم بشرح زیر است:

  • خلاقیت، به‌کارگیری توانایی‌های ذهنی برای ایجاد یک فکر یا مفهوم جدید است.
  • خلاقیت یعنی رهایی از عادت‌های روزمره زندگی است.
  • خلاقیت یعنی توانایی تولید ایده‌ها و راه‌حل‌های متعدد، جدید و مناسب برای حل مسائل و مشکلات

به این ترتیب اگر بخواهیم تمام تعاریفی در مورد خلاقیت ذکر شده را بررسی کنیم، تعداد آن‌ها به ده‌ها و یا حتی صدها مورد می‌رسد. بنابراین برای رسیدن به چیستی خلاقیت شاید بهتر باشد به جای تلاش در پیدا کردن یک تعریف کامل، سعی کنیم مفهوم خلاقیت را درک کنیم.

ولی چگونه می‌توانیم به مفهوم خلاقیت دست پیدا کنیم؟ بهترین روش برای این منظور مرور تعاریف مختلف خلاقیت است. هر چه تعداد تعریف‌هایی که بررسی می‌کنیم بیشتر باشد، به درک مفهوم خلاقیت نزدیک‌تر می‌شویم.

راه دیگر درک مفهوم خلاقیت نیز انجام تمرین‌های مربوط به مقوله خلاقیت و سعی در حل مسائل روزمره به شیوه خلاقانه است! در این روش به جای اینکه مسائل و مشکلات روزمره را به شیوه‌های معمول و همیشگی حل کنیم، باید روی آن‌ها بیشتر فکر کنیم و سعی کنیم در حل آن‌ها از روش‌های متفاوت و غیرمعمول استفاده کنیم.

اطلاعات بیشتر در مورد تمرین خلاقیت و حل خلاقانه مسائل در سایت معلم خلاق moalemekhalagh.com