انحراف و تبعیض | فلسفه‌ی مانگای Chainsaw Man

مرد اره‌برقی... اره‌برقی انسانی... مرد اره‌برقی‌ای... اره‌برقی مرد...
مرد اره‌برقی... اره‌برقی انسانی... مرد اره‌برقی‌ای... اره‌برقی مرد...

در پارت اول مانگای Chainsaw Man از همان ابتدا به شیاطین دورگه لقب انحرافی داده می‌شود که نشان‌دهنده‌ی وجه تمایز آن‌ها با شیاطین دیگر است. در صورت کم‌کاری یا عدم تطابق آن‌ها با استانداردهای اداره‌ی امنیت عمومی، این شیاطین توسط کارمندان اداره، مثل ماکیما و آکی، به‌راحتی محاکمه و کشته می‌شوند. ماکیما در اولین ملاقاتش با دنجی از او می‌پرسد که می‌خواهد سگ دولت باشد یا ترجیح می‌دهد که همان‌جا کشته شود. این مضمون دوراهی در ادامه توسط آکی نیز تکرار می‌شود؛ زمانی که به دنجی می‌گوید هر موقع که خود صلاح بداند (و درصورت کم‌کاری او) می‌تواند، به نمایندگی از اداره، او را بکشد.

این حجم از تبعیض و بیگانه‌سازی، مستقیماً با مقوله‌ی انحراف در جامعه‌شناسی ارتباط دارد. طبق نظریه‌ی هاوارد بکر، جامعه‌شناس آمریکایی، انحراف می‌تواند نوعی ساختار اجتماعی باشد که جامعه ازآن‌طریق ایده‌آل‌های سلطه‌گرایانه‌ی خود را بر آن پیاده می‌کند؛ یعنی مجرم‌سازی یا بیگانه‌سازی یک عده‌ی مشخص در جامعه صرفاً به‌این‌دلیل که آن افراد به‌هیچ‌عنوان هم‌رنگ جماعت و نظام طبقاتی جامعه نیستند. از دیدگاه بکر، انحراف لزوماً به انسان‌های بد یا شیطانی نسبت داده نمی‌شود، بلکه این ویژگی نتیجه‌ی پرداختن به ایده‌آل‌ها و اعمالی است که از دید دیگران بد تلقی می‌شود. بکر از مسائل «هم‌جنس‌گرایی» و «مصرف ماریجوانا» به‌عنوان مثال استفاده می‌کند تا این را نشان دهد که صرفاً چون مقوله‌ای در یک جامعه‌ی مغموم پذیرفته نمی‌شود یا برایش تبعیض به وجود می‌آید، به این معنی نیست که حتماً جرم و جنایتی درحال انجام است یا آن افراد ذاتاً مشکل دارند.

نارضایتی اصلی شیاطین دورگه در داستان به اولین حادثه‌ای برمی‌گردد که شیطان اسلحه سال‌ها پیش رقم زد و باعث شد نگاه مردم به شیاطین بی‌اعتماد و مشکوک شود. ترس انسان از ناشناخته‌ها یا دیگری مقوله‌ای اجتناب‌ناپذیر است که در اعماق ذهن همه‌ی انسان‌ها حک شده و همین موضوع عامل اصلی قدرتمندی شیاطین در روایت مانگا است؛ و البته مضمون اصلی داستان‌های ترسناک ژانر لاوکرفت.

قدیمی‌ترین و قدرتمندترین احساس بشر ترس است و قدیمی‌ترین و قدرتمندترین نوع ترس، ترس از ناشناخته‌هاست. - اچ. پی. لاوکرفت

هر انسانی، درست مثل ابزارآلات، هم قابلیت‌های مفید دارد و هم ویژگی‌های مخرب. مثلاً، یک اره‌برقی می‌تواند برای بریدن درخت‌های مرده استفاده شود تا مردم از آن‌ها هیزم درست کنند و همچنین می‌تواند در یک فیلم ترسناک به‌عنوان وسیله‌ای برای کشتار انسان‌ها به کار برود. ابزار خود به‌نوعی ماهیت دوگانه (متناقض) دارد و بر مبنای نحوه‌ی استفاده‌‌ی آن در زندگی قضاوت می‌شود. متأسفانه، تعصب و تبعیض انسان‌ها نسبت به گروهی خاص در جامعه مسئله‌ای است که به‌راحتی از ذهن بشر پاک نمی‌شود و رهایی از آن کار دشواری است.

بااین‌حال، ما، طی یک پیچش داستانی جالب در نیمه‌ی دوم از پارت اول مانگا، می‌بینیم که مردم معمولی کشورهای مختلف نسبت به کارهایی که دنجی برایشان انجام داده است، دیدگاه بسیار مثبتی پیدا می‌کنند و بااین‌که اطلاع دارند که او یک شیطان دورگه است، اما بابت نجات جان‌شان خود را مدیون او می‌دانند. مردم جهان Chainsaw Man، برخلاف جوامع ما، با درنظرگرفتن هم‌سوبودن اهداف دنجی با اهداف خودشان، تعصبات و تبعیض‌ها را نسبت به ماهیت انحرافی دنجی کنار می‌گذارند و حتی امیدوار می‌شوند که روزی شیاطین دورگه بتوانند به‌اندازه‌ی انسان‌ها آزادانه زندگی کنند.

امیدوارم این اتفاق روزی برای جهان ما نیز تحقق پیدا کند و قضاوت‌های بیجا و یک‌طرفه برای همیشه (!) کنار بروند.