شماره ۱۱: نیازمندی ها و قابلیت های محصول

ایجاد یک محصول موفق با مشخص کردن نیازمندی های شفاف و قابل اجرا شروع می شود. در مدیریت محصول، نیازمندی ها تعریف می کنند که چه چیزی باید ساخته شود، در حالی که قابلیت ها نحوه ساخت آن را مشخص می کند. برای مدیران محصول جدید، یادگیری نحوه جمع آوری، ساختاردهی، و برقراری ارتباط این نیازمندی ها می تواند تفاوت ایجاد کند. برای مدیران باتجربه، اصلاح این شیوه‌ها تضمین می‌کند که تیم با اهداف تجاری و نیازهای کاربر همسو می‌ماند. این راهنما اجزای کلیدی نیازمندی‌های محصول، قابلیت ها یوزر استوری ها و سند نیازمندی های محصول (PRD) را شرح می دهد.

۱. درک نیازمندی های محصول

نیازمندی های محصول مشخص می کند که محصول باید چه کاری انجام دهد. در واقع با درک نیازمندی ها به این می رسیم که محصول ما باید چه کارهایی برای کاربر خود انجام دهد. به عبارت دیگر، آنها بر نیازهای کاربر و مشکلی که محصول حل می کند تمرکز می کنند.

به عنوان مثال، فرض کنید اوبر می‌خواهد تجربه سواری مسافران را افزایش دهد. یکی از نیازمندی ها ممکن است این باشد که "برنامه باید موقعیت مکانی راننده را در زمان واقعی نشان دهد تا به مسافران اجازه دهد راننده خود را ردیابی کنند." در اینجا، نیازمندی درباره آنچه محصول انجام می دهد صحبت می کند، اما نه اینکه چگونه کار می کند.

معیارهای کلیدی یک نیازمندی محصول

• نیازها و اهداف کاربر: اینها مشکلات یا نیازهای اولیه ای هستند که محصول برای حل آنها طراحی شده است.

• اهداف و معیارها: هر نیاز باید به یک هدف قابل اندازه گیری مرتبط باشد. به عنوان مثال، اگر Uber می‌خواهد تعامل کاربر را افزایش دهد، ممکن است لازم باشد به‌روزرسانی‌های بلادرنگ ارائه دهد، که موفقیت آن با افزایش 15 درصدی در تعامل اندازه‌گیری می‌شود.

• یوزر استوری ها و موارد استفاده: سناریوهای خاصی را که در آن کاربران با محصول تعامل دارند، توضیح دهید. به عنوان مثال، "به عنوان یک سوارکار، می خواهم زمان رسیدن راننده ام را ببینم تا روز خود را بهتر برنامه ریزی کنم."

الزامات واضح و قابل اجرا تضمین می کند که تیم توسعه مشکل و تأثیر مورد انتظار راه حل را درک می کند.

۲. قابلیت های محصول: نحوه اجرای نیازمندی ها

قابلیت های (فیچر) محصول چگونگی پاسخ به نیازمندی های محصول را شرح می دهند. این موارد شامل مشخصات فنی، عناصر طراحی و استانداردهای عملکردی است که هر نیازمندی را برای تیم های توسعه و طراحی قابل اجرا می کند.

با در نظر گرفتن مثال قبلی Uber، شرایط ممکن است این باشد که: "برنامه باید مکان راننده را در زمان واقعی نشان دهد." توضیحات این قابلیت هم نحوه دستیابی به آن را به تفصیل شرح می دهد:

• یکپارچه سازی نقشه: یک نقشه زنده از منطقه را در شعاع ۱۰ کیلومتری نشان دهید.

• به‌روزرسانی‌های بی‌درنگ: مکان راننده را هر چند ثانیه یک بار به‌روزرسانی کنید تا تغییرات را نشان دهد.

• جزئیات رابط کاربری (UI): شامل مشخصات طراحی، مانند مکان نمایش نقشه، کدهای رنگ، و نمادهای مختلف روی نقشه و اپلیکیشن می شود.

موارد مهم در ارائه قابلیت های محصول

• الزامات عملکردی: این موارد توصیف می کنند که محصول یا ویژگی چه می کند یا چگونه کار می کند. در مورد اوبر، می‌تواند شامل نشان دادن مکان راننده و زمان تخمینی ورود باشد.

• الزامات غیر عملکردی: این موارد شامل معیارهای عملکرد مانند زمان، سرعت و امنیت است. به عنوان مثال، "برنامه باید داده های موقعیت مکانی راننده را در عرض دو ثانیه بازخوانی کند تا از صحت آن ها اطمینان حاصل شود."

• عناصر طراحی: جزئیات خاص در مورد رابط کاربری، مانند طرح نقشه، محل دکمه ها و طرح رنگ.

• در زمان معرفی یک قابلیت در محصول خود بایستی این موارد را در نظر بگیرید تا بتوانید قابلیت جدید در محصول خود را در تیم فنی پیاده سازی کنید.

۳. روش های جمع آوری نیازمندی ها

اولین گام در ایجاد نیازمندی های موثر، جمع آوری آگاهی و داده از منابع مختلف است. نیازمندی ها باید نشان دهنده درک متوازن از اهداف کسب و کار، نیازهای کاربر، محدودیت های فنی و چشم انداز رقابتی باشد.

روش های جمع آوری نیازمندی ها

• مصاحبه ها و نظرسنجی های کاربر: بازخورد مستقیم از کاربران برای درک نیازهای واقعی، نقاط دردناک و انتظارات ضروری است. یک برنامه اشتراک‌گذاری خودرو مانند اوبر ممکن است با مسافران مصاحبه کند تا بداند چه احساسی نسبت به زمان‌های پیکاپ دارند و چگونه از نقشه بلادرنگ استفاده می‌کنند.

• تجزیه و تحلیل داده ها: تجزیه و تحلیل داده های استفاده از برنامه، مانند فراوانی ویژگی، قابلیت های قابل حذف، و میزان و زمان استفاده از سرویس ها می تواند روندها و نیازهای ارزشمندی را که کاربران ممکن است بیان نمی کنند، آشکار کند. در واقع داده ها آن اطلاعاتی هستند که شاید از صحبت مستقیم با کاربران به دست نیاید چرا که نشان دهنده رفتار آن ها هستند.

• تجزیه و تحلیل رقابتی: مشاهده رقبا و روندهای صنعت به شناسایی ویژگی های ضروری، شکاف ها یا زمینه های بهبود کمک می کند.

• جلسات ذینفعان: رهبران کسب و کار، طراحان، توسعه دهندگان و تیم های بازاریابی همگی دیدگاه های منحصر به فردی را ارائه می دهند و بینشی در مورد امکان سنجی و همسویی با اهداف شرکت ارائه می دهند.

۴. مستندسازی نیازمندی های محصول

نیازمندی های محصول بیان می کنند که محصول باید به چه چیزی برسد بدون اینکه جزئیات فنی پیاده سازی را مشخص کند. آنها به عنوان یک اصل راهنما برای کل تیم عمل می کنند و همه را بر روی هدف محصول و اهداف کاربر متمرکز می کنند.

عناصر کلیدی الزامات موثر

• نیازها و اهداف کاربر: مشکل اصلی که محصول حل می کند را تعریف کنید. برای مثال، یکی از الزامات Uber می‌تواند این باشد: مسافران را قادر می‌سازد تا راننده خود را در زمان واقعی ردیابی کنند».

• معیارها و اهداف: هر نیاز را به نتایج قابل اندازه گیری مرتبط کنید، مانند "بهبود دقت رسیدن سواری تا ۱۰ درصد" یا "کاهش لغو لغو تا ۱۵ درصد".

• موارد و سناریوهای استفاده: زمینه‌های خاصی را توصیف کنید که در آن شرایط اعمال می‌شود، مانند «به‌عنوان یک سوارکار، می‌خواهم مکان راننده‌ام را ببینم تا زمان رسیدن را تخمین بزنم».

هرچه بیان ساده تر و شفاف تری در مستندسازی و ارائه نیازمندی های مختلف خود داشته باشید، به درک بهتری میان تمامی ذینفعان محصول می رسید.

۵. یوزر استوری: از نگاه کاربر

یوزر استوری توضیحات کوتاه و ساختاریافته‌ای از یک قابلیت از دیدگاه کاربر نهایی هستند. آنها نیازمندی ها را به موارد کوچکتر و قابل اجرا تقسیم می کنند و به آنها پاسخ می دهند که کاربر کیست، چه می خواهد و چرا. یوزر استوری ها در متدولوژی‌های چابک اساسی هستند زیرا به تیم‌ها کمک می‌کنند تا تمرکز خود را بر روی نیازهای کاربر نهایی نگه دارند.

ساختار یک یوزر استوری

یک یوزر استوری معمولی از این ساختار پیروی می کند:

"به عنوان یک [نوع کاربر]، من [عملی] را می‌خواهم تا [هدف/منفعت]."

به عنوان مثال، در Uber:

به عنوان یک مسافر، می‌خواهم زمان تخمینی رسیدن راننده‌ام را ببینم تا بتوانم برنامه‌ریزی کنم که چه زمانی برای سوار شدن آماده باشم.»

به عنوان یک راننده، می‌خواهم درخواست‌های مسافران را فقط زمانی دریافت کنم که در شعاع ۱۰ دقیقه‌ای از راننده باشند تا زمان انتظار را کاهش داده و درآمدم را بهبود بخشم.»

نوشتن یوزر استوری موثر

• تمرکز روی کاربر: همیشه نوع کاربر (مانند مسافر، راننده، مدیر) را برای روشن شدن دیدگاه آن استوری تعریف کنید.

• مختصر باشید: یوزر استوری ها باید در یک نگاه به راحتی قابل درک باشند.

• ارائه زمینه: افزودن جزئیات درباره سناریو یا نیاز کاربر، دلیل مرتبط بودن داستان را روشن می‌کند.

یوزر استوری تضمین می کند که هر نیاز کاربر محور است و توسعه ویژگی را به مزایای ملموس کاربر متصل می کند.

۶. قابلیت های محصول: ترجمه نیازمندی به جزئیات

در حالی که نیازمندی در محصول بر کارهایی که باید انجام شود تمرکز دارد، قابلیت محصول جزئیات فنی را در مورد نحوه اجرای هر ویژگی ارائه می دهد. این جزئیات و مشخصات یک نقشه راه برای تیم‌های طراحی و توسعه ارائه می‌کنند و اطمینان حاصل می‌کنند که همه می‌دانند چه چیزی برای اجرای موفقیت‌آمیز این قابلیت لازم است.

اجزای مشخصات

• الزامات عملکردی: عملکرد محصول را شرح دهید. برای Uber، این می تواند «نمایش مکان راننده روی نقشه در زمان واقعی» باشد.

• الزامات غیر عملکردی: جزئیات عملکرد و استانداردهای کیفیت، مانند «به‌روزرسانی مکان راننده هر دو ثانیه یک بار».

• عناصر رابط کاربری و مدل‌های طراحی: ویژگی‌های طراحی از جمله رنگ‌ها، طرح‌بندی، و نقاط تعامل برای ویژگی‌ها، مانند جایی که نقشه روی صفحه نمایش داده می‌شود و چه نمادهایی نشان دهنده راننده هستند.

• محدودیت‌ها و وابستگی‌های فنی: به محدودیت‌ها و الزامات یکپارچه‌سازی‌ها، مانند ردیابی بی‌درنگ GPS یا محدودیت‌های استفاده از داده تلفن همراه توجه کنید.

۷. سند نیازمندی های محصول (PRD)

سند نیازمندی های محصول (PRD) یک سند جامع است که الزامات، قابلیت ها، و یوزر استوری های مربوط به کاربران را یک جا گردآوری می کند. این سند یک سند ارزشمند برای همسو نگه داشتن تیم ها است و می تواند به طور مداوم با پیشرفت پروژه به روز شود.

اجزای یک PRD

خلاصه اجرایی: ویژگی یا هدف محصول را به طور خلاصه شرح دهید.

مثال: "هدف ردیابی راننده در زمان واقعی کاهش اضطراب مسافر و افزایش رضایت با ارائه داده های موقعیت مکانی دقیق است."

اهداف و محدوده: هدف و مرزهای پروژه را مشخص کنید.

مثال: «نمایش مکان راننده در شعاع ۱۰ کیلومتری. دستورالعمل‌های دقیق راننده را حذف کنید.»

نیازمندی‌ها و یوزر استوری ها: هر یک از نیازها را با یوزر استوری های مرتبط مشخص کنید.

نیاز: "نقشه باید در زمان واقعی به روز شود."

داستان کاربر: "به عنوان یک مسافر، می‌خواهم مکان راننده‌ام را ببینم تا بتوانم زمان سوار شدن را تخمین بزنم."

مشخصات: جزئیات فنی، عملکردی و عناصر طراحی.

مثال: «با GPS API یکپارچه شوید تا هر دو ثانیه مکان را به‌روزرسانی کنید. نماد راننده را روی نقشه با یک نقطه سبز نشان دهید."

معیارهای موفقیت: شامل اهداف قابل سنجش برای ارزیابی عملکرد ویژگی است.

مثال: در عرض سه ماه پس از انتشار ۱۵ درصد تعامل کاربر را افزایش دهید.

جدول زمانی و نقاط عطف: مهلت‌ها و مراحل کلیدی توسعه را ترسیم کنید.

یک PRD به خوبی سازماندهی شده به عنوان منبعی واحد از برنامه اجرای قابلیت ها برای محصول عمل می کند و از ثبات و وضوح نیازمندی در تمام مراحل توسعه اطمینان می دهد.

نمونه سند نیازمندی های محصول

در این لینک می توانید به تعدادی تمپلیت از سند نیازمندی های محصول دسترسی داشته باشید.

۸. اصول نگارش سند نیازمندی های محصول

زبان را ساده و مستقیم نگه دارید: تا جایی که ممکن است از اصطلاحات فنی خودداری کنید و آن را برای همه اعضای تیم در دسترس قرار دهید.

همسو با اهداف تجاری: هر نیاز باید به یک هدف تجاری قابل اندازه گیری مرتبط باشد و ارزش پروژه را تضمین کند.

همکاری بین تیمی را تشویق کنید: از همان ابتدا سهامداران را درگیر کنید تا با اهداف هماهنگ شوند، ابهامات را کاهش دهید و ارتباطات را بهبود بخشید.

به طور منظم تکرار کنید: با پیشرفت پروژه و ایجاد بینش یا نیازهای جدید، PRD را به روز کنید.

۹. نمونه ساختار PRD

در اینجا یک نمونه ای سند نیازمندی های محصول را برای قابلیت نمایش موقعیت مکانی دقیق راننده در اوبر آورده ایم:

• عنوان: موقعیت مکانی راننده و پیش بینی زمان واقعی رسیدن

• هدف: با ارائه به‌روزرسانی‌های دقیق مکان راننده، تجربه مسافر را بهبود می بخشیم.

• یوزر استوری ها:

  • به عنوان یک مسافر، می خواهم ببینم راننده من کجاست تا زمانم را بهتر برنامه ریزی کنم.»

  • "به عنوان یک راننده، من می‌خواهم که مسافران مکان واقعی من را ببینند تا اضطراب مربوط به انتظارشان کاهش یابد."

• الزامات عملکردی: نمایش مکان راننده در شعاع ۱۰ کیلومتری.

• الزامات غیر عملکردی: نقشه باید داده های مکان را هر دو ثانیه یک بار بازخوانی کند.

• مشخصات: از GPS استفاده کنید، شامل عناصر رابط کاربری مانند نمایشگر نقشه و نماد راننده باشد.

• معیارهای موفقیت: به کاهش ۲۰ درصدی شکایات مسافران مربوط به زمان سوار شدن دست یابید.

• جدول زمانی: نمونه اولیه در کوارتر اول امسال، انتشار کامل کوارتر دوم امسال.

۱۰. نمونه هایی واقعی از نیازمندی ها و قابلیت های محصول

Airbnb: «ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد از  میزبان» با قابلیتی برای به‌روزرسانی منظم پایگاه داده و تأیید تصاویر بصورت دوره ای.

اینستاگرام: «فعال کردن اشتراک‌گذاری عکس با دوستان» توسط قابلیتی که جزئیات پردازش تصویر، الزامات ذخیره‌سازی و گزینه‌های حفظ حریم خصوصی را نشان می‌دهد.

۱۱. مشکلات رایج در سند نیازمندی های محصول

اجتناب از این اشتباهات رایج می تواند کیفیت PRD شما را بهبود بخشد:

• نیازمندی های بیش از حد گسترده: برای جلوگیری از گسترده شدن اسکوپ کار، نیازمندی ها را خاص نگه دارید.

• عدم وجود بازخورد ذینفعان: بررسی منظم با ذینفعان از همسویی و جلوگیری از سوء تفاهم در آینده جلوگیری می کند.

به عنوان مثال، اگر هدف اوبر بهبود ارتباطات راننده باشد، دریافت نظرات مسافر بر اساس اطلاعاتی که بیشترین ارزش را دارند می‌تواند به شما در اولویت‌بندی قابلیت های مختلف که می توانند پاسخگوی نیازمندی مطرح شده باشند کمک کند.

۱۲. ماهیت شخصی نیازمندی های محصول

هر مدیر محصول و تیم محصول نیازهای منحصر به فردی دارد، بنابراین رویکرد شما برای نوشتن نیازمندی ها باید با هر پروژه بهبود یابد. در حالی که چارچوب‌ها و روش‌ها به عنوان نقطه شروع مفید هستند، انعطاف‌پذیری متناسب با محصول و تیم را فراهم کنید. ترکیب روش‌هایی مانند امتیاز دهی وزنی برای اولویت‌بندی، MoSCoW برای تعیین ویژگی‌های حیاتی، یا امتیازدهی سهامداران برای اطمینان از هم‌ترازی متقابل عملکردی، PRD شما را مؤثرتر و متناسب با اهداف خاص شما می‌سازد.

با پیروی از این اصول و ایجاد مستندات واضح و جامع، مدیران محصول می‌توانند تیم‌ها را در ساخت محصولاتی که مشکلات واقعی را حل می‌کنند، نیازهای کاربر را برآورده می‌کنند و با اهداف تجاری هماهنگ می‌کنند، راهنمایی کنند. فرآیند جمع‌آوری نیازمندی‌ها، ایجاد مشخصات، و نوشتن یوزر استوری ها تضمین می‌کند که هر محصول به طور متفکرانه و کارآمد ساخته شده و شانس موفقیت آن را افزایش می‌دهد.