تجربه های کاربری (UX) ضروری در اپلیکیشن های موبایل که به ندرت رعایت میشن

زمانی که اپلیکیشن تلگرام وارد اپ استورها شد من هم مثل سایر کاربران وایبری اون زمان رفتم سراغ این پیام رسان. از اون زمان تا به الان هرگز از این مهاجرت به تلگرام پشیمون نشدم و این رضایت (رضایت کاربر)

رو یکی از دستاوردهای طراحی نرم افزار تیم تلگرام میدونم. بی شک این موفقیت نتیجه دقت به طراحی و رعایت استانداردهای تجربه کاربری بوده و هست.

اینکه چرا این داستان رو مطرح کردم دلیلش این بود که پیام رسان تلگرام یکی از معدود نرم افزارهای موبایلی ای هست که زیبایی در طراحی و یکپارچه بودن تفکر سیستمی رو میشه درش احساس کرد. هم چنین رعایت بعضی از تجربیات کاربری ضروری در این نرم افزار شدیدا علاقه من نسبت بهش رو دوچندان کرده.

تجربیات کاربری ضروری برای طراحی اپلیکیشن های موبایلی شامل لیست طولانی ای از مواردی میشه که یه توسعه دهنده باید تا جایی که میتونه اونو رعایت کنه تا رضایت کاربرانش رو فراهم کرده باشه. در این چند سالی که بازار داغ اپلیکیشن های موبایل در ایران به راه بوده من صدها نرم افزار ساخته شده توسط توسعه دهنده های ایرانی رو نصب و حذف کردم. از دلایل اصلی حذف این نرم افزارها عدم رعایت UX درست بوده. زمانی که میون کار با نرم افزار با زدن دکمه Back گوشی های اندرویدی از نرم افزار خارج میشین و بعد از برگشتن به نرم افزار مراحل ریست شدن و باید اونا رو از اول طی کنین، تازه متوجه میشین که توسعه دهنده وطنی چه زیبا دقایقی نه چندان کوتاه از زمان ارزشمندتون رو حروم کرده.

سوال: حالا این تجربیات ضروری چیا هستن؟

مورد اول: کنترل دکمه Back (بازگشت) برای نرم افزارهای اندرویدی

چرا اندرویدی؟ چون iOS مفهومی به اسم Back Button نداره.

اصولا نرم افزار های موبایلی ساده هستن و شامل چند صفحه بندی نه چندان تودرتو (nested views). در چنین نرم افزارهایی انتظاری که میره اینه که اگر شما با کلیک روی دکمه یا لینکی وارد یه صفحه جدید شدید، با زدن دکمه بازگشت گوشی موبایلتون، نرم افزار شما رو برگردونه به صفحه قبلی. حالا زمانی که صف صفحات قبلی تموم بشه چی؟ این معمولا زمانی اتفاق میوفته که به صفحه اصلی یا ابتدایی نرم افزار میرسیم. الگوی معمولی که توی نرم افزارهای زیادی دیدم این بوده که با زدن دکمه بازگشت نرم افزار بهتون یه نوتیفیکیشن نشون میده که اگر بار دیگه دکمه بازگشت رو بزنین از نرم افزار خارج میشین.

اینکه رعایت میشه،‌ پس چرا میگی به ندرت؟ :سوال

عبارت به ندرت رو برای این موارد استفاده از دکمه بازگشت به کار نبردم. اصولا رعایت این لایه از تجربیات توی اکثر نرم افزارها دیده میشه. چیزی که رعایت نمیشه UX های ضروری تره :پی

مشکل اصلی اون زمای پیش میاد که توسعه دهنده یه Overlay نشون میده. overlay در طراحی نرم افزارهای موبایلی به محتوایی گفته میشه که روی محتوای اصلی نشون داده میشه. Overlay میتونه هر یک از Popup, Popover, Modal, Notification, Action Sheet یا Drawer باشه.

از ضروری ترین UX ها، بستن Overlay های باز شده با زدن دکمه بازگشت هست.

در حقیقت با هر کدوم از Overlay های باز شده باید مثل یه صفحه باز شده برخورد کرد و اونها رو به صف صفحات باز شده اضافه کرد تا با زدن دکمه بازگشت علاوه بر صفحات باز شده، Overlay های باز شده هم بسته بشن.

اگر تلگرام تون رو باز کنید و منوی سمت چپ کشویی رو هم باز کنید، با زدن دکمه بازگشت موبایلتون میبینید که این منو بسته میشه.

مورد دوم: استفاده از دکمه طرد شده Menu Button

میشه گفت شاید ۱درصد از نرم افزارهای اندرویدی که توی اپ استورهای داخلی و خارجی موجودن، از دکمه Menu Button در نرم افزارشون استفاده کردن. دکمه Menu Button دکمه ای هست که در حقش جفای زیادی شده. برای استفاده از این دکمه استاندارد خاصی موجود نیست برای همین در برندهای مختلف کارایی این دکمه متفاوته. مثلا در گوشی های Huawei این دکمه برای نشان دادن برنامه های باز استفاده میشه اما در برند Lenovo این دکمه برای نشون دادن تم های گوشی استفاده میشه!! تفاوت رو ببینید!!! :پوکرفیس

یکی از کاربردهای زیبای این دکمه میتونه نشون دادن لیست گزینه های بیشتر در نرم افزار باشه. اگر در مرورگرهای گوگل کروم و فایرفاکس اندرویدی روی این دکمه تپ کنید، میبینید که لیست طولانی ای از گزینه های مرورگر رو نشونتون میدن. در نرم افزار مورد بحثمون یعنی تلگرام هم از این دکمه به خوبی استفاده شده. در نسخه های ابتدایی زمانی که توی یه چت از این دکمه استفاده میکردید، گزینه های چت در سمت راست بالا نمایش داده میشد.

در نسخه های جدید علاوه بر این، در صفحه لیست چت ها، با استفاده از دکمه منو، دراور کشویی (سایدمنو) هم باز میشه و طبق نکته ای که توی مورد اول گفته بودم، با استفاده از دکمه بازگشت این منو بسته میشه.

نتیجه گیری

مطمئنا موارد بیشتری میشه برای اجرای UX های نرم افزارهای موبایلی پیدا کرد و اشتباهات مرسومی که در اجراشون صورت گرفته رو مورد بررسی قرار داد. استفاده از نکات UX در تولید محتوای مفید خیلی ضروریه. یادمون باشه:

نکات ریز در رعایت تجربه های کاربری میتونه رضایت کاربرانتون رو به همراه داشته باشه و هر کاربری رو به یه کاربر وفادار تبدیل کنه