اختلال شخصیت پارانوئید

آنچه که باید درباره اختلال شخصیت پارانوئید بدانید

تصور کنید که در زندگی خود به هیچ کس اعتماد ندارید، صرف نظر از رابطه آنها با شما یا میزان شواهدی خلاف آن را اثبات میکند. این پارانویا و بی اعتمادی بسیار منزوی کننده خواهد بود و ترس از خیانت یا خطر در هر گوشه و کنار، شما را دائماً در انزوا قرار می دهد.

افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید غالباً به دیگران به عنوان تهدید بالقوه نگاه می کنند. آنها ممکن است در افشای اطلاعات شخصی خود تردید کنند و در برقراری روابط نزدیک تر مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است نسبت به انتقاد یا رد حساس باشند و به راحتی از دیگران دلخور شوند.

علل اختلال شخصیت پارانوئید کاملاً درک نشده است، اما اعتقاد بر این است که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی نقش دارد. تجربیات دوران کودکی مانند سوء استفاده یا بی توجهی نیز ممکن است خطر ابتلا به PPD را افزایش دهد.

اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟
اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

اختلال شخصیت پارانوئید چیست؟

اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) یا به انگلیسی (Paranoid personality disorder) یک اختلال سلامت روانی است که با الگوی عمیق و درازمدت بی اعتمادی و سوء ظن فراگیر نسبت به دیگران بدون هیچ دلیلی مشخص ظاهر می شود. افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً دچار پارانویا می شوند و معتقدند دیگران قصد آسیب رساندن، تحقیر کردن، یا صدمه به آنها را دارند.

اختلال شخصیت پارانوئید متعلق به گروه A اختلالات شخصیت است که با رفتار عجیب یا غیر عادی ظاهر می شود. با اینکه که این اختلال در دسته عجیب قرار می گیرد، افراد مبتلا به پارانوئید که دچار توهم با پارانویا هستند با بیماری های روانی مانند اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوفرنیک، یا دوره های شیدایی شدید در اختلال دوقطبی شبیه نیستند و در یک دسته قرار نمی گیرند.

بیماران مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید معمولاً هیچ چیز غیرطبیعی در رفتار یا الگوهای فکری خود نمی بینند. از نظر آنها پارانویا و سوءظن آنها کاملاً منطقی و قابل توجیه است. اغلب، لازم است یک شخص خارجی رفتار عجیب را به بیمار گوشزد کند تا بیمار متوجه شود که رفتار و افکارشان غیرعادی است.

اختلالات شخصیت چیست

اختلالات شخصیت ها ده شخصیت غیرعادی، ناسالم و غیرقابل انعطاف هستند که در کودکی شکل می گیرند. به دلیل اینکه این رفتارها می توانند کاملاً ناسازگار یا مخرب باشند، بیماران اغلب مشکلات شدیدی را در روابط نزدیک، کار و تحصیل تجربه می کنند.

به دلیل اینکه شیوه تفکر، احساس و رفتار فرد از انتظارات جامعه منحرف می شود، عواقب آن می تواند برای فرد و اطرافیان او ناراحت کننده باشد. متاسفانه، انگ این اختلالات اغلب شدیدتر از سایر شرایط مانند اختلالات خلقی یا اضطرابی است.

طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) ، هر یک از ده اختلال شخصیت به یکی از سه خوشه بر اساس علائم و ویژگی های مشترک طبقه بندی می شوند.

سه خوشه عبارتند از:

شخصیت پارانوئید
شخصیت پارانوئید

علائم اختلال شخصیت پارانوئید

افراد مبتلا به اختلال شخصیت پارانوئید اغلب در حالت آماده باش برای حملات مستقیم یا مشکوک از سمت دیگران زندگی می کنند.

حتی اگر هیچ مدرک یا شواهدی از فریبکاری یا قصد آسیب وجود نداشته باشد، افراد مبتلا به PPD قویاً اعتقاد دارند که همتایان آنها قصد دارند آنها را تحقیر، آزار یا تهدید کنند. به دلیل این بی اعتمادی و سوء ظن مداوم، این افراد می توانند زندگی بسیار سختی را بدلیل ترس یا اضطراب اجتماعی شدید همراه داشته باشند.

علائم اختلال شخصیت پارانوئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:

  • برداشت حملات از سوی دیگران بر علیه شخصیت خود بدون دلیل یا مدرک
  • زیر سوال بردن تعهد، وفاداری یا اعتماد به دیگران، اعتقاد به اینکه آنها از آنها بهره برداری می کنند یا به آنها دروغ می گویند
  • تردید در اعتماد به دیگران و افشای اطلاعات شخصی به دلیل ترس از اینکه اطلاعات علیه آنها استفاده شود
  • بخشش نداشتن و کینه توزی، حساسیت بیش از حد و شخصی کردن انتقاد
  • یافتن معنای پنهان در نظرات یا نگاه های بی منظور دیگران
  • داشتن شک مداوم به خیانت همسران یا شرکای عاشقانه، علیرغم عدم وجود شواهد
  • سرد و دور بودن در روابط با دیگران، کنترل گر یا حسود شدن برای جلوگیری از خیانت
  • ناتوانی در دیدن نقش خود در مشکلات یا درگیری ها، اعتقاد به اینکه همیشه حق با اوست
  • حساسیت بیش از حد در هنگام درک تهدید بالقوه (مثلاً رفتار خصمانه، سرسخت و بحث کننده)

توسعه اختلال شخصیت پارانوئید

علت دقیق اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) ناشناخته است، اما تحقیقات فعلی به ترکیبی از تجربیات دوران کودکی و استعداد ژنتیکی اشاره دارد. به عنوان مثال، برخی از ژن های منتقل شده توسط والدین می توانند فرد را در معرض خطر ابتلا به این اختلال در صورت وجود شرایط مناسب در دوران کودکی قرار دهند.

عوامل خطر

اختلالات شخصیتی مانند PPD معمولاً تا اوایل بزرگسالی تشخیص داده نمی شوند، زیرا شخصیت در طول نوجوانی همچنان در حال توسعه است. با این حال، اگر خانواده شما سابقه بیماری روانی و اختلالات شخصیتی دارد، به پزشک خود اطلاع دهید تا از خطر شما آگاه باشند. از آنجا که بیماران PPD رفتار خود را عجیب یا مشکلساز نمی بینند، تشخیص مشکل و درخواست کمک می تواند دشوار باشد.

همچنین به نظر می رسد پیوندی بین PPD و سابقه خانوادگی اسکیزوفرنی وجود دارد. با این حال، PPD هیچ علائمی مشابه اسکیزوفرنی ندارد. جالب اینجاست که هنوز هم پیوندی بین این دو اختلال و توسعه ژنتیکی آنها از طریق خانواده ها وجود دارد.

علاوه بر عوامل ژنتیکی، تجربه دوران کودکی نقش بزرگی در ایجاد PPD دارد. تحقیقات نشان داده است که افرادی که در خانه های بی توجه یا آزاردهنده بزرگ شده اند احتمالا بیشتری دارد که در سنین بزرگسالی به اختلال شخصیت مبتلا شوند. شخصیت در دوران نوجوانی شکل می گیرد، بنابراین اعتقاد بر این است که تروما و سوء استفاده دوران کودکی مانع از توسعه طبیعی آن ها می شود.

تحقیقات نشان می دهد که اختلال شخصیت پارانوئید در حدود ۰.۵ تا ۴.۵ درصد از جمعیت عمومی ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد. PPD در خانواده هایی با اسکیزوفرنی و اختلال هذیانی بیشتر دیده می شود و مردان را بیشتر از زنان تحت تأثیر قرار می دهد.

اختلال شخصیت پارانوئید همچنین با اختلالات شخصیت دیگر، مانند اختلال شخصیت اجتنابی و مرزی، و اختلالات اضطرابی، مانند اختلال پانیک، مرتبط است. افراد مبتلا به PPD نیز بیشتر در معرض خطر سوء مصرف مواد مخدر و الکل هستند.

PPD می تواند یک اختلال چالش برانگیز برای تشخیص و درمان باشد، زیرا بسیاری از افراد مبتلا به PPD علائم خود را به عنوان طبیعی می بینند. با این حال، درمان می تواند به افراد مبتلا به PPD کمک کند تا با علائم خود مقابله کنند و روابط سالم تر برقرار کنند.

تشخیص شخصیت پارانوئید

تشخیص رسمی PPD توسط یک متخصص روانشناس دارای مجوز یا روانپزشک بر اساس معیارهای ذکر شده در DSM-5 انجام می شود. بیشتر ارائه دهندگان خدمات درمانی به کسی که کمتر از ۱۸ سال دارد، تشخیص PPD نمی دهند، زیرا شخصیت آنها هنوز در حال توسعه است – در عوض، آنها گزینه های دیگری را برای مقابله با علائم ارائه می دهند.

یک متخصص سلامت روان یا روانپزشک با سوالات گسترده و کلی فرد را ارزیابی خواهد کرد. روان شناس نباید فضایی را ایجاد کند که بیمار بی اعتماد و در حالت دفاعی قرار بگیرد. از آنجا که بیماران PPD اغلب از استفاده از اطلاعات شخصی علیه آنها می ترسند، سوالات بیطرفانه تر می توانند به جلوگیری از تحریک پارانویا آنها کمک کند.

ابزارهای غربالگری مانند پرسشنامه اختلال شخصیت ممکن است بسته به میزان پذیرش بیمار برای محدود کردن علائم استفاده شود. سپس پزشک علائم را با معیارهای DSM-5 مقایسه می کند و تشخیص نهایی خود و توصیه برای درمان را ارائه می دهد.

گزینه های درمان اختلال شخصیت پارانوئید

برای بیماران بالای ۱۸ سال، پس از تعیین تشخیص، می توان یک برنامه درمانی ایجاد کرد که بهترین پاسخ را به نیازها و مشکلات منحصر به فرد آنها دهد.

درمان خط اول برای PPD شامل روان درمانی، به ویژه درمان شناختی-رفتاری (CBT) و / یا درمان دیالکتیک رفتاری (DBT) است. CBT می تواند به بیمار کمک کند تا الگوهای فکری مشکل ساز یا مخرب را شناسایی کند و یاد بگیرد که آنها را به چیزی سازنده تر تغییر دهد.

از سوی دیگر، DBT بیشتر بر یافتن تعادل برای احساسات شدید و اجتناب از تفکر سیاه و سفید یا صفر و یک تمرکز دارد.

هر دو نوع روان درمانی می تواند به افزایش عزت نفس و آموزش فرد در مورد نحوه برقراری تعاملات اجتماعی سالم کمک کند.

پزشکان معمولاً برای PPD دارو تجویز نمی کنند مگر اینکه علائم خاصی به اندازه کافی شدید باشد که اقدامات اضافی را توجیه کند. به عنوان مثال، اگر بیمار دچار اضطراب یا افسردگی شدید است، ممکن است دارو تجویز شود. علاوه بر این، به دلیل شیوع بالای اختلالات همراه PPD، ممکن است داروهایی برای درمان این شرایط تجویز شود.

انواع داروهایی که برای PPD استفاده می شوند عبارتند از:

  • داروهای ضد اضطراب
  • داروهای ضد افسردگی
  • داروهای ضد روان پریشی

نتیجه:

برای PPD درمانی وجود دارد، اما درمان طولانی و چالش برانگیز است. درمان معمولاً شامل روان درمانی است که به بیماران کمک می کند تا الگوهای فکری و رفتاری خود را تغییر دهند.

اگر فکر می کنید ممکن است شما یا یکی از عزیزانتان به PPD مبتلا باشید، مهم است که به دنبال کمک حرفه ای باشید. با درمان، افراد مبتلا به PPD می توانند یاد بگیرند که به دیگران اعتماد کنند و روابط سالم تری ایجاد کنند.

منابع:

addictionhelp

psychology today

mind.org