کاوش در شهر شوش

فرانسوی‌ها کار کاوش در شوش را در ۱۲۵۹ شروع کردند ناصرالدین شاه در ۱۲۷۴ انحصار کامل کاوش در شوش را به فرانسه داد مظفرالدین شاه در ۱۲۷۹ تمامی آثار باستانی کشف‌شده در شوش را به فرانسه بخشید رضاشاه در ۱۳۰۶ با تصویب قانونی انحصار کاوش توسط فرانسوی‌ها در شوش را لغو کرد.

کاوش‌های دور اول فرانسوی‌ها به سرپرستی زوج باستانشناس، ژان دیولافوا و اوگوست دیولافوا در کاخ آپادانای داریوش در شوش بود متاسفانه ستون‌‌ها، سرستون‌ها و آجرهای لعاب‌دار و طرح دار دیوارهای این کاخ مورد تخریب قرار گرفت و در شرایطی نامناسب و با آسیب فراوان به فرانسه منتقل شد.

مسئول هیئت کاوش بعدی فرانسوی‌‌ها، بین سال‌های ۱۲۷۶ تا ۱۲۹۱ خورشیدی، ژاک دمورگان بود. وی در طول ۱۵ سال اکتشاف، آثار بی‌مانندی چون کتیبه قانون حمورابی، ده‌ها اثر ارزشمند طلایی و نقره‌ای و برنزی و نیز تندیس‌های کم مانندی از دوران ایلامی و هخامنشی کشف کرد.

دمورگان نیز همچون پیشینیان خود، اکثریت آثار کشف شده، از جمله آثار ارزشمند یافت شده در کاخ داریوش بزرگ را به فرانسه منتقل کرد متاسفانه کاوشگران فرانسوی با تخریب و جدا کردن آثار باستانی از بافت باستان‌شناسی خود صدمات جبران‌ناپذیری را به مطالعات باستان‌شناسی ایران وارد آوردند.