تاب آوری و مهاجرت

?

به گزارش باشگاه تاب آوری میگنا زهرا نیازاده مترجم کتاب تاب آوری و مهاجرت حوزۀ در یادداشتی نوشت پژوهش‌های تاب‌آوری، به‌ویژه پژوهش‌های مرتبط با کودکان و جوانان از دیرباز در رشتۀ روان‌شناسی جای داشته است جامعه‌شناسان هم این مفهوم را در سطح اجتماع بررسی می‌کنند. در سال‌های گذشته تعداد فزاینده‌ای از پژوهشگران خواستار ایجاد تاب‌آوری و مداخلاتی برا یتوسعه تاب آوری شده‌اند که اهمیت زمینه و فرهنگ را برای توسعۀ مثبت زندگی جوانان در شرایط پرتنش به رسمیت بشناسد


مقالۀ حاضر از پنل عمومی در نشست جامعۀ بین‌المللی مطالعات استرس تروماتیک به ریاست استیون ساوتویک الهام گرفته است که به بحث دربارۀ ضروری‌ترین پرسش‌های کنونی در زمینۀ پژوهش‌های تاب‌آوری می‌پردازد، در چند مقاله ای که مورد اشاره قرار گرفته اند شماری از پرسش‌های مورد بحث مطرح وده اند که عبارتنداز:

  1. چگونه تاب‌آوری را تعریف کنیم؟
    مهم‌ترین عوامل تعیین‌کنندۀ تاب‌آوری چیست؟
    فناوری‌های نوین چه اثری بر علم تاب‌آوری دارد؟
    اثربخش‌ترین روش‌ها برای افزایش تاب‌آوری کدام است؟

اکثر تعریف‌های پیشنهادی برای تاب آوری شامل مفهومی از عملکرد مفید سالم، انطباقی یا یکپارچه در دوران پس از گرفتاری می‌شد. از قرار تاب‌آوری سازه ای پیچیده است و در زمینه‌های فردی، خانوادگی، سازمانی، اجتماعی و فرهنگی به گونه‌ای متفاوت تعریف می‌شود.
با توجه به عوامل تعیین‌کنندۀ تاب‌آوری این اتفاق نظر وجود دارد که برای بررسی تجربی این سازه لازم است تحلیل در سطوح چندگانه و مشتمل بر متغیرهای ژنتیک، اپی‌ژنتیک، توسعه، جمعیت‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی انجام شود.
مطالعۀ تجربی عوامل تعیین‌کنندۀ تاب‌آوری بر تلاش‌های صورت‌گرفته در زمینۀ پرورش تاب‌آوری اثر می‌گذارد و این واقعیت را تأیید می‌کند که تاب‌آوری را می‌توان در سطوح متعدد، از جمله فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی، ارتقاء داد.

استارک، دی.، 2014. در باب تاب‌آوری. مطالعات اجتماعی. دورۀ 3، شمارۀ 1. صص 60-70.

این مقالۀ تفسیری موضوعات اصلی مطرح‌شده در مقالات این ویژه‌نامه را مرور می‌کند و پرسش‌های بازی را مطرح می‌کند. برای مثال آیا تاب‌آوری در سیستم‌های اجتماعی - فنی، مانند سیستم‌های ایمنی، در اثر استفاده تحلیل می‌رود یا آن‌که تاب‌آوری در پی استفاده ارتقاء می‌یابد؟

به همین ترتیب آیا تاب‌آوری حول محور واکنش نشان دادن در مواجهه با رویدادی نادر می‌چرخد یا تاب‌آوری به معنای آماده شدن برای رویداد نادر است؟ تأمل در باب تکامل تاب‌آوری مفید است؟ مدل‌های ریسک چه ریسک‌هایی را مطرح می‌کنند؟ به دیگر سخن آیا مدل‌ها به کاهش آسیب‌پذیری در برابر ریسک کمک می‌کنند یا آسیب‌پذیری را افزایش می‌دهند؟ انعکاس‌پذیری چه نقشی در تحلیل تاب‌آوری دارد؟

تیلور، آر. دی. و ونگ، ام. سی. 2000. تاب‌آوری در زمینه‌های مختلف: خانواده، محل کار، فرهنگ و اجتماع. سایکولوژی پرس.

شماری از ریسک‌های اجتماعی چالش‌هایی جدی برای رفاه خانواده‌ها به شمار می‌آیند و طبقه‌های اجتماعی و نژادهای گوناگون را درگیر می‌کنند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به تغییر در بازار کار و اقتصاد، افزایش مشارکت مادران در نیروی کار، تغییر ماهیت ساختار خانواده و ترکیب خانواده و افزایش تعداد خانواده‌های مهاجر اشاره کرد. نهادهای اصلی زندگی خانوادگی نقش معناداری را در پرورش ظرفیت خانواده‌ها برای سازگار شدن با چالش‌های بالقوۀ پیش رو ایفاء می‌کنند.
محل کار، مدرسه، آژانس‌های اجتماعی و دیگر مراکز خدمات اجتماعی و آموزشی نهادهایی را تأمین می‌کنند که از منابع و تخصص لازم برای در اختیار گذاشتن سازوکارهای حمایتی پرورش‌دهندۀ تاب‌آوری در کودکان و خانواده‌هایی برخورداراند که با چند مشکل و گرفتاری بزرگ درگیراند و در معرض خطراند.
مفهوم مداخله‌های ترویج‌دهندۀ تاب‌آوری از دل پژوهش و مطالعات دانشگاهی پدیدار شده است که به امید برخی کودکان و خانواده‌ها برای زنده بیرون آمدن از گرفتاری‌های مرگبار بدون آسیب ماندگار اشاره دارد. چنین کودکان و خانواده‌هایی معمولاً پرانگیزه، مستقل، مدبر و مصمم‌اند و از مهارت‌های میان‌فردی و حل مسئلۀ شناختی خوبی برخوردارند.
پژوهش متمرکز بر افزایش شناخت از عوامل تأثیرگذار بر توسعۀ تاب‌آوری می‌تواند ظرفیتمان را برای طراحی مداخلات و سیاست‌هایی عمومی تقویت کند که در نهایت برای تمام کودکان و خانواده‌ها مفید خواهد بود.

اونگار، ام.، a2012. بوم‌شناسی‌های اجتماعی و اثرشان بر تاب‌آوری. بوم‌شناسی اجتماعی تاب‌آوری: دستنامۀ نظریه و عمل. به ویرایش ام. اونگار. نیویوریک: اشپرینگر

مایکل روتر خلاصۀ فرایندهای محافظ را در سال 1987 منتشر کرد، اکنون پژوهشگران پس از گذشت بیش از دو دهه همچنان ابهام را در چگونگی تعریف و عملیاتی‌سازی توسعۀ مثبت در شرایط نامساعد گزارش می‌دهند. این مشکل تاحدی معلول دیدگاه غالب در تاب‌آوری است که آن را خصیصه‌ای خاص فرد می‌داند و تاب‌آوری را فرایندی تلقی نمی‌کند که خانواده‌ها، مدرسه‌ها، اجتماعات و حکومت‌ها می‌توانند به پیشبردش کمک کنند.
چون تاب‌آوری مرتبط با وجود عامل‌های خطر اجتماعی است، باید تفسیری بوم‌شناختی از این ساخت وجود داشته باشد که اهمیت تعاملات انسانی را در محیط‌های‌شان تأیید کند


خانه تاب آوری

باشگاه تاب آوری

قاصدک تاب آوری