تاب آوری و نمایش درمانی

مقدمه: کودکان افسرده در مقایسه با کودکان غیرافسرده از نظر سلامت و بهزیستی در وضعیت نامطلوب‌تری قرار دارند و روش‌های بسیاری از جمله نمایش درمانی و آموزش تاب‌آوری برای کاهش مشکلات روانشناختی آن ها وجود دارد.

مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی نمایش درمانی و آموزش تاب‌آوری بر اضطراب و پرخاشگری کودکان مبتلا به افسردگی انجام شد.

روش کار: این مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود.

جامعه پژوهش دانش‌آموزان پسر مبتلا به افسردگی مراجعه‌کننده به مراکز مشاوره آموزش‌وپرورش منطقه ۵ و ۶ شهر تهران در سال تحصیلی ۹۹-۱۳۹۸ بودند.

نمونه پژوهش ۶۰ تن بودند که با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه ۲۰ تن) جایگزین شدند.

گروه‌های مداخله به‌ترتیب ۹ جلسه ۶۰ دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) با روش‌های نمایش درمانی و آموزش تاب‌آوری آموزش دیدند و گروه کنترل در لیست انتظار برای آموزش قرار گرفت.

ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه جمعیت‌شناختی، “سیاهه افسردگی کودکان” (Children’s Depression Inventory)، “مقیاس اضطراب کودکان اسپنس” (Spence Children’s Anxiety Scale) و “پرسشنامه پرخاشگری” (Aggression Questionnaire) بودند. داده‌های جمع آوری شده در نرم‌افزار اس پی اس اس نسخه ۲۱ تحلیل شد.

یافته‌ها: روش‌های نمایش درمانی و آموزش تاب‌آوری در مقایسه با گروه کنترل باعث کاهش اضطراب کودکان مبتلا به افسردگی شدند (۰۵/۰P<)، اما میان دو روش در کاهش اضطراب آن ها تفاوت معنا‌داری وجود نداشت (۰۵/۰P>).

همچنین، نمایش درمانی در مقایسه با آموزش تاب‌آوری و گروه کنترل باعث کاهش پرخاشگری کودکان مبتلا به افسردگی شد (۰۵/۰P<)، اما بین آموزش تاب‌آوری و گروه کنترل در متغیر پرخاشگری تفاوت معنا‌داری وجود نداشت (۰۵/۰P>).

نتیجه‌گیری: نمایش درمانی باعث کاهش هر دو متغیر اضطراب و پرخاشگری در کودکان مبتلا به افسردگی شد، اما آموزش تاب‌آوری فقط باعث کاهش اضطراب آنها شد.

بنابراین، برنامه‌ریزی برای استفاده از روش نمایش درمانی توسط روانشناسان کودک و درمانگران برای بهبود سلامت روانشناختی کودکان مبتلا به افسردگی پیشنهاد می‌شود.