ایرانی ها از کجا پادکست گوش می‌دهند؟

با رشد تعداد شنوندگان فارسی‌زبان، رفته رفته پلتفرم‌های ایرانی هم وارد بازار پادکست شدند و بخشی از بازار را به خود اختصاص دادند. علاوه بر آن، با میزبانی پادکست‌های فارسی به گسترش آن در پلتفرم‌های پادگیر (Podcatcher) و شنیده شدن آن‌ها کمک کرده‌اند. در حال حاضر پادکست فارسی در 43 پلتفرم در دسترس است. که بین 4 تا از پراستفاده‌ترین آن‌ها یعنی کست‌باکس، شنوتو، ناملیک و تهران‌پادکست، کست‌باکس با 80.7% بیشترین سهم بازار پادکست را به خود اختصاص داده و در میان سه پلتفرم ایرانی دیگر، شنوتو با 15.9% از بقیه بیشتر مورد استفاده قرار گرفته‌.

چرا کست‌باکس؟

کست‌باکس، پلتفرمی چینی است که از سال 2016 تا به الان بیش از 50 میلیون پادکست، رادیو و کتاب صوتی در 70 زبان را برای 15 میلیون کاربر خود در 175 کشور جهان عرضه کرده است و جزو پادگیرهای محبوب به خصوص در میان اندرویدی‌ها است. این پلتفرم علاوه بر شنیدن پادکست، امکان ساخت آن را نیز در اختیار کاربران قرار داده است.

در ایالات متحده که اسپاتیفای و اپل پادکست جزو اولین انتخاب‌ ‌های شنوندگان است، کست‌باکس اولویت دهم را در بین پلتفرم‌ها دارد. اما چرا در ایران جزو پرمصرف‌ترین ها است؟
اولین وجه تمایز این پلتفرم با سایر پلتفرم‌ها در مزیت‌های آن برای کشوری مثل ایران است که دسترسی به بعضی پلتفرم‌ها با فیلترینگ و یا تحریم محدود می‌شود. در سال 98 گزارش‌هایی تحت عنوان فیلترینگ کست‌باکس منتشر شد اما ظاهرا مقطعی بوده و مدت‌ها است که به راحتی در دسترس ایرانیان قرار دارد.

یکی دیگر از مزیت‌های متمایزکننده آن نه فقط در ایران بلکه جهان امکان جستجوی کلمات کلیدی در محتوای صوتی تحت عنوان «In-Audio search» است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا کلمات و جملات مورد نظر خود را جستجو کنند و پادکست مورد نظر خود را صرف نظر از اینکه در توضیحات یا عنوان آن ذکر شده باشد، پیدا کنند. فضای کاربردوستانه و آسان آن، امکان دانلود و استفاده آفلاین، چند‌منظوره بودن آن و امکان ساختن، گوش دادن و دسترسی به میلیون‌ها پادکست با تنوع بالا دلایل کافی برای انتخاب این پلتفرم است.

عملکرد پلتفرم‌های ایرانی در مقایسه با کست‌باکس

نمی‌توان گفت پلتفرم‌های ایرانی موفق بوده یا نبوده‌اند. در واقع مقایسه این‌ها چندان درست نیست چرا که کست‌باکس یک پلتفرم پادگیر (Podcatcher) و سه پلتفرم دیگر میزبان هستند. پلتفرم‌های پادگیر هر پادکستی که در پلتفرم‌های میزبان منتشر شود را به وسیله «RSS feed» در دسترس کاربران قرار می‌دهد و گستره کمی بسیاری نسبت به میزبان‌ها دارند. اما پلتفرم‌های میزبان آنچه پادکستر‌ها و کاربران آن در پلتفرم خود بارگذاری کنند را میزبانی می‌کنند و در نهایت این پادکست‌ها به فهرست بی انتهای پادگیر‌ها اضافه می‌شود و کمک بزرگی به ارتقا و شنیده شدن آن می‌کند. در واقع می‌توان گفت این دو نوع پلتفرم از یکدیگر نفع می‌برند و وجود هر دو در زنجیره ارزش پادکست لازم و مفید است.

نقطه شروع رشد جدی پادکست فارسی همزمان با ورود اولین میزبانان ایرانی در سال 1394 رخ داده است. این پدیده به هیچ عنوان اتفاقی نیست و می‌توان گفت اگر پلتفرم‌های ایرانی میزبان نبودند، پادکست فارسی کمتری تولید می‌شد یا حداقل در پلتفرم‌های پخش پادکست کمتر به چشم می‌خورد. بنابراین پلتفرم‌های ایرانی به عنوان میزبان در گسترش و یافتن سهم در این زنجیره ارزش موفق بوده و نقش به‌سزا و مهم خود را به درستی ایفا کردند و تنها جای خالی یک پلتفرم پادگیر ایرانی در این میان خالی است که در صورت وجود قطعا سهم قابل توجهی از رشد صنعت پادکست ایران را به خود اختصاص می‌داد.

اگر تمایل داشتید می‌توانید فایل کامل گزارش را از اینجا دریافت کنید.

اگر به حوزه تحقیقات بازار و موضوعات مرتبط علاقه‌مند هستید، کانال‌های ارتباطی رستاک رو دنبال کنید.