دنیای متفاوت دیجی‌کالا و باسلام

مقدمه

در دهه‌های اخیر، اینترنت و فناوری‌های دیجیتال موجب تحولی عمیق در الگوهای خرید و فروش شده‌اند و تجارت الکترونیک به یک جزء اساسی از اقتصاد جهانی و سبک زندگی روزمره تبدیل شده است. تجارت الکترونیک، که در آن خرید و فروش محصولات و خدمات از طریق پلتفرم‌های آنلاین صورت می‌گیرد، به افراد امکان داده تا از هر مکانی و در هر زمانی به مجموعه‌ای وسیع از کالاها دسترسی داشته باشند. این نوع تجارت که به سرعت در حال گسترش است، به دلیل مزایایی چون دسترسی آسان، کاهش هزینه‌ها و افزایش سرعت خرید، یکی از گزینه‌های اصلی خرید و فروش برای مردم و کسب‌وکارها به‌شمار می‌آید.

در کنار تجارت الکترونیک سنتی، نوع جدیدی از خرید و فروش آنلاین با عنوان تجارت اجتماعی (Social Commerce) نیز پدیدار شده است. تجارت اجتماعی به نوعی از تجارت اشاره دارد که از طریق پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی یا محیط‌هایی که بر تعامل مستقیم خریداران و فروشندگان متمرکز هستند، انجام می‌شود. در این مدل، علاوه بر خرید کالا، تعامل و اعتمادسازی اجتماعی نقش اساسی دارد. کاربران می‌توانند نظرات و تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، با فروشندگان مستقیماً در ارتباط باشند و از توصیه‌ها و نظرات دیگران بهره ببرند. تجارت اجتماعی به‌ویژه برای محصولات بومی، دست‌ساز و محلی جذابیت دارد، چرا که به خریداران امکان می‌دهد با تولیدکنندگان کوچک و مستقل آشنا شوند و از تجربه خریدی دوستانه‌تر و متعامل‌تر بهره‌مند شوند.

در ایران، دو نمونه بارز از این دو نوع تجارت آنلاین، دیجی‌کالا و باسلام هستند. دیجی‌کالا به عنوان یک غول تجارت الکترونیک، تجربه‌ای سریع و کارآمد برای خرید آنلاین فراهم می‌کند، در حالی که باسلام به‌عنوان یک پلتفرم تجارت اجتماعی، تجربه‌ای صمیمانه و شخصی با تعاملات بیشتر بین مشتریان و فروشندگان ارائه می‌دهد. این دو پلتفرم به خوبی نشان‌دهنده تفاوت‌ها و شباهت‌های موجود میان تجارت الکترونیک و تجارت اجتماعی هستند و درک عمیق‌تری از نیازها و اولویت‌های متفاوت کاربران فراهم می‌کنند. در ادامه، با بررسی دقیق‌تر این دو پلتفرم، به مقایسه ویژگی‌ها، ساختارها و راهبردهای متفاوت آنها می‌پردازیم.

تفاوت‌ها و شباهت‌های دیجی کالا و باسلام

1. بستر فروش و نوع ارتباط با مشتری
• دیجی‌کالا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک ایران، فضایی فراهم کرده که مشتریان به سرعت و به سادگی از فروشگاه‌های متعدد خرید کنند. این پلتفرم به‌طور مستقیم تعامل زیادی بین خریدار و فروشنده ایجاد نمی‌کند؛ بلکه با سیستم نظرات و بازخوردها، به کاربران اجازه می‌دهد که تجربه‌های دیگران را ببینند و کالا را به‌طور مستقیم خریداری کنند.
• باسلام به‌عنوان یک پلتفرم تجارت اجتماعی، فضایی برای تعامل مستقیم و نزدیک‌تر بین فروشندگان محلی و مشتریان فراهم می‌کند. کاربران می‌توانند با تولیدکنندگان صحبت کنند، سوالات خود را بپرسند و حتی با فروشنده‌ها در مورد تولیدات بومی‌شان بیشتر آشنا شوند. این رویکرد باعث افزایش حس اعتماد و ارتباط نزدیک با تولیدکنندگان می‌شود.
2. نوع و گستره محصولات
• دیجی‌کالا مجموعه‌ای گسترده از کالاها، از محصولات دیجیتال و لوازم خانگی گرفته تا مواد غذایی و لوازم شخصی، را پوشش می‌دهد. این تنوع و گستره کالاها به کاربران امکان مقایسه و انتخاب از میان برندهای مختلف را می‌دهد و تجربه خرید جامع‌تری ایجاد می‌کند.
• باسلام بیشتر بر روی محصولات محلی و خانگی تمرکز دارد. تولیدکنندگان بومی می‌توانند محصولات دست‌ساز و خاص خود را عرضه کنند و خریداران می‌توانند کالاهای اصیل و بومی را خریداری کنند. این نوع کالاها معمولاً منحصر به فرد و با ویژگی‌های فرهنگی و بومی همراه هستند.
3. تجربه کاربری و فرآیند خرید
• دیجی‌کالا با طراحی ساده و مدرن، خرید راحت و سریعی را برای کاربران فراهم کرده است. کاربران به سرعت می‌توانند محصول مورد نظر خود را بیابند، به سبد خرید اضافه کنند و پرداخت کنند. این تجربه خرید، با توجه به سرعت و کارایی، به خریدهای یک‌باره و سریع تمایل دارد.
• باسلام تجربه‌ای شبیه به خرید از بازارهای محلی ایجاد می‌کند، جایی که کاربران می‌توانند با فروشندگان محلی ارتباط برقرار کنند و تجربه خریدی متناسب با فرهنگ خرید بومی داشته باشند. تعاملات اجتماعی و امکان صحبت مستقیم با تولیدکننده، این تجربه را برای مشتریان تعاملی و جذاب‌تر می‌کند.
4. روش‌های بازاریابی و تبلیغات
• دیجی‌کالا از روش‌های تبلیغاتی سنتی و دیجیتال مانند تبلیغات کلیکی، سئو، و ایمیل مارکتینگ برای جذب مشتریان استفاده می‌کند. این پلتفرم با استفاده از تحلیل داده‌های مشتریان، پیشنهادات شخصی‌سازی شده و تبلیغات متمرکز را ارائه می‌دهد تا مشتریان بیشتری را جذب کند.
• باسلام بر بازاریابی دهان به دهان و تعامل اجتماعی متکی است. با استفاده از اینفلوئنسرهای محلی و توصیه‌های مشتریان، باسلام تلاش می‌کند تا اعتماد بیشتری به محصولات محلی ایجاد کند و جامعه‌ای از کاربران که به صورت اجتماعی در ارتباط هستند، شکل دهد.
5. زنجیره ارزش و زنجیره تأمین
• دیجی‌کالا با سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انبارداری و حمل و نقل گسترده، زنجیره ارزش خود را بر پایه سرعت و کارایی تنظیم کرده است. زنجیره تأمین در دیجی‌کالا معمولاً شامل تأمین‌کنندگان بزرگ و عمده‌فروشان است و مدل انبارداری متمرکز باعث شده تا بتواند به سرعت محصولات را به دست مشتریان برساند.
• باسلام به جای استفاده از زنجیره تأمین متمرکز، به تأمین‌کنندگان کوچک و محلی متکی است که محصولات خود را به صورت مستقیم به مشتریان ارسال می‌کنند. این مدل زنجیره تأمین غیرمتمرکز باعث می‌شود که ارتباط نزدیک‌تر و بدون واسطه‌ای بین خریدار و تولیدکننده ایجاد شود و حمایت بیشتری از کسب و کارهای کوچک و محلی به عمل آید.

جمع‌بندی

پلتفرم‌های دیجی‌کالا و باسلام، هر یک با ساختار و رویکرد متفاوتی، بخش‌های مختلفی از نیازهای خریداران آنلاین در ایران را پوشش می‌دهند. دیجی‌کالا با ساختار سنتی تجارت الکترونیک، خرید سریع و ساده‌ای را برای مشتریان فراهم می‌آورد که به‌ویژه برای خریدهای با حجم بالا و برندهای صنعتی مناسب است. در مقابل، باسلام با مدل تجارت اجتماعی خود تجربه خریدی صمیمی‌تر و مبتنی بر تعامل اجتماعی را ارائه می‌دهد که به ویژه برای کسانی که به دنبال محصولات بومی و محلی هستند، جذاب است. این تفاوت‌ها به خوبی نشان می‌دهند که بازار تجارت الکترونیک می‌تواند به‌صورت چندوجهی و با توجه به نیازهای متنوع مشتریان، به رشد و توسعه خود ادامه دهد.

اگر به تحقیقات بازار حوزه اقتصاد دیجیتال علاقه‌مندید، کانال‌های ارتباطی رستاک را دنبال کنید!