نخ نما شدن مفهوم تنوع و ابعاد آن در زیر سایه ی عدالت گستری تک بُعدی سازمان صداوسیما


یکی از مفاهیم موردتوجه و تکرار شونده توسط پیمان جبلی به عنوان رییس سازمان صدا‌وسیما و تیم او در یک سال گذشته، مفهوم عدالت گستری بوده است. مفهوم عدالت مبانی و ابعاد گوناگونی دارد که میتوان مفهوم اصیل و پایه ای «تنوع» در رسانه ی خدمت عمومی که شاخص مهمی برای عملکرد در یک جامعه ی متکثر است را در آن یافت.

اما در عمل آیا این ایده ی عدالت گستری و در پی آن تنوع در رسانه، احقاق یافته و یا با توجه به تمرکز صرف به برخی ابعاد آن، این مفهوم اصیل رو به کمرنگ شدن و نخ نما شدن رفته است؟

آن چیزی که در یکسال اخیر موردتوجه این سازمان در ذیل این مفهوم بوده، پوشش اجتماعات و راهپیمایی‌ها در نقاط مختلف ایران بوده، و گویی ابعاد دیگر تنوع و تنوع محتوایی به رسمیت شناخته نشده است.به عنوان مثال سخنان وحید جلیلی در رونمایی از شبکه ی رویا خطاب به دانشجویان موید همین نکته است، وی اظهار داشت:

«جمعه ی گذشته دوستان دیدند تصاویری از روستاهای کشور که راهپیمایی ۱۳ آبان در آن برگزار شد و فردی با اسب و تراکتور راهپیمایی می‌کند. در بسیاری از اینها نه دوربین و نه تریبونی و نه بازنمایی رسانه‌ای وجود دارد. این منظره بیش از چند دهه در صداوسیمای جمهوری اسلامی سانسور شده بود. اما به ذهن کسی خطور هم نکرده بود که نسبت به این سانسور وسیع انتقاد کند یا حتی توییت بزند».

سوال مهم در اینجا شکل می‌گیرد: با بازنمایی و پوشش صرف اجتماعات در کشور متکثری چون ایران، عدالت و به تبع آن تنوع به معنای دقیق کلمه در رسانه محقق می شود؟

یکی از ابعاد پایه ای تنوع توجه به ناهمگونی‌های فرهنگی، اجتماعی، جغرافیایی، اقتصادی و غیره است که صرف پوشش تجمعات و راهپیمایی‌ها حتی این بعد از تنوع را به منصه ی ظهور نمی‌رساند.

مسئله ای که در اینجا و از پس ایده ی عدالت گستری فعلی سازمان صدا و سیما شکل میگیرد این است: جای دیگر ابعاد تنوع که شامل تنوع ژانری و محتوایی، و البته نمود تنوع جغرافیایی در دیگر ابعاد و ذیل کارکردهای دیگر مثل سیما، آموزش، سرگرمی و ... است، در کجای این ایده ی عدالت گستری است و تکلیف دیگر ابعاد تنوع چه میشود؟! چرا پس از گذشت یک سال از استقرار تیم فعلی، تنها نمود تنوع یا «عدالت گستری» یادشده باید پوشش خبری در برخی موضوعات باشد و سازمان صداوسیما در برابر عدالت گستری در سریال ها، برنامه ها و تولیدات در ژانرهای مختلف منفعل بماند؟

بنظر می‌رسد شناسایی عدالت و تنوع در رسانه امری مهم و گسترده و پیچیده تر از آن است که با صرف پوشش راهپیمایی‌ها احقاق شود، این مفاهیم و مبانی متروک مانده باید برای مدیران فعلی رسانه ی ملی تکرار و آموخته شود.

برای دسترسی به مطالب بیشتر به کانال تلگرام رستاک سر بزنید.

صفحه‌ی رستاک در ویرگول هم به تازگی راه افتاده و مطالب رستاک و دیگر مطالب مرتبط با مطالعات حکمرانی رسانه در ایران در آن به اشتراک گذاشته می‌شود.