مقایسه عملکرد PHP و Nodejs

منبع اصلی این مقاله وبسایت راکت و نوشته «مقایسه‌ای بر عملکرد PHP و Node.js» است. برای مطلع شدن از جدیدترین مقالات حوزه برنامه‌نویسی می‌توانید به وبسایت «راکت - Roocket» مراجعه کنید.

در این مقاله قصد داریم مقایسه‌ای بین دو فناوری قدیمی و جدید در حوزه وب انجام دهیم و مزایا و معایب هر یک را بررسی کنیم.

مقدمه

قبل از شروع تجزیه و تحلیل کامل فناوری‌ها، بیایید به تاریخچه کلی آن‌ها نگاهی بیاندازیم. PHP بدون شک یکی از محبوب‌ترین زبان‌های برنامه نویسی در دنیای مدرن است. این زبان در سال 1995 معرفی گردید و بعدها پایه و اساس وب سایت‌های اینترنتی شد. امروزه این فناوری دارای یک جامعه فوق‌العاده است که توسعه برنامه را بسیار آسان می‌کند.

رقیب اصلی آن در این مقاله یک فناوری بسیار جدیدتر است. Node.js در سال 2009 به عنوان پلتفرمی ایزومورفیک و یونیورسال برای جاوا اسکریپت به وجود آمد. امروزه این پلتفرم دارای جامعه‌ای قدرتمند از توسعه دهندگان است و در بسیاری از پروژه‌های پیشرفته نقش مهمی دارد. به عنوان مثال محبوب‌ترین شبکه اجتماعی جستجوی شغل در جهان یعنی LinkedIn با استفاده از Node توسعه یافته است. با این‌که شهرت آن کمتر از PHP است، اما بسیاری از مردم این فریمورک را به عنوان آینده توسعه وب سایت می‌شناسند.

ابتدا با ذکر ویژگی‌های مثبت و منفی هر یک شروع می‌کنیم. سپس به توضیح تفاوت‌های کلیدی بین آن‌ها می‌پردازیم.

مزایا و معایب Node.js

Node.js دارای ویژگی‌های مثبت زیر است:

جامعه بزرگ توسعه دهندگان: این پلتفرم بسیار محبوب است، در نتیجه پیروان زیادی دارد که مایل‌اند در پیاده‌سازی پروژه‌ها به شما کمک کنند.
تعداد زیاد افزونه: Node.js به دلیل مجموعه فوق‌العاده‌ای از افزونه‌ها که می‌توانید به آن اضافه کنید مشهور است. مدیر کتابخانه آن یعنی NPM به شما امکان دسترسی به طیف گسترده‌ای از گزینه‌های مختلف را می‌دهد. این پکیج منجر بدون شک یکی از بزرگترین نکات برجسته در این مورد است و Node.js را به مقصدی برای توسعه همه برنامه‌های جدید تبدیل می‌کند.
سهولت توسعه: Node.js کدهای قابل فهمی دارد و از برنامه نویسی فول-استک نیز پشتیبانی می‌کند. بنابراین اگر از جاوا اسکریپت همراه با Node.js استفاده نمایید، به راحتی می‌توانید بسیاری از جنبه‌های عملکردی برنامه خود را بهینه کنید. از طرف دیگر فریمورک‌های زیادی برای برنامه نویسی دارد.
مقیاس‌پذیری فوق‌العاده: تا زمانی که پروژه شما محاسبات بسیار پیچیده‌ای نداشته باشد، Node.js برای سرویس‌هایی که به آپدیت مداوم نیاز دارند، عالی عمل می‌کند.
مبتنی بر جاوا اسکریپت: Node.js عملکرد خود را از جاوا اسکریپت می‌گیرد. بنابراین متخصصان زیادی به دلیل آشنایی با JS مهارت‌های کافی برای شروع توسعه برنامه‌ها و وب سایت‌ها را دارند.
سرعت پردازش بالا: Node.js به دلیل سرعت بالای خود از بیشتر زبان‌ها سبقت می‌گیرد. به طوری که می‌تواند ده یا حتی بیست برابر در سناریوهای خاص سریعتر عمل کند. همچنین شرکت‌هایی مانند نتفلیکس آن را یکی از پیشروترین فناوری‌های بک-اند می‌نامند.

به هر حال برخی نکات منفی نیز می‌تواند نقش مهمی در عملکرد Node.js داشته باشد:

مشکلات در پردازش سنگین: این پلتفرم به دلیل این‌که ورودی و خروجی را کنترل نمی‌کند، می‌تواند فشار قابل توجهی بر روی CPU ایجاد نماید. همچنین به علت پردازش ناهمزمان، هر thread بار زیادی را متحمل می‌شود. بنابراین استفاده از آن در جایی که محاسبات پیچیده وجود دارد، منطقی نیست.
مشکلات در ساختار بازگشتی: با توجه به تمرکز Node.js بر ناهمزمانی، به شدت به توابع بازگشتی متکی است. اگرچه این موضوع بر عملکرد تأثیر نمی‌گذارد، اما نگهداری کد را دشوار می‌کند. در نتیجه اگر کسی آن را به درستی مدیریت نکند، بدون شک می‌تواند برای همه توسعه دهندگان در مقیاس‌پذیری برنامه مشکل‌آفرین باشد.

مزایا و معایب PHP

اکنون می‌خواهیم نقاط قوت PHP را با هم بررسی کنیم:

محبوبیت زیاد: PHP یکی از رایج‌ترین زبان‌ها برای ایجاد وب سایت است. در نتیجه می‌توانید در اینترنت اطلاعات زیادی راجع به نحوه عملکرد آن و روش‌های راه‌اندازی برنامه به دست آورید.
برنامه نویسی شی‌گرا: این مورد اصل کلیدی در برنامه نویسی PHP است. در نتیجه یک متخصص خوب می‌تواند در اکثر موارد کدهایی را ایجاد کند که برای نگهداری ساده هستند.
ادغام آسان پایگاه داده‌های قدیمی: امروزه PHP یکی از بهترین پلتفرم‌ها را برای MySQL و MariaDB دارد. پس اگر مجبور هستید با پروژه‌هایی کار کنید که دارای کدهای قدیمی زیادی هستند، این زبان برای شما عالی است.

در عین حال مجموعه‌ای از نکات منفی نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه داشت:

ساختار کد ناپایدار: PHP برنامه نویسان را به سمت سبک خاصی از کدنویسی سوق نمی‌دهد. حتی اگر این رویکرد انعطاف‌پذیری بیشتری را به همراه داشته باشد، نگهداری کد را نسبتا دشوار می‌کند. رویکردهای مرتبط می‌تواند آنقدر متفاوت باشد که یک شرکت ممکن است بیش از حد به متخصصان قبلی خود وابسته شود. این مشکل به ویژه در مورد وردپرس (یکی از سیستم‌های مدیریت محتوای PHP) نیز شدیدتر است. همچنین توسعه افزونه‌های مختلف برای آن می‌تواند به کار فردی زیادی نیاز داشته باشد که باعث می‌شود تغییر تیم توسعه بسیار دشوار شود.
مشکلات امنیتی: امنیت اطلاعات جزء نقاط قوت PHP نیست. چرا که به عنوان یک فناوری قدیمی، حاوی عناصر به‌روز نشده زیادی است. از طرفی راه‌های دور زدن امنیت آن متعدد و شناخته شده هستند. با این حال ممکن است با به‌روزرسانی‌هایی که اخیرا منتشر می‌شوند، وضعیت بهتر شود. از سوی دیگر مشکلات عمده‌ای در کیفیت کلی کد نیز دیده می‌شود. بسیاری از مردم PHP را یک زبان مبتدی می‌دانند. در نتیجه تعداد زیادی برنامه غیراستاندارد نوشته شده در آن وجود دارد که گاهی اوقات اساس وب سایت‌ها را تشکیل می‌دهند و باعث می‌شوند هزینه‌های بازنویسی برنامه افزایش یابد.

مقایسه شماره 1- سرعت و عملکرد

اکنون که از ویژگی‌های کلی هر دو فناوری مطلع هستید، زمان یک رقابت واقعی فرا رسیده است.

Node.js در بسیاری از موقعیت‌ها نسبت به PHP برتری آشکاری دارد. اما چرا؟ دلیل آن ساده است: محاسبات همزمان. به طوری که PHP معمولا یک عملیات را پس از دیگری انجام می‌دهد ولی Node.js می‌تواند چندین عملیات را به طور همزمان اجرا کند. تصور کنید یک وب سایت فروش آنلاین دارید و نیاز است به جای پردازش اطلاعات بانکی و فرایندهای خرید به صورت متوالی، آن‌ها را همزمان اجرا کنید. این موضوع قدرت اصلی Node.js را نشان می‌دهد و دلیل اصلی استفاده غول‌های فناوری دنیا از آن به جای PHP است.

اما آیا PHP می‌تواند بر این مشکل غلبه کند؟ پاسخ مثبت است. باید بدانید که Node.js چندان هم کامل نیست و رقابت این دو فناوری در عملکرد همیشه برنده مشخصی ندارند. اگر به لیست مزایا و معایب بالا نگاه کنید، می‌بینید که Node.js از عهده پردازش‌های سنگین به خوبی برنمی‌آید. مثلا فرض کنید نوعی محاسبات مالی در سرویس شما وجود دارد (مانند صرافی ارز دیجیتال)، در این صورت Node با مشکل مواجه می‌شود و منابع زیادی را مصرف می‌کند. برخلاف آن PHP شما را در این زمینه ناامید نخواهد کرد و در محاسبات پیچیده مشکلی ندارد.

مقایسه شماره 2 - مدیریت فریمورک وب سایت

در مورد فریمورک‌ها رقابت Node.js و PHP با بن‌بست مواجه است. از یک طرف Node.js دارای رویکرد جدیدی است که مسیر را به سمت برخی از برنامه‌های مدرن و پرمخاطب باز می‌کند و کاربران می‌توانند به Keystone.js و Ghost دسترسی داشته باشند. همچنین مبتنی بر JS است که آن را به یک پلتفرم قوی برای مدیریت فریمورک‌های ذکرشده تبدیل می‌کند. ویژگی‌های کلیدی آن نیز امکان ایجاد وب سایت‌های مدرن را فراهم می‌آورد. به علاوه به لطف بهره‌گیری از جاوا اسکریپت منابع وب می‌توانند بسیار سریع باشند.

از سوی دیگر Node.js فریمورکی برای رقابت با وردپرس یا فریمورک‌های دیگر PHP برای ایجاد وب سایت ندارد. پس اگر می‌خواهید از وردپرس استفاده کنید، انتخاب PHP ضروری است (وردپرس از PHP به عنوان زبان پایه استفاده می‌کند). با این‌که رویکردهای جدید Node عالی هستند، اما به اندازه وردپرس قوی عمل نمی‌کنند. مثلا در Keystone.js و Ghost اجرای توابع اولیه ممکن است اغلب پیچیده‌تر باشد. بنابراین PHP با وجود داشتن تعداد زیادی کد قدیمی و افزونه‌های مدیریتی هنوز هم برای توسعه بلند مدت پروژه‌ها عالی است. پس اگر می‌خواهید برنامه‌ای قابل اعتماد ایجاد کنید، PHP را انتخاب نمایید. هرچند نباید در مورد کدنویسی PHP در همه جا خوش‌بین بود. گذشته از این، زمان زیادی لازم است که رقبای وردپرس به آن برسند و حل مشکلات ذکر شده را به منصه ظهور برسانند.

مقایسه شماره 3 - کدنویسی

PHP برای یادگیری نسبتا ساده است. اما سوال این است که آیا توسعه برنامه با آن نیز به همین سادگی است؟ همه افرادی که با PHP کار می‌کنند احتمالا به این سوال پاسخ منفی می‌دهند. دلیلش هم این است که در کنار PHP باید بر لینوکس، سرور آپاچی و MySQL مسلط باشید. بنابراین توسعه دهندگان نمی‌توانند صرفا با یادگیری زبان به موفقیت برسند.

در Node.js مطمئنا وضعیت بهتر است، برای این‌که به یادگیری ابزارهای خارجی نیاز ندارد. در نتیجه برای توسعه برنامه با Node.js نسبت به PHP باید چیزهای کمتری را مطالعه کنید. مهم‌تر از همه، کدنویسی در Node.js امکان استفاده از یک زبان برنامه نویسی همه‌کاره را فراهم می‌کند. حداقل برای کار با آن نیازی به دانش آپاچی و لینوکس نخواهید داشت. ویژگی NoSQL جاوا اسکریپت زمان لازم برای یادگیری مدیریت پایگاه داده را به حداقل می‌رساند. از طرفی با Node.js می‌توانید یک توسعه دهنده فول-استک شوید و به جای یادگیری فناوری‌های مختلف فرانت-اند و بک-اند فقط روی جاوا اسکریپت تمرکز نمایید. تصور کنید توسعه با این رویکرد چقدر آسان می‌شود. پس افزودن Node.js به لیست محبوب‌ترین پلتفرم‌ها اصلا تعجب‌آور نیست.

از هر فناوری چه زمانی استفاده کنیم؟

انتخاب یک فناوری به عنوان برنده تقریبا نسبی است. شما باید به تفاوت‌های اساسی بین آن‌ها نگاه کنید تا بتوانید تصمیم بگیرید کدام یک برای شما بهتر است. هیچ کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند که پروژه‌های متفاوت در آینده چه نیازهایی خواهند داشت. برخی از برنامه‌ها به PHP نیاز دارند و برخی دیگر Node.js را می‌طلبند. چیزی که مسلم است این است که شما نیاز به تجزیه و تحلیل کامل تمام خواسته‌های اصلی خود دارید تا انتخابی کم و بیش منطقی داشته باشید. بدترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که در انتخاب خود عجله کرده و بدون اینکه واقعا به آن‌ها فکر کنید تصمیم بگیرید. پس همه چیز را با دقت بررسی نمایید. فقط یک رویکرد محتاطانه می‌تواند کیفیت بالا را برای اکثر محصولات شما تضمین کند. شما نباید فرآیند یادگیری را صرفا به یک مقاله محدود کنید و قبل از تصمیم‌گیری از چندین متخصص مشورت بگیرید.

در نهایت توصیه می‌کنیم پیش از انتخاب یک فناوری، ویژگی‌های زیر را در نظر بگیرید:

آیا برای کارهای کوچک و متوسط به سرعت پردازش بالایی نیاز دارید؟ از Node.js استفاده کنید.
آیا به محاسبات و پردازش سنگین نیاز دارید؟ PHP در این مورد بهتر است.
آیا پروژه شما باید از امنیت بالایی برخوردار باشد؟ Node.js تمام نیازهای کلیدی را پوشش می‌دهد.
آیا باید با کدهای قدیمی و پایگاه داده‌های قدیمی کار کنید؟ PHP را انتخاب کنید.
آیا یک فناوری فول-استک می‌خواهید؟ Node.js در این مورد مناسب است.
آیا به دنبال سهولت یادگیری هستید؟ Node.js بهترین انتخاب است.
آیا می‌خواهید از وردپرس به عنوان پلتفرم توسعه مرکزی برای وب سایت خود استفاده کنید؟ از PHP بهره بگیرید.
ویژگی‌های جدید و نوآورانه برای وب سایت خود می‌خواهید؟ Node.js به همراه فریمورک‌های Keystone.js و Ghost می‌تواند راه‌حلی عالی برای اکثر نیازهای شما باشد.

در آخر توجه داشته باشید با این‌که PHP قدیمی است اما بی‌فایده هم نیست و در بسیاری از پروژه‌ها قابل استفاده خواهد بود. هرچند پروژه‌های جدید با Node.js بهتر کار می‌کنند و سازگارتر هستند.

جمع‌بندی

در این مقاله یک نمای کلی از دو فناوری برنامه نویسی با هدف توسعه وب را مورد بررسی قرار دادیم. این‌که کدام یک را باید استفاده کنید، به خودتان بستگی دارد. اگر قابلیت‌های جدید و تعیین کننده مد نظرتان است، کدنویسی با Node.js انتخاب بهتری خواهد بود. از طرفی PHP در شرایط خاص یک انتخاب عالی است و نباید به راحتی آن را دست کم گرفت. یک وب سایت قابل اعتماد به سبک قدیمی می‌تواند از اکوسیستم وردپرس که حول محور PHP متمرکز شده است، بسیار سود ببرد. همچنین کتابخانه‌های فوق‌العاده آن همراه با افزونه‌های مختلف، هنوز هم بسیار وسوسه‌انگیز به نظر می‌رسند. امیدواریم این مقاله به شما در تصمیم‌گیری نهایی کمک کند.