روسیه را با سینمای روسیه بهتر بشناسیم؛ به بهانه حمله روسیه به اوکراین

پس از حمله نیروهای نظامی پوتین به اوکراین، دو کشور در اوج توجه رسانه‌ها و مردم قرار گرفتند: روسیه و اوکراین. رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی پر شد از مطالب و محتوای مربوط به این دو کشور و البته روشن است که رویکرد مردم نسبت به روسیه همراه با خشم و انزجار بوده و نگاه‌شان به اوکراین و مردم این کشور همراه با مهر و دلسوزی. در این میان غربی‌ها، از نهادها و ارگان‌های رسمی و سیاسی‌شان گرفته تا شرکت‌های تجاری و فرهنگی برای تنبیه روسیه شروع کردند به اعمال تحریم‌های مختلف برای روسیه. از تحریم ورزشکاران روسی گرفته تا بلوکه کردن اموال و تحریم سیاستمداران و حذف هر چیزی که به روسیه مربوط می‌شود. عجیب‌ترین اتفاق هم خبری بود مربوط به حذف فیلم‌های آندری تارکوفسکی، فیلمساز پرآوازه‌ی روس از ۲۵۰ فیلم برتر سایت imdb.

گرچه این خبر به شکل‌های مختلفی تکذیب شد اما با بررسی ما مشخص شد در هر صورت فیلم‌های تارکوفسکی از فهرست imdb برداشته شده اما این اتفاق از آن جهت عجیب و نابخردانه است که هنر به شکل نامعقولی به سیاست آلوده شده است. چون اتفاقا برای محکوم کردن سیاست‌های جاه‌طلبانه و جنایتکارانه، چه ابزاری بهتر از هنر و در میان هنرها چه قالبی بهتر از سینما می‌تواند در مقابل خودکامه‌گان و تمامیت‌خواهان در عرصه سیاست بایستد؟ چنانکه در سینمای خود روسیه، فیلم‌های انتقادی و حتی ضدجنگ زیادی ساخته شده که اکنون بخشی از گنجینه‌ی سینمای جهان به شمار می‌رود.

سینماتک آنلاین سینمایش محلی است برای ارایه و نمایش برترین آثار سینما و نمایش ایران و جهان و در هر هفته، به یک موضوع خاص و نمایش فیلم‌هایی بر این اساس اختصاص دارد. این هفته تصمیم گرفتیم هفته فیلم سینماتک را به سینمای روسیه و شاهکارهای ماندگار آن اختصاص دهیم. فیلم‌ها را در نسخه کامل با زیرنویس فارسی تماشا کنید

برترین فیلم‌های تاریخ سینمای روسیه

سینمای روسیه نام‌های بزرگی همچون تارکوفسکی، سوکوروف، میخالکوف، زویاگینتسف، ژیگا ورتوف، آیزنشتاین و .. را به جهان عرضه کرد و آثار این فیلمسازان بزرگ در زمره برترین شاهکارهای سینمایی دنیا به شمار می‌آیند. در این هفته فیلم، تصمیم گرفتیم فیلم‌هایی را برگزینیم که از زوایای مختلفی به نمایش تصویری از جامعه و مردم روسیه پرداخته‌اند و به شیوه‌های هنرمندانه، به ما در شناخت جهان و هویت روسی کمک می‌کنند. هر کدام از فیلم‌های این هفته فیلم، یک شاهکار تمام عیار است که واجب است هر سینمادوستی آن را ببیند و از نظر منتقدان و مخاطبان سینما جزو آثار درخشان گنجینه‌ی سینمایی دنیا به شمار می‌آید. در این مجال نگاه مختصری می‌اندازیم به فیلم‌های هفته فیلم سینمای روسیه و معرفی فیلم‌ها و سازندگان‌شان.

مردی با یک دوربین فیلمبرداری Man with a Movie Camera (۱۹۲۹)

ژیگا ورتوف سازنده مستند Man with a Movie Camera یا مردی با دوربین فیلمبرداری که بسیاری آن را بهترین مستند تمام دوران می دانند طوری چالش های زندگی رومزه را به تصویر می کشد که می توان گفت تمامی فیلمسازان پس از او از آن الگوبرداری کرده اند. اولین روزهای سینما به معنای ضبط اتفاقات اطراف به شکلی کلی بود. سپس روایت آغاز شده و سینما بیشتر به شکلی از داستان پردازی تبدیل شد. ورتوف به اصول بنیادین بازگشت در حالی که از ترفندهای و تکنولوژی های جدید سینما استفاده می کرد. در این مستند شاهد تصویرسازی بی نظیری از دنیای اطراف هستیم به نحوی که هیچگاه تصورش را نمی کردیم.

آندری تارکوفسکی؛ یک نیایش سینمایی andrey tarkovski a cinema prayer

این فیلم مستند، بهترین و چشم‌نوازترین پرتره‌ی سینمایی را از فیلمساز بزرگ روسیه به نمایش می‌گذارد و تماشای آن برای تمام دوستداران سینمای تارکوفسکی ضروری است.

«آندره تارکوفسکی، يک نيايش سينمايی» محصول 2019 ساخته «آندره آندريويچ تارکوفسکی»، پرتره‌ای از «آندره تارکوفسکی»، فيلم‌ساز بزرگ سينمای روسيه است. اين فيلم مستند را پسر تارکوفسکی کارگردانی کرده است. چه کسی بهتر از پسر او که سال‌ها در کنار پدر زيسته مي‌تواند جهان درونی پدر را به تماشاگر نشان دهد. به‌جای روايت شخصی يا زندگی‌نامه‌ای از زندگی خود در کنار پدر، فيلم يکسره به جهان درونی و سينمايی فيلم‌های تارکوفسکی نزديک شده و گاه می‌کوشد پلی ميان نشانه‌های زندگی واقعی او و همان نشانه‌ها در فيلم‌ها برقرار کند.

دوازده 12 (۲۰۰۷)

شاهکار سینمایی نیکیتا میخالکوف، فیلمساز بزرگ روسیه همه‌ی آن چیزی که قصد ما از این هفته‌ی فیلم بوده را یک‌جا در اختیار شما می‌گذارد. بهترین اثر سینمایی برای نگاهی عمیق به یک جامعه‌ی درخود مانده و تسلیم شده به تقدیر، که چنان شما را در یک فضای بسته مسحور خود می‌کند که گذر زمان را احساس نمی‌کنید.

لویاتان Leviatan (۲۰۱۴)

فیلم تحسین شده آندری زویاگینتسف نامزد نخل طلای کن و اسکار، و برنده گلدن گلوب ۲۰۱۴ هم یکی دیگر از فیلم‌های این لیست است که به طور مستقیم و بدون روتوش و پرده‌پوشی، تصویری واقعی از جامعه‌ی روسیه به مخاطب عرضه می‌کند. این فیلم از طریق درام و داستانی معمایی، فساد حاکم بر جامعه و سیاست در روسیه را به تصویر می‌کشد

کشتی روسی The Russian Arc

الکساندر سوکوروف با دنبال نمودن پیشگامانی مانند ورتوف یا آیزنشتاین، فرم و ساختار را در سینما آزمایش می کند. “کشتی روسی” یک اثر تجربی زیباست که در ۹۶ دقیقه نمایش داده می شود.

بیا و بنگر Come And See

بدون شک جنگ بزرگ ترین موضوع الهام بخش برای کارگردان های روسی است و شاهکار الم کلیموف نیز اینچنین است. یکی از بهترین آثار انتقادی از جنگ و عواقب آن که شخصیت ها و تصاویرشان فراموش نشدنی هستند. تماشای Come and See بدون شک تجربه ای دشوار است، فیلمی که مابقی روز شما و شاید زندگی تان را تغییر می دهد.

برای مشاهده بقیه فیلم‌های لیست و اطلاعات بیشتر راجع به فیلم‌ها به اینجا مراجعه کنید و برای تماشای فیلم‌ها در هفته فیلم سینماتک از طریق لینک زیر اقدام کنید: