جنبه‌های زیست‌بوم شهر هوشمند مسکو

شهر مسکو با بیش از 12 میلیون نفر جمعیت، بزرگترین شهر در قاره اروپا محسوب می‌شود و از سال 2011، مسئولان و سازمان‌های شهری آن به طور هدفمند در پی تبدیل مسکو به یک شهر هوشمند بوده‌اند. این شهر قصد دارد که تا سال 2030، به یکی از شهرهای دیجیتالی و نوآور برتر در دنیا تبدیل شود که در آن، فناوری‌های دیجیتال باعث ارتقاء سطح استانداردهای زندگی، عملکرد و ارائه خدمات می‌شوند و به افزایش رقابت و تأمین نیازهای فعلی و نسل‌های آینده در حوزه‌های اقتصاد، خدمات اجتماعی، فرهنگ و حفاظت از محیط زیست کمک می‌کنند. در همین راستا نیز چشم‌انداز توسعه شهر هوشمند 2030 مسکو تدوین شده است که اصلی‌ترین سند راهبردی مسکو برای تحقق اولویت‌ها و اهداف شهر هوشمند است.

در حال حاضر، شهروندان مسکو از فناوری‌های شهر هوشمند در زندگی روزمره خود بهره‌مند هستند: از قابلیت اتصال به اینترنت در قطارهای شهری و سطح خیابان‌ها تا تعیین وقت پزشک از طریق سامانه یکپارچه تحلیل اطلاعات پزشکی (UMIAS)[1]، پرداخت آنلاین قبوض و یا حضور در مدارس آنلاین.

بر اساس رویکرد مسکو، شهر هوشمند یک سیستم متشکل از منابع خدمات شهری است که به صورت بهینه مصرف می‌شوند و بیشترین راحتی و تسهیلات را برای شهروندان در پی دارد. برای تحقق این هدف، باید یکپارچگی و اتصال لازم میان پروژه‌های شهر هوشمند وجود داشته باشد. در ادامه، برخی جنبه‌های زیست‌بوم شهر هوشمند مسکو ارایه شده است.

• اینترنت موبایل و وای‌فای عمومی

در حال حاضر، بیش از 2 هزار نقطه در سطح خیابان‌ها، پارک‌ها و پیاده‌روهای مسکو به وای‌فای عمومی رایگان مجهز است. همچنین، امکان دسترسی به اینترنت در وسایل نقلیه عمومی نیز فراهم است؛ این شبکه تمام سیستم حمل‌ونقل عمومی از جمله خطوط مترو، اتوبوس‌ها، تراموا و هواپیماها را پوشش می‌دهد و بدین ترتیب، شهروندان حتی در هنگام تغییر وسیله نقلیه عمومی (برای مثال، از اتوبوس به مترو) به صورت یکپارچه به اینترنت دسترسی دارند. این در حالی است که هزینه استفاده از اینترنت موبایل در مسکو حدود هشت برابر کمتر از هزینه آن در نیویورک است.

• حمل‌ونقل هوشمند

سیستم کنترل ترافیک هوشمند در مسکو یکی از اِلمان‌های حائز اهمیت در شهر هوشمند محسوب می‌شود. این سیستم شامل بیش از 2 هزار چراغ راهنمایی و رانندگی، 3500 سیستم تشخیص ترافیک و 2 هزار دوربین مدار بسته نظارتی می‌شود. داده‌های حاصل از این دستگاه‌ها به مرکز مدیریت ترافیک منتقل می‌شود و در آنجا به صورت آنلاین تحلیل شده و از نتایج آن، برای کنترل بهینه‌تر ترافیک استفاده می‌شود. این اطلاعات به مرکز مدیریت ترافیک مسکو امکان خواهد داد که برای مثال، الگوهای ترافیکی را که در نتیجه بسته شدن خیابان‌ها ایجاد می‌شود پیش‌بینی کنند و یا خطوط اتوبوس جدید پیشنهاد دهند.

• خدمات شهری الکترونیک

شهر مسکو اولین منطقه در روسیه است که یک وبسایت عمومی را برای پرداخت کارمزدها، دریافت خدمات شهری و بارگذاری مجوزها و اسناد لازم برای دریافت خدمات مختلف در قالب یک بسته بر روی پلتفرم ابری، راه‌اندازی کرده است. شهروندان مسکو از طریق این خدمات می‌توانند خدماتی از قبیل چک کردن مبلغ بلیط حمل‌ونقل عمومی و قبوض انرژی، تنظیم وقت ویزیت را پزشک و ثبت‌نام کودکان خود برای حضور در باشگاه‌های مختلف را دریافت کنند. در حال حاضر در مجموع حدود 222 سرویس در mos.ru ارایه می‌شود.

• ویزیت دکتر به صورت آنلاین

سامانه یکپارچه تحلیل اطلاعات پزشکی (UMIAS)[2] در سال 2011 راه‌اندازی شد. از این سامانه می‌توان برای جستجوی نزدیکترین مرکز پزشکی، تنظیم وقت ویزیت دکتر یا دریافت برگه‌های ترخیص بیمار استفاده کرد. این سامانه از زمان راه‌انداری تا به حال، باعث کاهش 2.5 برابری صف انتظار در کلینیک‌ها شده است.

این سامانه در 678 مرکز درمانی راه‌اندازی شده است، 21500 پزشک به این سامانه متصل هستند و بیش از 500 هزار تراکنش در هر روز در آن انجام می‌شود. حدود 700 هزار نفر نیز از این سامانه برای تنظیم وقت پزشک در هر هفته استفاده می‌کنند. همچنین، از طریق اپلیکیشن متصل به این سامانه نیز امکان تعیین وقت ویزیت در مراکز پزشکی به صورت آنلاین وجود دارد. امکان ارایه نسخه آنلاین برای نیروی پلیس راهنمایی و رانندگی و ثبت دیجیتالی سوابق پزشکی نیز فراهم است. اولویت بعدی توسعه این سامانه، یکپارچه کردن آن با سرویس‌های آمبولانس و مدارس مسکو است. در سال 2016، مسکو به عنوان اولین کلان‌شهری شناخته شد که از داده‌های جمع‌آوری شده برای مدیریت خدمات درمانی استفاده کرد و در سال 2017 نیز جایزه خدمات عمومی موبایل و آنلاین را در رویداد جهانی MobileGov دریافت کرد.

• مشارکت شهروندان

امکان ارتباط مستقیم شهروندان مسکو با دولت شهری مسکو فراهم شده است که بر ارتقاء کیفیت زندگی افراد موثر بوده است. شهروندان از طریق پورتال GOROD.MOS.RU به راحتی می‌توانند نظرات و انتقادات خود را در مورد چالش‌های موجود خدمات شهری و مسئولان مربوطه ارایه دهند. برای مثال، شهروندان می‌توانند کمبود سطل آشغال در اماکن عمومی و پارک‌ها، خرابی پیاده‌روها، زباله در سطح معابر و خیابان‌ها و سایر موارد مشابه را گزارش دهند. تاکنون بیش از 1.4میلیون کاربر در این سامانه دارای ثبت نام کرده و از این طریق، به بیش از 3.5میلیون مسأله پاسخ داده شده است[3].

سامانه شهروندی رأی‌گیری آنلاین (ag.mos.ru) نیز به شهروندان امکان می‌دهد تا نظرات خود را در مورد مسائل مختلف (از راه‌اندازی مسیرهای جدید اتوبوس تا انتخاب نام برای خط جدید مترو) بیان کنند. شهروندان فعال در این سامانه، به ازای هر فعالیت امتیاز کسب می‌کنند که می‌توانند با آنها، برای مثال، بلیط تئاتر یا موزه‌ها را خریداری کنند. تاکنون 2.2میلیون شهروند در بیش از 4 هزار مورد رأی‌گیری این سامانه شرکت کرده بیش از 119میلیون نظر مورد قبول واقع شده است[4].

• مدارس آنلاین و الکترونیک

پروژه مدرسه الکترونیک مسکو در سپتامبر 2016 راه‌اندازی شد. مؤلفه‌های کلیدی این پروژه عبارت است از: ثبت دیجیتالی سوابق تحصیلی و ثبت‌نام آنلاین و همچنین، امکان بهره‌برداری از کتابخانه آنلاین مجهز به کتب درسی و سناریوهای درسی. آموزگاران در هر جایی از شهر می‌توانند سناریوی آموزشی لازم را در این کتابخانه جستجو کنند و حتی جنبه‌هایی جدید را به سناریوهای موجود اضافه کنند و سناریوی جدید را با دیگران به اشتراک بگذارند. این سامانه به آموزگاران امکان می‌دهد که نظرات و ایده‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و رقابتی سالم میان آنها ایجاد شود زیرا به سناریوها امتیاز داده می‌شود و تعداد دانلودها ثبت می‌شود.

• تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از دوربین‌های مداربسته نظارتی (CCTV)

شهر مسکو یکی از 10 شهر برتر دنیا از لحاظ تعداد دوربین‌های مداربسته نظارتی محسوب می‌شود. بیش از 146 هزار دوربین نصب‌شده بر روی دیوارهای ورودی ساختمان‌ها، محوطه‌ها، اماکن عمومی و موسسات آموزشی وجود دارد. داده‌های ثبت‌شده از طریق این دوربین‌ها باعث برطرف شدن مشکلات مربوط به حدود 70 درصد از خشونت‌ها و جنایت‌ها شده است. این داده‌های ثبت‌شده در مرکز ذخیره‌سازی و پردازش یکپارچه داده نگهداری می‌شود. در موارد اضطراری می‌توان از طریق تماس با این مرکز، برای ثبت اطلاعات آرشیو شده از دوربین‌های مورد نظر در یک بازه زمانی 30 روزه را درخواست داد. در صورتی که درخواستی ارایه نشود، اطلاعات آرشیو شده فقط برای مدت پنج روز نگهداری می‌شود.

[1]. Unified Medical Information Analysis System

[2]. Unified Medical Information Analysis System

[3] https://gorod.mos.ru/

[4] https://ag.mos.ru/home

Source: https://www.mos.ru/en/city/projects/smartcity/