فن بازار شهر هوشمند

فن‌بازار به معنای بازار فناوری، محلی برای مبادلات فناوری است. در واقع فن‌بازار یك بنگاه معاملات فناوری است كه با ایفای نقش واسطه اطلاعاتی و حقوقی، وظیفه نزدیك كردن طرف‌های «عرضه» و «تقاضا» در حوزه فناوری و محصولات پیشرفته را بر عهده دارد. شناسایی و ارائه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری، جلب سرمایه‌گذاران، تسهیل روند تجاری‌سازی دانش‌فنی و سایر فعالیت‌های حرفه‌ای كه منجر به «توسعه بازار فناوری» می‌شود از جمله نقش‌های اساسی فن‌بازارها است. در دنیا فن‌بازارها به سه دسته فن‌بازارهای اطلاعات فناوری، فن‌بازارهای انتقال فناوری و فن‌بازارهای تركیبی تقسیم‌بندی می‌شوند.

فن‌بازارها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

فن‌بازار اطلاعات: در فن‌بازار اطلاعات، تنها اطلاعات تکنولوژی به مخاطبان عرضه می‌شود. در واقع همان‌طور که وقتی به یک بنگاه معاملات مسکن مراجعه می‌کنید، اطلاعات کاملی در مورد مسکن قابل خرید یا فروش با تمام ویژگی‌هایش می‌بابید، در فن‌بازار اطلاعات هم می‌توانید از تکنولوژی‌های قابل خرید و فروش مطلع شوید.

فن‌بازار مشاوره: این گونه فن‌بازارها به طرفین معامله انتقال تکنولوژی مشاوره‌های فنی، حقوقی و بازار می‌دهند تا به بهترین شکل منافع طرفین تأمین شود.

فن‌بازار ترکیبی: که هر دو وظیفه بالا را هم‌زمان انجام می‌دهد..

«مركز فن‌بازار ملی ایران» به‌عنوان مرجع اطلاعات فناوری كشور، با هدف رفع نیازهای اطلاعاتی افرادی كه با مقوله تجاری‌سازی دانش فنی و مبادلة آن سروكار دارند و نیز كمک به توسعه بازار فناوری از طریق تجاری‌سازی نوآوری‌ها در كشور، در سال 1383 توسط پارك فناوری پردیس تأسیس گردید.در حال حاضر این مركز با در اختیار داشتن بزرگترین بانك اطلاعات فناوری كشور، اجرای برنامه‌های متعدد ملی و بین‌المللی، برخورداری از شبكه گسترده فن‌بازارهای منطقه‌ای و تخصصی، شبكه كارگزاران حرفه‌ای تبادل فناوری و سایر ابزارهای قانونی، زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، موضوع «توسعه و مدیریت بازار فناوری كشور» را مأموریت اصلی خود قرار داده است.

مركز فن‌بازار ملی ایران خدمات و مزیت‌های زیر را برای مخاطبین و كاربران خود فراهم می‌آورد. عمده خدمات اشاره شده در ذیل، با استفاده از ظرفیت كارگزاران حرفه‌ای مركز فن‌بازار ملی قابل ارائه خواهد بود.

• دسترسی به مرجع اطلاعات فناوری كشور در بستر اینترنت www.techmart.ir
• بازاریابی محصولات و فناوری‌های شركت‌های دانش‌بنیان / فناور
• شناسایی و تامین فناوری‌ها/ محصولات مورد نیاز صنایع و شركت‌های بزرگ دولتی و غیر دولتی
• ارزیابی و ارزشگذاری فناوری
• جلب سرمایه‌گذاری برای طرح‌های فناوری (با توجیه اقتصادی)
• انتقال فناوری بین‌المللی و داخلی
• انجام مبادلات مصادیق مالكیت فكری ( گواهی ثبت اختراع، طرح‌های صنعتی، علایم تجاری) با استفاده از سازوكار بازار دارایی فكری كشور
• ارائه تسهیلات مالی در زمینه توسعه بازار محصولات و رونق فضای كسب وكار دانش‌بنیان در كشور
• برگزاری نشست‌های تخصصی انتقال فناوری بین‌المللی/ تورهای تخصصی فناوری
• برگزاری فستیوال‌های اختراعات در حوزه‌های تخصصی/ رویدادهای بهره‌برداری از فناوری های داخلی

ساختار فن­‌بازارها

مرکز فن‌بازار ملی ایران به دو صورت در سطح کشور فعالیت می‌کند. یکی فن‌بازارهای منطقه­ای و دیگری فن­بازارهای تخصصی. هر دفتر فن‌بازار دارای یک متولی است. این متولی یک نهاد حاکمیتی مرتبط با حوزه علم و فناوری است که وظیفه همکاری با شبکه فن‌بازار ملی ایران برای توسعه بازار فناوری در استان و یا حوزه تخصصی را است. هر دفتر فن‌بازار دارای حداقل یک کارگزار تجارت فناوری (بروکر) برای اجرای برنامه‌های توسعه بازار فناوری است. تمام اقدامات اجرایی به منظور همرسانی عرضه و تقاضای فناوری توسط شرکت‌های خصوصی دارای صلاحیت از سوی شبکه فن‌بازار ملی ایران انجام می‌شود. این شرکت‌های کارگزاری در استان‌های مختلف مستقر هستند. کارگزاران تجارت فناوری به نوعی واسط نوآوری بین عرضه­کننده و متقاضی هستند. این کارگزاران زبان فناوری را به زبان تجارت و بازار و بالعکس برای عرضه­کننده و متقاضی ترجمه کرده و فراتر از یک مشاور تا حصول مبادله نهایی در کنار طرفین قرار می­گیرند. خدمات کارگزاری­ها به شرح زیر است:

• بازاریابی محصولات دانش‌بنیان
• احصای نیاز فناورانه
• تبادل فناوری و جذب سرمایه

فن‌بازارهای منطقه ای

فن‌بازارهای منطقه ای در حیطه جغرافیایی مشخص (که مرزهای استانی می باشد) ایجاده شده اند و فعالیت ها و مأموریت های فن‌بازار ملی را در استان ها جاری و ساری می کنند.

سرپرستی فن‌بازارهای منطقه ای در استان ها بر عهده شرکت شهرک های صنعتی استان، پارک علم و فناوری یا جهاد دانشگاهی استان می باشد. فن‌بازارهای منطقه ای عملیات اصلی خود را از طریق کارگزاران خصوصی تحت نظارت خود انجام می دهند. سامانه فن‌بازارهای منطقه ای، زیر سامانه فن‌بازار ملی هستند. فن‌بازارهای منطقه­ای در استان های زیر مشغول فعالیت هستند:

آذربایجان شرقی - آذربایجان غربی- اردبیل- اصفهان – البرز – بوشهر – تهران- خراسان جنوبی- خراسان رضوی- خوزستان- زنجان- سمنان- سیستان و بلوچستان- مرکزی- هرمزگان – همدان- چهارمحال بختیاری- کردستان- کرمان- کرمانشاه- گلستان- گیلان- یزد

فن‌بازارهای تخصصی

ایجاد فن‌بازارهای تخصصی از دیگر وظایف مرکز فن‌بازار ملی ایران ذیل نقشه جامع علمی کشور می باشد. بر این اساس مرکز فن‌بازار ملی ایران وظیفه دارد فن‌بازارهای تخصصی را در اولویت های «الف» فناوری در نقشه جامع علمی کشور ایجاد کند. این اولویت ها عبارتند از: فناوری هوافضا، فناوری اطلاعات و ارتباطات، فناوری هسته ای، فناوری های نانو و میکرو، فناوری های نفت و گاز، فناوری زیستی، فناوری های زیست محیطی، فناوری های نرم و فرهنگی. ایجاد فن‌بازارهای تخصصی از سال 95 با سرپرستی ستادهای ویژه توسعه فناوری کشور، صنایع بزرگ، نهادهای دولتی و... در دستور کار مرکز فن‌بازار ملی ایران قرار گرفته است. فن­بازارهای تخصصی به شرح زیر هستند:

سلامت- شهر هوشمند- صنعت کشاورزی- صنعت گاز-تخصصی IOT

فن بازار تخصصی شهر هوشمند

در فن بــازار شــهری، کارگــزاران تخصصــی حــوزه شــهرهوشــمند بــه عنـوان رابطیـن زیسـت بوم نـوآوری و فنـاوری، ارتبـاط بیـن بازیگـران اصلـی ایـن حـوزه، از جملـه اسـتارتاپ‌ها و شـرکت‌های دانـش بنیان، شــتاب دهنده ها و صندوق‌هــای ســرمایه گذاری را برقــرار نمــوده و فرصـت برگـزاری جلسـات بیـن سـازمانی و تجـاری و نیـز عقـد قـرارداد را فراهـم کردند.

وظیفه اصلی این فن بازار ایجاد ارتباط میان دستگاه های دولتی و نهادهای تصمیم گیر شهری و اکوسیستم نوآوری شهری است. هدف اصلی تکمیل زنجیره عرضه تقاضا در عرصه خدمات شهری و زیرساخت های شهری و همچنین حمایت از اکوسیستم نوآوری شهری است. در واقع اکوسیستم نوآوری یکی از ارکان اصلی توسعه شهر هوشمند است.