چرا سوئد ایمن‌ترین جاده‌های اروپا را دارد؟ یا Vision Zero چیست؟

تلفات صفر (Vision Zero) یک استراتژی برای به صفر رساندن تمام تلفات و صدمات شدید ناشی از تصادفات رانندگی و افزایش جابه‌جایی ایمن، سالم و عادلانه برای همه است. Vision Zero که برای اولین بار در دهه ۹۰ میلادی در سوئد اجرا شد، در سراسر اروپا موفق ظاهر شده است. و اکنون شهرهای بزرگ آمریکا نیز با شیب زیادی در حال اجرای آن هستند.

تلفات صفر (Vision Zero) یک سیاست دولتی است که در سال ۱۹۹۷ در سوئد اتخاذ شد، و طبق گفته اداره حمل‌و‌نقل این کشور، «دیدگاه سنتی کار ایمنی جاده را زیر و رو کرده است». Vision Zero به جای تمرکز بر روی پیشگیری از تصادفات، افراد را در درجه اول قرار می‌دهد و به طور خاص بر مقابله با حوادثی که منجر به کشته شدن یا صدمات جدی شود تمرکز دارد. شهرداری‌ها، شرکت‌ها، سازمان‌ها و مقامات برای رسیدن به این هدف بلند پروازانه - و به گفته برخی بسیار هزینه‌بر و غیرقابل تحقق - همکاری می‌کنند.

آمارها نشان می‌دهند که سوئد در دستیابی به اهداف خود موفق بوده است به‌طوری که جاده‌های سوئد از ایمن‌ترین راه‌ها در اروپا است. از سال ۲۰۰۰ میلادی، تعداد تلفات رانندگی در سوئد به نصف کاهش یافته است. حدود یک دهه پیش، در سال ۲۰۰۸، در مجموع ۴۴۰ نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست دادند. این رقم در سال ۲۰۱۷ به ۲۵۴ نفر رسید. هدف اداره حمل و نقل سوئد برای سه سال آینده کاهش تعداد تلفات در جاده‌ها به حداکثر ۲۲۰ نفر و به صفر رساندن آن در افق بلندمدت است.

مساله

هر ساله بیش از ۴۰ هزار نفر - معادل جمعیت یک شهر کوچک - در خیابان‌های آمریکا کشته می‌شوند و هزاران نفر نیز صدمات جدی می‌بینند. برای مدت زمان طولانی، بشر مرگ و میر ناشی از ترافیک و صدمات شدید را از عوارض جانبی و اجتناب‌ناپذیر زندگی مدرن می‌دانست. گرچه اغلب از آن به عنوان «تصادف» یاد می‌شود، اما واقعیت این است که ما می‌توانیم با اتخاذ یک روش کنشگر و پیشگیرانه که ایمنی ترافیک را به عنوان یک مساله اولویت‌دار سلامت عمومی در نظر می‌گیرد، از این فجایع جلوگیری کنیم.

آمار قابل توجه حوادث ترافیکی پیامدهای گسترده‌ای از خسارات شخصی تا تاثیرات عمیق در جامعه دارد. از جمله این تاثیرات می‌توان به هزینه‌های اقتصادی و عاطفی که افراد حادثه‌دیده متحمل می‌شوند و هزینه‌های بسیار زیادی که مالیات‌دهندگان بابت عملیات اورژانسی و مراقبت‌های درمانی طولانی‌مدت می‌پردازند، اشاره کرد. هم‌چنین امنیت کم خیابان‌ها منجر می‌شود که افراد استفاده از خودروی شخصی را به پیاده‌روی یا استفاده از دوچرخه ترجیح بدهند که این موضوع علاوه بر افزایش بیماری‌های ناشی از تحرک کم، منجر به تولید بیشتر گاز CO2 می‌شود.

رویکرد جدیدی نسبت به ایمنی

برنامه Vision Zero با این باور اخلاقی شروع می‌شود که همه حق دارند با خیال راحت در جوامع خود حرکت کنند و طراحان شبکه حمل‌ونقل و سیاست‌گذاران شهری مسئولیت اطمینان از راه‌اندازی یک سیستم ایمن برای جابه‌جایی افراد را بر عهده دارند. Vision Zero از دو جنبه با شرایط فعلی تفاوت دارد:

۱. تلفات صفر (Vision Zero) این حق را برای مردم قائل می‌شود که مرتکب اشتباه شوند، بنابراین سیستم جاده‌ای و سیاست‌های مرتبط باید طوری طراحی شوند تا اطمینان حاصل شود که این اشتباهات اجتناب‌ناپذیر منجر به صدمات شدید و یا مرگ نمی‌شود. این بدان معنی است که از طراحان سیستم و سیاست‌گذاران انتظار می‌رود برای کاهش شدت تصادفات، شرایط محیطی راه، سیاست‌ها (مانند مدیریت سرعت) و سایر موارد مرتبط را بهبود بخشند.

۲. تلفات صفر (Vision Zero) یک رویکرد چند رشته‌ای است، که ذی‌نفعان مختلف و مهم را برای حل این مساله پیچیده کنار هم جمع می‌کند. در گذشته، همکاری معناداری بین برنامه‌ریزان و مهندسان، سیاست گذاران و متخصصان سلامت عمومی وجود نداشته است. Vision Zero تأیید می‌کند که عوامل زیادی در جابه‌جایی ایمن موثر هستند - از جمله طراحی راه، سرعت، رفتارها، فناوری و سیاست‌ها - و اهداف روشنی را برای دستیابی به هدف مشترک، یعنی به صفر رساندن تلفات و صدمات شدید ناشی از تصادفات جاده‌ای، تعیین می کند.

پیشگامی در خیابان‌های ایمن

رویکرد Vision Zero یک شعار یا یک برچسب تبلیغاتی یا حتی فقط یک برنامه نیست. بلکه یک روش کاملاً متفاوت برای دستیابی به ایمنی ترافیک است.

جوامعی که می خواهند در Vision Zero موفق شوند باید بپذیرند که ادامه روند معمول صحیح نیست و برای پیشرفت معنادار نیاز به تغییرات سیستمی است. از جمله گام‌هایی که باید به این منظور برداشته شود عبارت است از:

• ایجاد و تداوم رهبری، همکاری و پاسخگویی - به‌ویژه در میان گروه متنوعی از ذی‌نفعان شامل متخصصان حمل‌ونقل، سیاست‌گذاران، مقامات بهداشت و سلامت عمومی، پلیس و اعضای جامعه؛
• جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل و استفاده از داده‌ها برای درک روندها و تأثیرات بالقوه مرگ و میر ناشی از تصادفات ترافیکی بر روی جمعیت خاص؛
• اولویت دادن به عدالت و مشارکت جامعه؛
• مدیریت سرعت تا سطح ایمن؛ و
• تعیین یک جدول زمانی برای دستیابی به هدف به صفر رساندن تلفات و صدمات شدید ناشی از تصادفات جاده‌ای. این کار منجر به ایجاد فوریت، افزایش پاسخگویی و شفافیت می‌شود.

درباره ایمنی راه‌ها بیشتر بدانید: