چالش کتابخوانی طاقچه: جاناتان مرغ دریایی

جاناتان مرغ دریایی، نام اثری است از ریچارد باخ، خلبان و نویسنده‌ی آمریکایی.

یک داستان تمثیلی نه چندان بلند در مورد یک مرغ دریایی به نام جاناتان لیوینگستون که با همه‌ی مرغ‌های دریایی گله‌اش تفاوت دارد: او تنها به قصد به دست آوردن غذا و سیر کردن شکمش پرواز نمی‌کند و می‌خواهد از آن لذت ببرد.

همین تفاوت است که باعث به وجود آمدن اتفاقات بعدی می‌شود و زندگی جاناتان را دچار چالش‌های جدیدی می‌کند.

در ابتدای کتاب، آمده است:

پیشکش به جاناتان مرغ دریایی راستین، که درون همگی‌مان می‌زید.

داستان این کتاب، تمثیلی است از کسانی که در راه رسیدن به حقیقت و واقعیت، حاضرند خطر کنند و برای زندگی در جستجوی هدفی والاتر از خوردن و خوابیدن هستند.

کتاب، هرچند کوتاه است و می‌شود آن را در یک نشست حداکثر دو ساعته خواند اما بسیار پرمغز است و اثرش تا مدت‌ها در جان آدمی باقی می‌ماند.

فکر می‌کنم به معنی واقعی کلمه، با یک داستان سهل و ممتنع طرفیم: داستانی که مناسب تمام سنین و تمام سطوح تحصیلی است و هرکس می‌تواند بسته به معلومات خودش، به درک بخش‌هایی از رموز آن برسد.

از آن‌جا که این کتاب، خالی از جنبه‌های عرفانی نیز نیست، خواندنش مرا یاد مولانا و مثنوی معنوی انداخت. شیوه‌ی روایت و داستان پردازی ریچارد باخ، نزدیکی زیادی به شیوه‌ی قصه‌گویی مولانا در مثنوی دارد.

از دیگر سو، کلیات ساختار و مضمون کتاب بی شباهت به داستان ماهی سیاه کوچولو، اثر به یادماندنی صمد بهرنگی نیز نیست. به نظرم هر دو داستان، دغدغه‌ی مشابهی دارند.

از این کتاب، ترجمه‌های متفاوتی توسط ناشران گوناگون به چاپ رسیده است. ولی گمان می‌کنم بهترین ترجمه‌ی موجود کار «کاوه میرعباسی» باشد که توسط نشر نی به چاپ رسیده است.

کاوه میرعباسی آن‌قدر مترجم خوب و مسلطی است که شخصا وقتی نام او را روی جلد کتابی می‌بینم مطمئن می‌شوم با ترجمه‌ی خواندنی و باکیفیتی طرف هستم.

کار نشر نی نیز انصافا تمیز و بدون نقص انجام شده است. ویراستاری کتاب بسیار ریزبینانه و دقیق است و هیچ اثری از غلط املایی و نگارشی در کتاب نیست. علایم سجاوندی نیز همگی به جا هستند و به خواندن بهتر داستان کمک می‌کنند.

و جا دارد به خاطر این مورد به عوامل نشر نی خسته نباشید و دست مریزاد بگویم. به گمانم ویراستاری با دقت و هوشمندانه، متاع نایاب این روزهای بازار نشر ایران است.

با این وجود، در این نسخه (و اغلب نسخه‌های موجود در بازار) داستان تنها سه بخش دارد. و این در حالی است که چندی پیش، نویسنده بخش چهارمی نیز به کتاب افزوده است که به گمانم خواندنش نباید خالی از لطف باشد.

فصل چهارم را می‌توانید در نسخه‌ای که ترجمه‌ی مرتضی سعیدی تبار است و توسط نشر پر به چاپ رسیده، پیدا کنید.

داستان، چندین جمله‌ی به یاد ماندنی دارد. یکی از این جملات که بسیار مورد علاقه‌ی من است، جمله‌ای از بخش دوم کتاب است:

بهشت یک مکان نیست، زمان هم نیست. بهشت یعنی رسیدن به کمال.

در مجموع، جاناتان مرغ دریایی کتابی است که خواندنش را به شما پیشنهاد می‌کنم و یقین می‌دانم یاد و تاثیر این کتاب کوچک اما ژرف، برای همیشه در گوشه‌ی ذهن شما باقی خواهد ماند.

شما می‌توانید نسخه‌ی دیجیتال این کتاب را از طاقچه بخوانید یا کتاب صوتی آن را بشنوید.

لینک کتاب جاناتان مرغ دریایی با ترجمه‌ی مرتضی سعیدی‌تبار، نشر پر:

لینک کتاب جاناتان مرغ دریایی با ترجمه‌ی نسیم امیرعظیمی، نشر ثالث:

کتاب صوتی جاناتان مرغ دریایی با صدای امین بسمل، انتشارات پر صوتی: