چالش کتابخوانی طاقچه: جنایت و مکافات

کتاب تیر 1400: کتابی که از نوشتنش بیش از صدسال می گذرد.

در چهارمین ماه چالش کتابخوانی طاقچه انتخاب من کتاب جنایت و مکافات اثر نویسنده بزرگ و پرآوازه فئودور داستایوسکی است. این اثر جاودان در سال 1866 نوشته شده است و به باور بسیاری از منتقدان، جنایت و مکافات بهترین اثر داستایوسکی است. از ویژگی های منحصر به فرد نوشته های این نویسنده می توان به روانکاوی و بررسی زوایای روانی شخصیت های داستان و روشن ساختن اندیشه‌های آنان اشاره کرد. ایده اولیه این داستان و سوال اصلی مطرح شده در کتاب که آیا جنایت با ذات انسان سازگاری دارد یا نه،برگرفته از گزارش جنایی در روزنامه ای در روسیه است که درباره کودکی است که برادران و خواهرانش را کشته، سپس خودش را دار زده و تکه کاغذی به جا گذاشته و نوشته است: «به این علت چنین کردم که تعدادمان خیلی زیاد بود.» همچنین شخصیت
اصلی داستان از گزارشی الهام گرفته شده است که زمانی سر و صدای بسیاری به راه انداخت. گزارش دانشجویی در مسکو که با انگیزه‌هایی نزدیک به شخصیت جنایت و مکافات دست به قتل یک رباخوار زد.داستایوسکى زمانى به نگارشِ این داستان پرداخت که «جنایتِ آرمان‌خواهانه» از مفاهیمِ مهمِ اندیشه‌ىِ انقلابى در روزگارِ او بود. اما این اندیشه به تنهایی موردِ نظرِ او نبود. بلکه مضمونِ فلسفىِ دیگرى هم بود که، هم‌زمان با طرحِ این اثر، در اندیشه‌ىِ فلسفىِ غرب شکل گرفته بود: «اَبَر انسان».

داستان کتاب درباره دانشجو حقوق به نام رادیون راسکلونیکف است که در فقر مطلق زندگی میکند. او این ایده را در سر دارد که مردم به دو دسته معمولی و غیرمعمولی تقسیم می شوند. دسته معمولی شامل عامه مردم است که زندگی ساده خود را دارند و غیرمعمولی ها کسانی هستند که برای بهبود شرایط دست به جنایت میزنند ولی چون این کار در راستای هدفی والا انجام می دهند بنابراین گناهی بر گردن ندارند، مانند ناپلئون که با اینکه هزاران نفر را از بین برد ولی از او بعنوان رهبری آزادی بخش یاد می شود. راسکلونیکف با نقشه قبلی دست به جنایت میزند و بعد از آن باید با مکافاتی که همراهش بر سرش می آید مقابله کند. او در این میان با افراد مختلفی رو به رو می شود و در آخر نویسنده به این سوال پاسخ می دهد که آیا عشق دختری با قلبی پاک که بخاطر فقر مجبور به روسپی گری شده است می تواند راسکلونیکف را از عذابی که حالت های درونیش به وجود آورده است نجات دهد یا نه؟

از نظر من راز جاودانگی این اثر می تواند بخاطر توصیفات دقیق حالات روحی شخصیت اصلی داستان است که حس نزدیکی و درک متقابل را در خواننده ایجاد می کند. در طی داستان توصیف های دقیقی از وضعیت روسیه در آن زمان بیان شده است که به زیبایی آشفتگی و تفاوت دیدگاه های افراد در سنپطرزبورگ به تصویر کشیده است. در طی داستان شخصیت ها مونولوگ های طولانی دارند که گاها به چند صفحه نیز می رسد که نشانگر قدرت بالا نویسنده است. ممکن است در ابتدا داستان نتوانید با آن ارتباط برقرار کنید بنابراین پیشنهادم این هست که حداقل 100 صفحه اول داستان را بخوانید و سپس تصمیم به ادامه دادن آن بگیرید و مطمئنا این کتاب می تواند مقدمه ای برای ایجاد
علاقه در شما به ادبیات روسیه باشد.