چالش کتابخوانی طاقچه: حرمسرای قذافی

عنوان انتخاب شده برای چالش کتابخوانی خرداد ماه طاقچه "کتابی که تو را با سخت و آسان زندگی آدمی معروف آشنا کند" است. شاید کتاب حرمسرای قذافی بدترین انتخاب بود و خودم هم قصد داشتم بعدش یک زندگینامه دیگه رو هم بخونم که به اصطلاح این کتاب رو بشوره و از یاد ببره. ولی برای نوشتن شاید بهترین کتابه، اگر بخوام دقیقتر توصیفش کنم این کتاب سرگذشت فرد خودخواه معروفی است که باعث شده زنان زیادی سختی های بسیاری رو متحمل بشن فقط برای راحتی خودش.

کتاب حرمسرای قذافی درباره روابط شخصی معمر محمد عبدالسلام ابومنیار قذافی معروف به سرهنگ قذافی رهبر انقلاب لیبی (1969-2011) با زنان است. به شخصه از زندگی سیاسی و نحوه ریاست قذافی در دوره حیاتش اطلاعی نداشتم و الان هم ندارم. توضیحات بسیاری در فضای مجازی هست که بعد از خوندن این کتاب علاقه‌ی زیادی به خوندنشون ندارم. این کتاب و این پست فقط از جنبه پنهان زندگی شخصی قذافی حرف میزنه که حتی خود مردم لیبی هم پنهانش می‌کنند، نه به شخصیت قذافی و زندگینامه اش می‌پردازه و نه با انقلاب لیبی و روابط سیاسی کشور در اون زمان کاری داره. حتی مدرک محکمی برای حرفها و مصاحبه‌ها هم ارائه داده نمیشه و بنا به دلایلی تعداد بسیار اندکی حاضر به مصاحبه می‌شوند....اما نمیشه گفت که هیچکدوم از این وقایع اتفاق نیوفتاده!!!

آنیک کوژان نویسنده و خبرنگار فرانسوی روایتگر مستندی است از زندگی چندین دختر که اسیر هوسبازی های قائد اعظم شده بودند، از جمله ثریا. ثریا تنها فردیست که حاضر شد داستان زندگی خود را به صورت کامل در اختیار کوژان قرار دهد، داستان دختر پانزده ساله‌ای که در برخورد اول با قذافی برگزیده شد تا به باب العزیزیه منتقل شود. داستان دخترانی که دزدیده میشدند و بی خبر از خانواده به آن‌ها تجاوز می‌شد و بعد به زیر زمین باب العزیزیه که در واقع حرمسرا بود انتقال داده می‌شدند و همیشه برای قائد اعظم آماده باش بودند. دخترانی که در باب العزیزیه رفتار بسیار خشونت آمیزی را نه تنها از سوی قذافی بلکه از زیردستان و حتی رقبای خود تحمل می‌کردند و دیگر راه بازگشتی به خانواده خود نداشتند. بسیاری از این دختران بعد از بازگشت توسط برادران خود برای حفظ آبرو کشته می‌شدند (در بخشهایی از کتاب چندین روایت مشابه دیده میشه که قذافی با پرونده سازی علیه پسران یک خانواده، دختر خانواده را به بهانه نجات جان برادر به دام مینداخته)، بسیاری از دختران پس از سرنگونی قذافی ناپدید شدند و تعدادی که باقی ماندند از ترس آبرو حتی قادر به مصاحبه هم نیستند. دخترانی که علاوه بر مشکلات جسمی بسیار(خشونت زیاد هنگام رابطه، اصرار به مصرف مواد مخدر و...) دچار بیمارهای روانی نیز شده که تا سال‌ها دامنگیر آن‌هاست.

مبروکه...اسمی که بارها و بارها در کتاب می‌بینید و شخصیت بسیار تاثیرگذاری در داستانه که حتی در فصل آخر نویسنده به دنبال ردپایی ازش می‌گرده ولی پیداش نمی‌کنه. مبروکه شریف دستیار قذافی که همیشه همراهشه و درواقع مسئولیتش پیدا کردن خانم‌ها و دخترانی برای رئیس خود است. شخصیت منفوری که با دختران بدرفتاری و برخی اوقات برای جلب توجه زنان مهم(از همسران سران دیگر کشورها تا افراد مهم) پول‌های هنگفتی هزینه می‌کند.

تجاوز در هرجای دنیا عمل منفور و خلاف قانونیه و فرد متجاوز همیشه توسط جامعه طرد میشه، ولی همینطور که میدونیم در جوامع کوچک و جهان سومی تمام فشارها علیه فردیست که مورد تجاوز قرار گرفته. کلمه "قربانی" اما بیشتر به این جوامع برمیگرده، کسانی که نه تنها فشار تجاوز رو متحمل میشن، باید نگاه سرزنش بار همه را تحمل کنند اون هم در شرایطی که خانواده به حدی روشنفکر باشند که دستور قتل دختر را صادر نکنند. در همین کتاب از پسران و مردانی هم یاد میشه که برده قذافی شده بودند، به نظرتون اونها هم به همین اندازه تحت فشار جامعه هستند؟(نمیشه منکر عوارض روحی و جسمی که بهشون وارد شده شد ...من فقط از دید جامعه دارم صحبت می‌کنم)....در کل کتاب رو پیشنهاد می‌کنم بخونید و یا بشنوید( من خودم نسخه صوتی رو گوش دادم) تا بدونید از قدیم بوده و الان هم هست..ولی باید کمک کرد آینده بهتر بشه...

کتاب حرمسرای قذافی توسط بیژن اشتری ترجمه شده و نشر ثالث آن را منتشر کرده است. همچنین ماه آوا نسخه صوتی این کتاب رو با صدای معصومه عزیز محمدی منتشر کرده است. نقدی بر ترجمه ندارم و به نظرم خوب بود ولی گوینده کتاب حرفه‌ای نبودند، تغییر صداها به درستی انجام نمیشد و منظو نبود، اگر حتی با یک لحن ثابت خوانده میشد به نظرم بهتر بود.

لینک نسخه الکترونیکی کتاب:

لینک نسخه صوتی کتاب: