کولر به این بزرگی رو کجای دلم بزارم؟!

امروزه نیاز به استفاده از کولرها برای خنک کردن خانه ها امری اساسی می باشد. در روزهایی که در گرما به سر میبریم خرید کولر خیلی بیش از پیش رونق گرفته است.اما سوالی که در این روزها خیلی از ما پرسیده می شود این می باشد که برای فلان مساحت چه کولر آبی باید خریداری کنیم.

کولر آبی در مناطق گرمسیری خصوصا شرجی کاربردی ندارد ، اما در بعضی از نقاط کشور به دلیل خشکی هوا از کولر گازی بهتر جواب می دهد.بد نیست بدانیم هم‌اکنون حدود 70 درصد مردم ایران از هوای خنک کولرهای آبی لذت می‌برند.

بنابراین با‌توجه به گستردگی مصرف‌کنندگان لازم است بدانیم این وسیله ظاهرا ساده هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد که باید به آن توجه داشته باشیم. بهترین زمان برای خرید کولر قبل از فرارسیدن فصل تابستان است.

کولر آبی با دو مدل سلولزی و معمولی در دسترس می باشد.

- فاکتورهای مهم هنگام انتخاب کولر آبی

• کولرهای آبی باید بتوانند محیط و محوطه مورد نظر را به صورت مؤثر خنک کنند. این امر تنها درصورتی میسر خواهد بود که کارایی کولر در مورد این محوطه با این ابعاد و شرایط ،مورد ارزیابی قرار گرفته باشد.

• در صورت انتخاب یک کولر با ظرفیت (Capacity) و ابعاد بیش از حد بزرگ، مصرف انرژی به میزان قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت. بعلاوه، میزان تولید سر و صدا (Noise) نیز در چنین حالتی بیشتر می شود.

• از سوی دیگر، کولرهایی که بیش از حد کوچک هستند، پس از مدت زمان کوتاهی مجبور خواهند بود جهت تأمین دمای موردنظر برای محیط بیش از حد کار کنند و لذا بار زیادی را اصطلاحا تحمل نمایند.

• بنابراین بهترین راه حل برای این که بتوانید مناسب ترین کولر آبی را برای محیط مدنظرتان انتخاب نمایید مراجعه به ظرفیت CFM است.

- انتخاب کولر آبی بر اساس متراژ خانه

به‌ طور کلی برای خرید کولر آبی مناسب تعداد اتاق، تعداد خروجی هوا یا همان دریچه‌های اتاق، محل جغرافیایی، آفتابگیر بودن محل مورد نظر و ضخامت دیوارها باید مورد محاسبه قرار گیرد.

کولر های آبی را بر اساس ظرفیت شان می شناسند که شامل : 2000-3000-3500-4000-4500-5000-6500-7000 می باشد.

اما یادتان باشد که برای استفاده از کولر آبی یا گازی حتما باید آن را سرویس کنید. اگر به این مسائل وارد نیستید پیشنهاد می کنم که برای سرویس کولر از یک سرویس کار کولر آبی کمک بگیرید.

- ظرفیت خنک سازی (Cooling Capacity) یا ظرفیت کولر:

حجم هوایی است که کولر با پروانه اش از بیرون مکش کرده و به داخل ساختمان می دمد ( در یک دقیقه) و بر حسب فوت مکعب بر دقیقه (CFM) بیان می شود. یک CFM تقریبا برابر است با 28.31 لیتر بر دقیقه (Liters Per Minute).

- واحد CFM به عنوان یک واحد حجمی هوا می تواند فاکتورهای خاصی را در مورد جریان هوا بیان کند:

• حجم هوا (Volume Of Air) که یک فن می تواند در یک دقیقه بدمد را بیان می کند.

• بیشینه Higher the CFM Rating) CFM) عبارت است از حداکثر میزان هوایی که یک فن یا دمنده (Blower) می تواند در عرض یک دقیقه بدمد.

بنابراین CFM در کولرهای تبخیری بسیار حائز اهمیت است چرا که مشخص می کند کولر چه محوطه ای را با چه ابعادی می تواند پوشش دهد. با این حال این واحد نمی تواند همه چیز را در مورد عملکرد کولرهای آبی روشن کند.

• ظرفیت کولر تنها به ما می گوید که فن چه میزان جریان هوا را می تواند به محیط انتقال دهد.

• این فاکتور به تنهایی نمی تواند تضمینی کند که کولر بتواند بصورت کامل محیط موردنظر را پوشش داده و در حد ایده آل خنک نماید.

محاسبه ظرفیت مناسب کولر آبی برای محیط مورد نظر :

بر اساس طبقه محیط مورد نظر و با داشتن حجم اتاق با ضرایب زیر می توانید ظرفیت کولر آبی مناسب خود را انتخاب کنید.

برای طبقه اول هر متر مکعب از فضای اتاق 12 فوت مکعب و برای فضای هال 10 فوت مکعب در دقیقه لازم است.

برای طبقات میانی هر متر مکعب از فضای اتاق 14 فوت و برای فضای هال 10 فوت مکعب در دقیقه لازم است.

برای طبقه آخر هر متر مکعب از فضای اتاق 17 فوت و برای فضای هال 12 فوت مکعب در دقیقه لازم است.

به عنوان مثال :

یک واحد مسکونی سه طبقه در طبقه دوم با یک اتاق 9 متر مربعی و هال 24 متر مربعی و ارتفاع 3 متر بدون فضای اضافه دیگر:

حجم اتاق 27 متر مکعب * 17 = 459 فوت مکعب بر دقیقه

حجم فضای هال 72 متر مکعب * 12 = 864 فوت مکعب بر دقیقه

جمع ضرفیت مورد نیاز =1323 فوت مکعب بر دقیقه

از مقادیر استاندارد بالا نزدیک ترین ظرفیت به 1323 انتخاب می شود .

کولر انتخابی 2000 CFM

روش دیگر برای محاسبه ظرفیت کولر:

فضای محیط هایی که توسط سیستم های سرمایشی و گرمایشی تحت پوشش قرار می گیرند بصورت سه بعدی بوده و ابعاد آن از طریق طول، عرض و ارتفاع تعیین می گردد. برای اینکه ساده تر مفهوم این ابعاد را درک کنیم بهتر است از یک مثال استفاده کنیم. محوطه ای با مساحت و به اصطلاح عامیانه متراژ ۱۰۰ فوت مربع (100 Square feet) را در نظر بگیرید.

درصورتی که ارتفاع این محوطه (فاصله کف از سقف) برابر با ۹ فوت باشد در این حالت فوت مکعب این محوطه برابر ۹۰۰ خواهد بود. درصورتی که طبق معادلات مندرج در رفرنس ها برای شرایط موردنظر میزان CFM برابر با نصف ابعاد محوطه براساس فوت مکعب باشد، CFM موردنظر معادل ۴۵۰ بدست خواهد آمد. این بدان معنی است که کاربر در این شرایط به کولر آبی با ظرفیت 450 CFM نیازمند است.

درصورتی که ظرفیت بدست آمده از معادلات ریاضی ارائه شده در لیست کولرهای تولیدی استاندارد موجود در بازار وجود نداشته باشد، لازم است نزدیک ترین ظرفیت بالای این ظرفیت (همیشه بیشتر از ظرفیت محاسبه شده) را خریداری و نصب نمائید.

یک آپارتمان ۱۰۰ متری دو خوابه در طبقه دوم از یک آپارتمان چهارطبقه را فرض کنید. با توجه به پارامترهای ذکر شده نیازمند یک کولر آبی با توان ۴۵۰۰ خواهد بود نه بیشتر.

یا بطور مثال یک آپارتمان یک خوابه ۶۰ متری طبقه سوم یک آپارتمان چهار طبقه می تواند با یک کولر ۳۵۰۰ کاملا خنک شود.اما تجربه نشان داده اگر واحد آپارتمانی مورد نظر در بالاترین طبقه ساختمان قرار دارد بیشتر در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار دارد پس می توانید طبق جدول زیر عمل کنید:

یادآوری: در صورت سایه و آفتابگیر نبودن محل مورد نظر می توان ۱۰ درصد از ظرفیت مورد نظر کاست.

در اینجا نکته ای برای یادآوری وجود دارد که باید گفت نحوه کانال کشی صحیح و عایق بندی دیوارها و پنجره ها می تواند در نحوه محاسبه این میزان، تا حد زیادی موثر باشد. اما به طور کلی به یاد داشته باشید اگر با این اصول آشنایی زیادی ندارید بهتر است قبل از خرید حتماً از متخصصان درخواست کمک کنید.

اگر کولر آبی مناسب منزل را انتخاب کنیم، می توانیم همواره هوای داخل منزل را بین ۱۰ تا ۱۲ درجه خنک تر از دمای خارج از مکان تجربه کنیم.

به طور کلی برای مناطقی که رطوبت آنجا کمتر از ۲۵ درصد است، کولر آبی بهترین گزینه است و با فراهم کردن شرایط ایده آل آن ( نظیر سایه و فضای مناسب و کافی و … ) می توانیم تا حدود ۳۰ درصد در مصرف انرژی این نوع از کولر ها صرفه جویی کنیم.

- عوامل موثر در ظرفیت کولر آبی

فاکتورهای زیادی روی راندمان خنک سازی کولرهای آبی و میزان خنک سازی آن ها مؤثر است. برای مثال، درصورتی که فن مورد استفاده در کولر کوچک است ولی دارای ظرفیت بالایی است. هوای خروجی از سیستم به فاصله بسیار دوری پرتاب خواهد شد.

اما این جریان هوای خروجی تنها به یک جهت متمرکز خواهد بود که ایده آل نیست. این درحالی است که فن های بزرگتر قادرند به راحتی جریان هوا را در محیط اطراف کولر پخش نمایند. در واقع انتخاب یک فن با سایز متناسب با ظرفیت آن بهتر و کارآمدتر است. چنین سیستمی نه تنها منطقه وسیعی را تحت پوشش قرار می دهد بلکه هوا را نیز بصورت کامل و یک دست پخش می کند.

- سایر واحدهای ظرفیت کولر آبی

اغلب در کشور ایران برای بیان ظرفیت کولر آبی از واحد متر مکعب بر ساعت استفاده می شود. برای این که بتوانید این دو واحد (m3/hr به CFM و برعکس) را به هم تبدیل کنید می توانید از ضریب زیر استفاده نمایید.

به این معنی که کافی است مقدار CFM موجود را بر عدد 1.7 یا برای سهولت عدد 2 تقسیم نمایید.

واحد دیگری که برای ظرفیت کولر آبی بیان شده است و ممکن است هنگام مطالعه در مورد کولرهای تبخیر یا فن ها بدان برخورد کنید، واحد لیتر بر دقیقه (lit/m) است که کاربرد چندانی در صنعت کولر ندارد.

رابطه ظرفیت کولر گازی با متراژ محیط

کولر گازی رایج ترین وسیله برای خنک سازی محیط داخلی منازل در کشور به شمار می رود. با این حال مصرف بر ق این نوع از کولرها به دلیل انتخاب نادرست بسیار بالا است . برای انتخاب یک کولر گازی باید به عوامل مختلفی توجه داشت که اصلی ترین دلیل آن توجه به متراژ محل مورد استفاده است .

از جمله دلایل دیگر موثر در تهویه با کولر گازی می توان به تعداد پنجره های محیط ، ارتفاع از سطح دریا ، جنس دیوار ها و مصالح به کار رفته در آن ، جهت جغرافیایی ساختمان و پوشش استفاده شده در داخل منزل مانند پرده ها و سایر موارد اشاره کرد و همچنین تعداد نفرات داخل مکان مورد نظر هم در خرید کولر گازی و انتخاب ظرفیت انها تاثیر گذار است.

تعیین مقدار ظرفیت لازم برای تهویه مناسب یک محیط کار سختی است که باید آن را به مهندسین مکانیک بسپارید. با این حال روش های مختلفی برای تعیین ظرفیت تقریبی کولر گازی های مختلف از نوع های مختلف چون اسپلیت و کولر گازی پنجره ای و ایستاده وجود دارد .

یکی از رایج ترین روش ها تعیین ظرفیت تقریبی با استفاده از متراژ محل مورد استفاده است . در جدول زیر میزان ظرفیت لازم بر اساس متراژ کف بیان شده است .

لازم به ذکر است که برای شهر تهران به صورت معمول برای هر 30 متر مربع یک تن تبرید در نظر گرفته می شود که برابر با 1000 بی تی یو بر ساعت است .

متراژ (متر مربع) ظرفیت (BTU/H)

10 تا 20 9000

15 تا 30 12000

25 تا 45 18000

40 تا 60 24000

60 تا 80 30000