ترکه بازی (چوب بازی)



ترکه بازی از بازی های قدیمی، محلی و رزمی مردم ایران است که از گذشته تاکنون در میان کوچ نشینان و یکجانشینان و بیشتر در بین اقوام لُر و مناطقی مانند(منطقه ممسنی، کهگیلویه بختیاری ها، مرسوم بوده و غالباً در مراسم شاد و جشن هایی نظیر عروسی، همراه با موسیقی، رقص و پایکوبی اجرا می گردد.

ترکه بازی یا چوب بازی و یا رزم چوب، قدمتی دیرینه دارد و دارای اصالت فرهنگی و سنتی است و خاستگاه آن میدان رزم بوده.

در واقع یک نوع جنگ تن به تن جهت آمادگی جوانان ایل برای نبرد به شمار می رود. در ایران باستان بالاترین افتخار برای یک مرد، دلاوری در جنگ بود و به این سبب فراگیری فنون و مهارت های رزم بین آنان عادتی پسندیده به شمار می ‌رفت. آنان در زمان صلح نیز در مکانی گردآمده و به تمرین مهارت ‌های رزمی می‌ پرداختند تا آمادگی روانی و جسمانی برای رزم را در خود زنده نگه‌ ‌دارند.

نحوه انجام این بازی اینگونه است که در ابتدای بازی، دو تن از مردان با پوشش و لباس محلی، با دستمال بازى به گرم كردن بدن خودپرداخته و برای اجرای مبارزه ی نمادینِ چوب بازى آماده می شوند. بازيكنان هركدام يك عدد چوب به دست می گيرند. مدافع چوبِ دفاع يا تكيه يا درك را که چوب بلند و محکمی با طول تقریبی يک متر و نيم است به عنوان سپر، برای دفاع از خود و دفع حمله کننده استفاده می کند. مهاجم نیز چوب تركه يا چوب حمله را که چوبی نازک و كوتاه تر از چوب دفاع است به عنوان شمشیر برای حمله و زدن ضربه به مدافع در دست می گیرد. بازی ها دارای بار فرهنگی هستند و در هر منطقه از ایران، چه در گذشته و چه در زمان حاضر، در هر مكان و شرایطی با هدف پركردن اوقات فراغت، طراحی و اجرا می شوند.

این تركه بازی یا چوب بازی، همراه با ساز و نقاره می باشد و صدای كوبش نقاره یادآور سم ستوران در نبرد و رزم بوده است

این آیین قدیمی كه فردوسی نیز در شاهنامه به آن اشاره كرده است، هنوز در بین قوم لر اجرا می شود، با این تفاوت كه از آیینی رزمی به آیینی بزمی تبدیل شده و شاید بتوان گفت در سطح خاورمیانه هیچ آیینی به این اندازه سنت نبرد را در خود نداشته است.