نمودار جغرافیای تاریخی و ساختار سیاسی قوم لر

نمودار جغرافیای تاریخی و ساختار سیاسی قوم لر.

جغرافیای سیاسی به مطالعه ادعاها و منازعات انسانی دربارهٔ استفاده، شراکت، مالکیت زمین و منابع آن می‌پردازد. از جمله ادعاهای ارضی میان قبایل یا گروه‌هایی از ملیت‌های مختلف که در یک سرزمین زندگی می‌کنند، به وقوع بپیوندد.

یک نظام سیاسی از مجموعه‌ای از گروه‌های اجتماعی دارای قدرت تشکیل شده‌است.

نظام‌های متمرکز شده لر در گذشته عشیره ای بوده و نظام عشیره ای یک واحد سیاسی مستقل است که متشکل از جوامع تحت کنترل دائمی برترین رئیس خود می‌باشد.

مشخصه‌های آن نابرابری فراگیر و تمرکز قدرت است. معمولاً یک تبار یا خانواده از طبقهٔ نخبگان بر کل عشیره حاکم می‌شود. عشیره‌های پیچیده دو یا حتی سه لایه از سلسله مراتب سیاسی دارند مانند خان، کلانتر و کدخدا.

بنوشته حمداله مستوفی (صفحه 27 تاریخ گزیده) ولایت وسیع و عریض لرستان در سال 300 هجری قمری دارای دوحاکم بود که با هم برادر بودند ،برادر بزرگتر به نام «بدر » برقسمت شرقی لرستان و برادر کوچک به نام «منصور» بر قسمت غربی لرستان فرمانروائی می کردند . از این زمان به بعد قلمرو حکومتی برادر بزرگتر را « #لر_بزرگ » و قلمرو حکومتی برادر کوچکتر را « #لر_کوچک » خواندند ، زیرا قلمرو لر بزرگ هم دارای وسعت بیشتری بود و هم برادر بزرگتر بر آنجا حاکم بود و قلمرو لر کوچک هم دارای وسعت کمتری بود و هم برادر کوچک تر بر انجا حکم می راند. مرز بین این دو قلمرو را شاخه رودخانه « دز » تشکیل می داد ، با جدا شدن این دو منطقه لرنشین احشام و ابواب جمعی دو برادر که تا آن زمان مشترک بود از هم جدا گردید و هر کدام در قلمرو خود دارای حکومت مستقلی گردیدند که به اتابکان لر بزرگ و اتابکان لر کوچک شهرت دارند .

به نوشته پروفسور #سکندر_امان‌الهی بهاروند در کتاب قوم لر ؛ نام این قوم بر زاگرس میانی که محدوده ی جغرافیایی آن هاست، نهاده شده و به لرستان معروف شده است. لرستان در سال 300 هجری شامل مناطقی چون #لرستان ، #ایلام، #بختیاری، #کهگیلویه - و #ممسنی بوده است

حمدالله مستوفی معتقد بود که لرستان دارای دو قسم لر بزرگ و کوچک است که به وسیله ی دو برادر به نام های « بدر » و « منصور » اداره می شد. « بدر » برادر بزرگ تر، بر منطقه ی بختیاری، کهگیلویه و ممسنی حکومت می کرده، لذا این قسمت از زاگرس میانی به نام « لر بزرگ » شناخته می شد. نیمی دیگر، همان استان لرستان است که در دست برادر کوچک تر بود و به « لر کوچک » منسوب گردید.