گور دخمه دی و دوور (مادر و دختر)

گور دخمه دی و دوور در شمال روستای مراسخون علیا ، غرب روستای حسین آباد در شهرستان رستم از منطقه ممسنی اثر درخور توجهی بنام گور دخمه دی و دوور وجود دارد.

نام محلی این دخمه ""دی و دوور"" به معنای مادر و دختر است.
البته باید توجه داشت این نام گذاری از دیدگاه باستان شناسان درست نیست.

دخمه سنگی دای و دختر دارای دو اتاق می باشد.
در دو طرف درب دخمه چهار ستون عمود به ارتفاع سه متر و قطر ۷۸ سانتی متر تعبیه شده است. بالای ستون ها هفت آتشدان كنگره دار هخامنشی را بر سنگ تراشیده اند.

مهارت دقیق سنگ تراش در نقش آفرینی جلوی این این گور دخمه در خور تعمق و امعان نظر میباشد.

در گوشه چپ دخمه رو به بالا روزنه ای مستطیل شکل تعبیه شده تا نور لازم را به اتاق فوقانی بتاباتد.

تفاوت این گوردخمه هخامنشی با گوردخمه هایی که در تخت جمشید و نقش رستم قرار دارد دو طبقه بودن آن است.

#باستان_شناسان بنامی بر روی این گور دخمه تحقیقاتی انجام دادند.

نخستین بار در پژوهش‌های پروفسور ارنست هِرتسفِلد در شناسایی شد و تحقیقات او در سال 1303 خاتمه یافت

باستان شناس فون گال این آرامگاه را دقیق‌ترین نمونه‌ی همانند با آرامگاه‌های نقش رستم و پارسه می‌داند.

پروفسور والتر هینتس نیز این مقبره را متعلق به کورش کوچک می‌داند که احتمالا به دست مادرش پروشات ساخته شده است.

((کوروش کوچک: یکی از شاهزادگان هخامنشی، پسر داریوش دوم و پروشات و برادر کوچکتر اردشیر دوم بود. تاریخدانان به این دلیل به او لقب کوچک داده‌اند که با کوروش بزرگ هخامنشی اشتباه گرفته نشود.))

دکتر سر آورل استین در سال 1314 و رومان گریشمن در سال 1318 تحقیقاتی انجام دادند.

اما عده ای از باستان شناسان معتقد اند این گور دخمه متعلق به #اریوبرزن یکی از اشراف‌زادگان و سرداران هخامنشی در دوران پادشاهی داریوش سوم بود.

این اثر در تاریخ ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شمارهٔ ثبت ۲۹۹ به‌عنوان یکی از #آثار_ملی ایران به ثبت رسیده است.